[35] Οἱ μὲν πολλοὶ τῶν ἐνθάδε ἤδη εἰρηκότων ἐπαινοῦσι τὸν προσθέντα τῷ νόμῳ
τὸν λόγον τόνδε, ὡς καλὸν ἐπὶ τοῖς ἐκ τῶν πολέμων θαπτομένοις ἀγορεύεσθαι
αὐτόν. ἐμοὶ δὲ ἀρκοῦν ἂν ἐδόκει εἶναι ἀνδρῶν ἀγαθῶν ἔργῳ γενομένων ἔργῳ καὶ
δηλοῦσθαι τὰς τιμάς, οἷα καὶ νῦν περὶ τὸν τάφον τόνδε δημοσίᾳ
παρασκευασθέντα ὁρᾶτε, καὶ μὴ ἐν ἑνὶ ἀνδρὶ πολλῶν ἀρετὰς κινδυνεύεσθαι εὖ τε
καὶ χεῖρον εἰπόντι πιστευθῆναι. χαλεπὸν γὰρ τὸ μετρίως εἰπεῖν ἐν ᾧ μόλις καὶ
ἡ δόκησις τῆς ἀληθείας βεβαιοῦται. ὅ τε γὰρ ξυνειδὼς καὶ εὔνους ἀκροατὴς τάχ'
ἄν τι ἐνδεεστέρως πρὸς ἃ βούλεταί τε καὶ ἐπίσταται νομίσειε δηλοῦσθαι, ὅ τε
ἄπειρος ἔστιν ἃ καὶ πλεονάζεσθαι, διὰ φθόνον, εἴ τι ὑπὲρ τὴν αὑτοῦ φύσιν
ἀκούοι. μέχρι γὰρ τοῦδε ἀνεκτοὶ οἱ ἔπαινοί εἰσι περὶ ἑτέρων λεγόμενοι, ἐς
ὅσον ἂν καὶ αὐτὸς ἕκαστος οἴηται ἱκανὸς εἶναι δρᾶσαί τι ὧν ἤκουσεν· τῷ δὲ
ὑπερβάλλοντι αὐτῶν φθονοῦντες ἤδη καὶ ἀπιστοῦσιν. ἐπειδὴ δὲ τοῖς πάλαι οὕτως
ἐδοκιμάσθη ταῦτα καλῶς ἔχειν, χρὴ καὶ ἐμὲ ἑπόμενον τῷ νόμῳ πειρᾶσθαι ὑμῶν
τῆς ἑκάστου βουλήσεώς τε καὶ δόξης τυχεῖν ὡς ἐπὶ πλεῖστον.
[36]
῎Αρξομαι
δὲ
ἀπὸ
τῶν
προγόνων πρῶτον·
δίκαιον
γὰρ αὐτοῖς
καὶ πρέπον
δὲ
ἅμα
ἐν
τῷ
τοιῷδε τὴν
τιμὴν
ταύτην τῆς
μνήμης
δίδοσθαι. τὴν
γὰρ
χώραν οἱ
αὐτοὶ
αἰεὶ
οἰκοῦντες
διαδοχῇ τῶν
ἐπιγιγνομένων
μέχρι τοῦδε
ἐλευθέραν
δι' ἀρετὴν
παρέδοσαν.
καὶ
ἐκεῖνοί
τε ἄξιοι
ἐπαίνου
καὶ
ἔτι
μᾶλλον
οἱ πατέρες
ἡμῶν·
κτησάμενοι γὰρ
πρὸς
οἷς
ἐδέξαντο
ὅσην
ἔχομεν
ἀρχὴν
οὐκ
ἀπόνως
ἡμῖν
τοῖς
νῦν προσκατέλιπον.
τὰ
δὲ πλείω
αὐτῆς
αὐτοὶ
ἡμεῖς
οἵδε οἱ
νῦν
ἔτι
ὄντες
μάλιστα
ἐν τῇ
καθεστηκυίᾳ
ἡλικίᾳ
ἐπηυξήσαμεν
καὶ τὴν
πόλιν
τοῖς πᾶσι
παρεσκευάσαμεν
καὶ
ἐς
πόλεμον
καὶ
ἐς
εἰρήνην
αὐταρκεστάτην.
ὧν
ἐγὼ
τὰ
μὲν κατὰ
πολέμους
ἔργα, οἷς
ἕκαστα
ἐκτήθη,
ἢ
εἴ τι αὐτοὶ
ἢ οἱ
πατέρες
ἡμῶν
βάρβαρον
ἢ
῞Ελληνα
πολέμιον
ἐπιόντα
προθύμως
ἠμυνάμεθα,
μακρηγορεῖν
ἐν εἰδόσιν
οὐ βουλόμενος
ἐάσω·
ἀπὸ
δὲ
οἵας τε
ἐπιτηδεύσεως
ἤλθομεν
ἐπ'
αὐτὰ
καὶ μεθ' οἵας
πολιτείας
καὶ τρόπων
ἐξ
οἵων μεγάλα
ἐγένετο,
ταῦτα δηλώσας
πρῶτον
εἶμι καὶ
ἐπὶ
τὸν τῶνδε
ἔπαινον,
νομίζων
ἐπί
τε τῷ παρόντι
οὐκ
ἂν
ἀπρεπῆ
λεχθῆναι αὐτὰ
καὶ τὸν
πάντα
ὅμιλον καὶ
ἀστῶν
καὶ ξένων
ξύμφορον
εἶναι
ἐπακοῦσαι
αὐτῶν.
[37]
Ξρώμεθα
γὰρ
πολιτείᾳ
οὐ
ζηλούσῃ
τοὺς
τῶν
πέλας
νόμους,
παράδειγμα
δὲ
μᾶλλον
αὐτοὶ
ὄντες
τισὶν
ἢ
μιμούμενοι
ἑτέρους.
καὶ
ὄνομα
μὲν
διὰ
τὸ
μὴ
ἐς
ὀλίγους
ἀλλ'
ἐς
πλείονας
οἰκεῖν
δημοκρατία
κέκληται·
μέτεστι
δὲ
κατὰ
μὲν
τοὺς
νόμους
πρὸς
τὰ
ἴδια
διάφορα
πᾶσι
τὸ
ἴσον,
κατὰ
δὲ
τὴν
ἀξίωσιν,
ὡς
ἕκαστος
ἔν
τῳ
εὐδοκιμεῖ,
οὐκ
ἀπὸ
μέρους
τὸ
πλέον
ἐς
τὰ
κοινὰ
ἢ ἀπ'
ἀρετῆς
προτιμᾶται,
οὐδ'
αὖ
κατὰ
πενίαν,
ἔχων
γέ
τι
ἀγαθὸν
δρᾶσαι
τὴν
πόλιν,
ἀξιώματος
ἀφανείᾳ
κεκώλυται.
ἐλευθέρως
δὲ
τά
τε
πρὸς
τὸ
κοινὸν
πολιτεύομεν
καὶ
ἐς
τὴν
πρὸς
ἀλλήλους
τῶν
καθ'
ἡμέραν
ἐπιτηδευμάτων
ὑποψίαν,
οὐ
δι'
ὀργῆς
τὸν
πέλας,
εἰ
καθ'
ἡδονήν
τι
δρᾷ,
ἔχοντες,
οὐδὲ
ἀζημίους
μέν,
λυπηρὰς
δὲ
τῇ
ὄψει
ἀχθηδόνας
προστιθέμενοι.
ἀνεπαχθῶς
δὲ
τὰ
ἴδια
προσομιλοῦντες
τὰ
δημόσια
διὰ
δέος
μάλιστα
οὐ
παρανομοῦμεν,
τῶν
τε
αἰεὶ
ἐν
ἀρχῇ
ὄντων
ἀκροάσει
καὶ
τῶν
νόμων,
καὶ
μάλιστα
αὐτῶν
ὅσοι
τε
ἐπ'
ὠφελίᾳ
τῶν
ἀδικουμένων
κεῖνται
καὶ
ὅσοι
ἄγραφοι
ὄντες
αἰσχύνην
ὁμολογουμένην
φέρουσιν.
[38]
Καὶ
μὴν καὶ
τῶν πόνων πλείστας ἀναπαύλας τῇ
γνώμῃ
ἐπορισάμεθα,
ἀγῶσι μέν γε καὶ
θυσίαις διετησίοις νομίζοντες,
ἰδίαις δὲ
κατασκευαῖς εὐπρεπέσιν,
ὧν
καθ'
ἡμέραν ἡ τέρψις τὸ
λυπηρὸν ἐκπλήσσει.
ἐπεσέρχεται δὲ διὰ
μέγεθος τῆς πόλεως ἐκ πάσης γῆς τὰ
πάντα,
καὶ
ξυμβαίνει ἡμῖν μηδὲν οἰκειοτέρᾳ τῇ
ἀπολαύσει τὰ
αὐτοῦ
ἀγαθὰ
γιγνόμενα καρποῦσθαι
ἢ καὶ τὰ
τῶν ἄλλων ἀνθρώπων.
[39]
Διαφέρομεν
δὲ
καὶ
ταῖς
τῶν
πολεμικῶν
μελέταις
τῶν
ἐναντίων
τοῖσδε.
τήν
τε
γὰρ
πόλιν
κοινὴν
παρέχομεν,
καὶ
οὐκ
ἔστιν
ὅτε
ξενηλασίαις
ἀπείργομέν
τινα
ἢ
μαθήματος
ἢ
θεάματος,
ὃ
μὴ
κρυφθὲν
ἄν
τις
τῶν
πολεμίων
ἰδὼν
ὠφεληθείη,
πιστεύοντες
οὐ
ταῖς
παρασκευαῖς
τὸ
πλέον
καὶ
ἀπάταις
ἢ
τῷ
ἀφ'
ἡμῶν
αὐτῶν
ἐς
τὰ
ἔργα
εὐψύχῳ·
καὶ
ἐν
ταῖς
παιδείαις
οἱ
μὲν
ἐπιπόνῳ
ἀσκήσει
εὐθὺς
νέοι
ὄντες
τὸ
ἀνδρεῖον
μετέρχονται,
ἡμεῖς
δὲ
ἀνειμένως
διαιτώμενοι
οὐδὲν
ἧσσον
ἐπὶ
τοὺς
ἰσοπαλεῖς
κινδύνους
χωροῦμεν.
τεκμήριον
δέ·
οὔτε
γὰρ
Λακεδαιμόνιοι
καθ'
ἑαυτούς,
μεθ'
ἁπάντων
δὲ
ἐς
τὴν
γῆν
ἡμῶν
στρατεύουσι,
τήν
τε
τῶν
πέλας
αὐτοὶ
ἐπελθόντες
οὐ
χαλεπῶς
ἐν
τῇ
ἀλλοτρίᾳ
τοὺς
περὶ
τῶν
οἰκείων
ἀμυνομένους
μαχόμενοι
τὰ
πλείω
κρατοῦμεν.
ἁθρόᾳ
τε
τῇ
δυνάμει
ἡμῶν
οὐδείς
πω
πολέμιος
ἐνέτυχε
διὰ
τὴν
τοῦ
ναυτικοῦ
τε
ἅμα
ἐπιμέλειαν
καὶ
τὴν
ἐν
τῇ
γῇ
ἐπὶ
πολλὰ
ἡμῶν
αὐτῶν
ἐπίπεμψιν·
ἢν
δέ
που
μορίῳ
τινὶ
προσμείξωσι,
κρατήσαντές
τέ
τινας
ἡμῶν
πάντας
αὐχοῦσιν
ἀπεῶσθαι
καὶ
νικηθέντες
ὑφ'
ἁπάντων
ἡσσῆσθαι.
καίτοι
εἰ
ῥᾳθυμίᾳ
μᾶλλον
ἢ
πόνων
μελέτῃ
καὶ
μὴ
μετὰ
νόμων
τὸ
πλέον
ἢ
τρόπων
ἀνδρείας
ἐθέλομεν
κινδυνεύειν,
περιγίγνεται
ἡμῖν
τοῖς
τε
μέλλουσιν
ἀλγεινοῖς
μὴ
προκάμνειν,
καὶ
ἐς
αὐτὰ
ἐλθοῦσι
μὴ
ἀτολμοτέρους
τῶν
αἰεὶ
μοχθούντων
φαίνεσθαι,
καὶ
ἔν
τε
τούτοις
τὴν
πόλιν
ἀξίαν
εἶναι
θαυμάζεσθαι
καὶ
ἔτι
ἐν
ἄλλοις.
[40]
Φιλοκαλοῦμέν
τε
γὰρ
μετ'
εὐτελείας
καὶ
φιλοσοφοῦμεν
ἄνευ
μαλακίας·
πλούτῳ
τε
ἔργου
μᾶλλον
καιρῷ
ἢ
λόγου
κόμπῳ
χρώμεθα,
καὶ
τὸ
πένεσθαι
οὐχ
ὁμολογεῖν
τινὶ
αἰσχρόν,
ἀλλὰ
μὴ
διαφεύγειν
ἔργῳ
αἴσχιον.
ἔνι
τε
τοῖς
αὐτοῖς
οἰκείων
ἅμα
καὶ
πολιτικῶν
ἐπιμέλεια,
καὶ
ἑτέροις
πρὸς
ἔργα
τετραμμένοις
τὰ
πολιτικὰ
μὴ
ἐνδεῶς
γνῶναι·
μόνοι
γὰρ
τόν
τε
μηδὲν
τῶνδε
μετέχοντα
οὐκ
ἀπράγμονα,
ἀλλ'
ἀχρεῖον
νομίζομεν,
καὶ
οἱ
αὐτοὶ
ἤτοι
κρίνομέν
γε
ἢ ἐνθυμούμεθα
ὀρθῶς
τὰ
πράγματα,
οὐ
τοὺς
λόγους
τοῖς
ἔργοις
βλάβην
ἡγούμενοι,
ἀλλὰ
μὴ
προδιδαχθῆναι
μᾶλλον
λόγῳ
πρότερον
ἢ ἐπὶ
ἃ
δεῖ
ἔργῳ
ἐλθεῖν.
διαφερόντως
γὰρ
δὴ
καὶ
τόδε
ἔχομεν
ὥστε
τολμᾶν
τε
οἱ
αὐτοὶ
μάλιστα
καὶ
περὶ
ὧν
ἐπιχειρήσομεν
ἐκλογίζεσθαι·
ὃ
τοῖς
ἄλλοις
ἀμαθία
μὲν
θράσος,
λογισμὸς
δὲ
ὄκνον
φέρει.
κράτιστοι
δ'
ἂν
τὴν
ψυχὴν
δικαίως
κριθεῖεν
οἱ
τά
τε
δεινὰ
καὶ
ἡδέα
σαφέστατα
γιγνώσκοντες
καὶ
διὰ
ταῦτα
μὴ
ἀποτρεπόμενοι
ἐκ
τῶν
κινδύνων.
καὶ
τὰ
ἐς
ἀρετὴν
ἐνηντιώμεθα
τοῖς
πολλοῖς·
οὐ
γὰρ
πάσχοντες
εὖ,
ἀλλὰ
δρῶντες
κτώμεθα
τοὺς
φίλους.
βεβαιότερος
δὲ
ὁ
δράσας
τὴν
χάριν
ὥστε
ὀφειλομένην
δι'
εὐνοίας
ᾧ
δέδωκε
σῴζειν·
ὁ
δὲ
ἀντοφείλων
ἀμβλύτερος,
εἰδὼς
οὐκ
ἐς
χάριν,
ἀλλ'
ἐς
ὀφείλημα
τὴν
ἀρετὴν
ἀποδώσων.
καὶ
μόνοι
οὐ
τοῦ
ξυμφέροντος
μᾶλλον
λογισμῷ
ἢ
τῆς
ἐλευθερίας
τῷ
πιστῷ
ἀδεῶς
τινὰ
ὠφελοῦμεν.
[41]
Ξυνελών
τε
λέγω
τήν
τε
πᾶσαν
πόλιν
τῆς
῾Ελλάδος
παίδευσιν
εἶναι
καὶ
καθ'
ἕκαστον
δοκεῖν
ἄν
μοι
τὸν
αὐτὸν
ἄνδρα
παρ'
ἡμῶν
ἐπὶ
πλεῖστ'
ἂν
εἴδη
καὶ
μετὰ
χαρίτων
μάλιστ'
ἂν
εὐτραπέλως
τὸ
σῶμα
αὔταρκες
παρέχεσθαι.
καὶ
ὡς
οὐ
λόγων
ἐν
τῷ
παρόντι
κόμπος
τάδε
μᾶλλον
ἢ ἔργων
ἐστὶν
ἀλήθεια,
αὐτὴ
ἡ
δύναμις
τῆς
πόλεως,
ἣν
ἀπὸ
τῶνδε
τῶν
τρόπων
ἐκτησάμεθα,
σημαίνει.
μόνη
γὰρ
τῶν
νῦν
ἀκοῆς
κρείσσων
ἐς
πεῖραν
ἔρχεται,
καὶ
μόνη
οὔτε
τῷ
πολεμίῳ
ἐπελθόντι
ἀγανάκτησιν
ἔχει
ὑφ'
οἵων
κακοπαθεῖ
οὔτε
τῷ
ὑπηκόῳ
κατάμεμψιν
ὡς
οὐχ
ὑπ'
ἀξίων
ἄρχεται.
μετὰ
μεγάλων
δὲ
σημείων
καὶ
οὐ
δή
τοι
ἀμάρτυρόν
γε
τὴν
δύναμιν
παρασχόμενοι
τοῖς
τε
νῦν
καὶ
τοῖς
ἔπειτα
θαυμασθησόμεθα,
καὶ
οὐδὲν
προσδεόμενοι
οὔτε
῾Ομήρου
ἐπαινέτου
οὔτε
ὅστις
ἔπεσι
μὲν
τὸ
αὐτίκα
τέρψει,
τῶν
δ'
ἔργων
τὴν
ὑπόνοιαν
ἡ ἀλήθεια
βλάψει,
ἀλλὰ
πᾶσαν
μὲν
θάλασσαν
καὶ
γῆν
ἐσβατὸν
τῇ
ἡμετέρᾳ
τόλμῃ
καταναγκάσαντες
γενέσθαι,
πανταχοῦ
δὲ
μνημεῖα
κακῶν
τε
κἀγαθῶν
ἀίδια
ξυγκατοικίσαντες.
περὶ
τοιαύτης
οὖν
πόλεως
οἵδε
τε
γενναίως
δικαιοῦντες
μὴ
ἀφαιρεθῆναι
αὐτὴν
μαχόμενοι
ἐτελεύτησαν,
καὶ
τῶν
λειπομένων
πάντα
τινὰ
εἰκὸς
ἐθέλειν
ὑπὲρ
αὐτῆς
κάμνειν.
[42]
Δι'
ὃ
δὴ
καὶ
ἐμήκυνα
τὰ
περὶ
τῆς
πόλεως,
διδασκαλίαν
τε
ποιούμενος
μὴ
περὶ
ἴσου
ἡμῖν
εἶναι
τὸν
ἀγῶνα
καὶ
οἷς
τῶνδε
μηδὲν
ὑπάρχει
ὁμοίως,
καὶ
τὴν
εὐλογίαν
ἅμα
ἐφ'
οἷς
νῦν
λέγω
φανερὰν
σημείοις
καθιστάς.
καὶ
εἴρηται
αὐτῆς
τὰ
μέγιστα·
ἃ
γὰρ
τὴν
πόλιν
ὕμνησα,
αἱ
τῶνδε
καὶ
τῶν
τοιῶνδε
ἀρεταὶ
ἐκόσμησαν,
καὶ
οὐκ
ἂν
πολλοῖς
τῶν
῾Ελλήνων
ἰσόρροπος
ὥσπερ
τῶνδε
ὁ
λόγος
τῶν
ἔργων
φανείη.
δοκεῖ
δέ
μοι
δηλοῦν
ἀνδρὸς
ἀρετὴν
πρώτη
τε
μηνύουσα
καὶ
τελευταία
βεβαιοῦσα
ἡ
νῦν
τῶνδε
καταστροφή.
καὶ
γὰρ
τοῖς
τἆλλα
χείροσι
δίκαιον
τὴν
ἐς
τοὺς
πολέμους
ὑπὲρ
τῆς
πατρίδος
ἀνδραγαθίαν
προτίθεσθαι·
ἀγαθῷ
γὰρ
κακὸν
ἀφανίσαντες
κοινῶς
μᾶλλον
ὠφέλησαν
ἢ ἐκ
τῶν
ἰδίων
ἔβλαψαν.
τῶνδε
δὲ
οὔτε
πλούτου
τις
τὴν
ἔτι
ἀπόλαυσιν
προτιμήσας
ἐμαλακίσθη
οὔτε
πενίας
ἐλπίδι,
ὡς
κἂν
ἔτι
διαφυγὼν
αὐτὴν
πλουτήσειεν,
ἀναβολὴν
τοῦ
δεινοῦ
ἐποιήσατο·
τὴν
δὲ
τῶν
ἐναντίων
τιμωρίαν
ποθεινοτέραν
αὐτῶν
λαβόντες
καὶ
κινδύνων
ἅμα
τόνδε
κάλλιστον
νομίσαντες
ἐβουλήθησαν
μετ'
αὐτοῦ
τοὺς
μὲν
τιμωρεῖσθαι,
τῶν
δὲ
ἐφίεσθαι,
ἐλπίδι
μὲν
τὸ
ἀφανὲς
τοῦ
κατορθώσειν
ἐπιτρέψαντες,
ἔργῳ
δὲ
περὶ
τοῦ
ἤδη
ὁρωμένου
σφίσιν
αὐτοῖς
ἀξιοῦντες
πεποιθέναι,
καὶ
ἐν
αὐτῷ
τῷ
ἀμύνεσθαι
καὶ
παθεῖν
μᾶλλον
ἡγησάμενοι
ἢ
[τὸ]
ἐνδόντες
σῴζεσθαι,
τὸ
μὲν
αἰσχρὸν
τοῦ
λόγου
ἔφυγον,
τὸ
δ'
ἔργον
τῷ
σώματι
ὑπέμειναν
καὶ
δι'
ἐλαχίστου
καιροῦ
τύχης
ἅμα
ἀκμῇ
τῆς
δόξης
μᾶλλον
ἢ
τοῦ
δέους
ἀπηλλάγησαν.
[43] Καὶ οἵδε μὲν προσηκόντως τῇ πόλει τοιοίδε ἐγένοντο· τοὺς δὲ λοιποὺς χρὴ
ἀσφαλεστέραν μὲν εὔχεσθαι, ἀτολμοτέραν δὲ μηδὲν ἀξιοῦν τὴν ἐς τοὺς πολεμίους
διάνοιαν ἔχειν, σκοποῦντας μὴ λόγῳ μόνῳ τὴν ὠφελίαν, ἣν ἄν τις πρὸς οὐδὲν
χεῖρον αὐτοὺς ὑμᾶς εἰδότας μηκύνοι, λέγων ὅσα ἐν τῷ τοὺς πολεμίους ἀμύνεσθαι
ἀγαθὰ ἔνεστιν, ἀλλὰ μᾶλλον τὴν τῆς πόλεως δύναμιν καθ' ἡμέραν ἔργῳ θεωμένους
καὶ ἐραστὰς γιγνομένους αὐτῆς, καὶ ὅταν ὑμῖν μεγάλη δόξῃ εἶναι,
ἐνθυμουμένους ὅτι τολμῶντες καὶ γιγνώσκοντες τὰ δέοντα καὶ ἐν τοῖς ἔργοις
αἰσχυνόμενοι ἄνδρες αὐτὰ ἐκτήσαντο, καὶ ὁπότε καὶ πείρᾳ του σφαλεῖεν, οὐκ
οὖν καὶ τὴν πόλιν γε τῆς σφετέρας ἀρετῆς ἀξιοῦντες στερίσκειν, κάλλιστον δὲ
ἔρανον αὐτῇ προϊέμενοι. κοινῇ γὰρ τὰ σώματα διδόντες ἰδίᾳ τὸν ἀγήρων ἔπαινον
ἐλάμβανον καὶ τὸν τάφον ἐπισημότατον, οὐκ ἐν ᾧ κεῖνται μᾶλλον, ἀλλ' ἐν ᾧ ἡ
δόξα αὐτῶν παρὰ τῷ ἐντυχόντι αἰεὶ καὶ λόγου καὶ ἔργου καιρῷ αἰείμνηστος
καταλείπεται. ἀνδρῶν γὰρ ἐπιφανῶν πᾶσα γῆ τάφος, καὶ οὐ στηλῶν μόνον ἐν τῇ
οἰκείᾳ σημαίνει ἐπιγραφή, ἀλλὰ καὶ ἐν τῇ μὴ προσηκούσῃ ἄγραφος μνήμη παρ'
ἑκάστῳ τῆς γνώμης μᾶλλον ἢ τοῦ ἔργου ἐνδιαιτᾶται. οὓς νῦν ὑμεῖς ζηλώσαντες
καὶ τὸ εὔδαιμον τὸ ἐλεύθερον, τὸ δ' ἐλεύθερον τὸ εὔψυχον κρίναντες μὴ
περιορᾶσθε τοὺς πολεμικοὺς κινδύνους. οὐ γὰρ οἱ κακοπραγοῦντες δικαιότερον
ἀφειδοῖεν ἂν τοῦ βίου, οἷς ἐλπὶς οὐκ ἔστιν ἀγαθοῦ, ἀλλ' οἷς ἡ ἐναντία
μεταβολὴ ἐν τῷ ζῆν ἔτι κινδυνεύεται καὶ ἐν οἷς μάλιστα μεγάλα τὰ διαφέροντα,
ἤν τι πταίσωσιν. ἀλγεινοτέρα γὰρ ἀνδρί γε φρόνημα ἔχοντι ἡ μετὰ τοῦ [ἐν τῷ]
μαλακισθῆναι κάκωσις ἢ ὁ μετὰ ῥώμης καὶ κοινῆς ἐλπίδος ἅμα γιγνόμενος
ἀναίσθητος θάνατος.
[44] Δι'
ὅπερ
καὶ
τοὺς τῶνδε
νῦν
τοκέας,
ὅσοι
πάρεστε,
οὐκ
ὀλοφύρομαι
μᾶλλον
ἢ
παραμυθήσομαι.
ἐν πολυτρόποις
γὰρ
ξυμφοραῖς
ἐπίστανται
τραφέντες· τὸ
δ' εὐτυχές,
ο῏
ἂν
τῆς
εὐπρεπεστάτης
λάχωσιν,
ὥσπερ οἵδε
μὲν
νῦν, τελευτῆς,
ὑμεῖς
δὲ λύπης,
καὶ
οἷς
ἐνευδαιμονῆσαί
τε ὁ βίος
ὁμοίως
καὶ
ἐντελευτῆσαι
ξυνεμετρήθη. χαλεπὸν
μὲν
οὖν οἶδα
πείθειν
ὄν,
ὧν
καὶ
πολλάκις
ἕξετε
ὑπομνήματα
ἐν
ἄλλων
εὐτυχίαις,
αἷς ποτὲ
καὶ
αὐτοὶ
ἠγάλλεσθε·
καὶ λύπη
οὐχ
ὧν
ἄν
τις μὴ
πειρασάμενος
ἀγαθῶν
στερίσκηται,
ἀλλ'
οὗ
ἂν
ἐθὰς
γενόμενος
ἀφαιρεθῇ.
καρτερεῖν δὲ
χρὴ
καὶ
ἄλλων
παίδων
ἐλπίδι,
οἷς
ἔτι
ἡλικία
τέκνωσιν ποιεῖσθαι·
ἰδίᾳ
τε γὰρ τῶν
οὐκ
ὄντων λήθη
οἱ
ἐπιγιγνόμενοί
τισιν
ἔσονται, καὶ
τῇ
πόλει διχόθεν,
ἔκ
τε τοῦ μὴ
ἐρημοῦσθαι
καὶ
ἀσφαλείᾳ,
ξυνοίσει· οὐ
γὰρ
οἷόν τε
ἴσον
τι ἢ
δίκαιον βουλεύεσθαι
ο῏
ἂν μὴ
καὶ
παῖδας
ἐκ
τοῦ
ὁμοίου
παραβαλλόμενοι
κινδυνεύωσιν.
ὅσοι
δ' αὖ
παρηβήκατε, τόν
τε πλέονα
κέρδος
ὃν
ηὐτυχεῖτε
βίον
ἡγεῖσθε
καὶ τόνδε
βραχὺν
ἔσεσθαι, καὶ
τῇ
τῶνδε εὐκλείᾳ
κουφίζεσθε. τὸ
γὰρ
φιλότιμον
ἀγήρων
μόνον, καὶ
οὐκ
ἐν τῷ
ἀχρείῳ
τῆς
ἡλικίας
τὸ κερδαίνειν,
ὥσπερ
τινές φασι, μᾶλλον
τέρπει,
ἀλλὰ
τὸ
τιμᾶσθαι.
[45] παισὶ δ' αὖ
ὅσοι
τῶνδε πάρεστε
ἢ
ἀδελφοῖς
ὁρῶ
μέγαν τὸν
ἀγῶνα
(τὸν γὰρ
οὐκ
ὄντα
ἅπας
εἴωθεν
ἐπαινεῖν),
καὶ
μόλις
ἂν
καθ'
ὑπερβολὴν
ἀρετῆς
οὐχ
ὁμοῖοι,
ἀλλ'
ὀλίγῳ
χείρους κριθεῖτε.
φθόνος
γὰρ τοῖς
ζῶσι
πρὸς τὸ
ἀντίπαλον,
τὸ δὲ
μὴ
ἐμποδὼν
ἀνανταγωνίστῳ
εὐνοίᾳ
τετίμηται.
εἰ δέ
με δεῖ
καὶ γυναικείας
τι ἀρετῆς,
ὅσαι νῦν
ἐν
χηρείᾳ
ἔσονται,
μνησθῆναι,
βραχείᾳ παραινέσει
ἅπαν
σημανῶ. τῆς
τε γὰρ
ὑπαρχούσης
φύσεως
μὴ χείροσι
γενέσθαι
ὑμῖν
μεγάλη
ἡ δόξα
καὶ
ἧς
ἂν
ἐπ'
ἐλάχιστον
ἀρετῆς
πέρι
ἢ
ψόγου
ἐν τοῖς
ἄρσεσι
κλέος
ᾖ.
[46] Εἴρηται
καὶ
ἐμοὶ
λόγῳ
κατὰ τὸν
νόμον
ὅσα εἶχον
πρόσφορα,
καὶ
ἔργῳ
οἱ θαπτόμενοι
τὰ
μὲν
ἤδη
κεκόσμηνται,
τὰ δὲ
αὐτῶν
τοὺς παῖδας
τὸ
ἀπὸ
τοῦδε
δημοσίᾳ
ἡ
πόλις
μέχρι
ἥβης
θρέψει,
ὠφέλιμον
στέφανον
τοῖσδέ
τε καὶ
τοῖς λειπομένοις
τῶν
τοιῶνδε
ἀγώνων
προτιθεῖσα·
ἆθλα
γὰρ
οἷς κεῖται
ἀρετῆς
μέγιστα, τοῖς
δὲ
καὶ
ἄνδρες
ἄριστοι
πολιτεύουσιν. νῦν
δὲ
ἀπολοφυράμενοι
ὃν
προσήκει
ἑκάστῳ
ἄπιτε.'
[47] Τοιόσδε
μὲν
ὁ τάφος
ἐγένετο
ἐν τῷ
χειμῶνι
τούτῳ·
|
|