Λύσανδρος

Σπαρτιάτης στρατηγός, ναύαρχος και πολιτικός. Ήταν γιος του Αριστοκρίτη, απ' το αρχαίο γένος των Ηρακλειδών. Για τα νεανικά του χρόνια τίποτα δεν είναι γνωστό. Αλλά το 408 π.Χ. εμφανίζεται ως έμπειρος πια στρατηγός και πολιτικός άντρας, αναλαμβάνοντας τη ναυαρχία του πελοποννησιακού στόλου στην Ιωνία. Αμέσως ανάπτυξε εξαιρετική διπλωματική και στρατηγική δραστηριότητα. Εξασφάλισε την υλική και πολιτική βοήθεια του Κύρου του νεότερου, υπέρ των Σπαρτιατών, νίκησε τον αθηναϊκό στόλο στο Νότιο, ενώ απουσίαζε ο Αλκιβιάδης και κυρίεψε το Δελφίνιο. Ήρθε σ' επαφή με τις ολιγαρχικές μερίδες όλων των πόλεων της Μ. Ασίας κι οργάνωσε τους φίλους της Σπάρτης.

Μετά το θάνατο του διαδόχου του Καλλικρατίδα στις Αργινούσες, οι φίλοι της Σπάρτης στη Μ. Ασία ζήτησαν και πάλι το Λύσανδρο ως ναύαρχο. Αυτός πήγε το 405 - 404 ως επιστολέας του ναυάρχου Άρακου, στην πραγματικότητα όμως ως αρχηγός. Ανανέωσε τη φιλία με τον Κύρο, απόκλεισε τους εμπορικούς δρόμους των Αθηναίων στους Αιγός ποταμούς και πέτυχε τη καταστροφή του αθηναϊκού στόλου.

Αλκιβιάδης

Αθηναίος που καταγόταν από πλούσια αριστοκρατική οικογένεια και που έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο στην ιστορία της πατρίδας του τον 5ο αιώνα π.Χ. Γεννήθηκε το 452 π.Χ. και ήταν γιος του Κλεινία, που είχε πολεμήσει με δική του τριήρη στη ναυμαχία του Αρτεμισίου (480 π.Χ.) και που σκοτώθηκε ένδοξα στη μάχη της Κορώνειας το 447 π.Χ., όταν ο Αλκιβιάδης ήταν ακόμα πολύ μικρός. Μητέρα του ήταν η Δεινομάχη, συγγενής του Περικλή, για τούτο και ο Περικλής έγινε κηδεμόνας του Αλκιβιάδη μετά το θάνατο του πατέρα του.

Όταν ήταν νέος, παρακολούθησε τη διδασκαλία πολλών σοφών της εποχής του και ιδιαίτερα του Σωκράτη. Όμως, η διδασκαλία του Σωκράτη είχε πολύ μικρή επίδραση στον ατίθασο χαρακτήρα του. Ο Αλκιβιάδης ήταν ωραίος, είχε λαμπρή μόρφωση, καλούς τρόπους και ήταν καλός ρήτορας. Είχε, όμως, και μεγάλα ελαττώματα, ήταν υπερβολικά φιλόδοξος και φίλαρχος. Έγινε αρχηγός των δημοκρατικών από προσωπικές του επιδιώξεις, παρ' όλο που ήταν αυταρχικός και είχε αντιδημοκρατικές τάσεις. Με την αλλοπρόσαλλη πολιτική του οδήγησε την πατρίδα του σε μεγάλη συμφορά.

Ο Αλκιβιάδης πρότεινε στους Αθηναίους και τους έπεισε να επιχειρήσουν την ολέθρια εκστρατεία στη Σικελία το 415 π.Χ., με αφορμή τον πόλεμο των Εγεσταίων με τους Σελινουντίους. Επειδή οι Συρακούσιοι είχαν συμμαχήσει με τους Σελινούντιους, οι Εγεσταίοι ζήτησαν βοήθεια από την Αθήνα. Ο Αλκιβιάδης φιλοδοξούσε να κατακτήσει τη Σικελία και κατόπιν όλη τη Δύση, οπότε θα στερεωνόταν η ηγεμονία των Αθηναίων.

Ενώ όμως ετοιμαζόταν να ξεκινήσει, οι πολιτικοί του αντίπαλοι τον κατηγόρησαν για μία βέβηλη πράξη° του ακρωτηριασμό των Ερμών. (Οι Ερμαί ήταν στήλες με το κεφάλι του Ερμή, στημένες στους δρόμους και τις πλατείες για να δείχνουν τα ονόματά τους. Οι Αθηναίοι τις θεωρούσαν ιερά και προστατευτικά σύμβολα). Αν και δε βρέθηκε ο ένοχος, τον άφησαν όμως να φύγει, ίσως γιατί νόμισαν ότι όσο θα έλειπε, θα μπορούσαν να τον συκοφαντήσουν καλύτερα. Ύστερα από λίγο όμως τον ξανακάλεσαν στην Αθήνα για ν' απολογηθεί, αλλά αυτός προτίμησε να καταφύγει στη Σπάρτη. Συμβούλεψε τους Σπαρτιάτες να στείλουν στόλο στη Σικελία και στρατό στην Αττική. Επειδή όμως άρχισαν κι αυτοί να τον υποψιάζονται, κατάφυγε στο σατράπη των Σάρδεων Τισσαφέρνη, τον οποίο έπεισε να διακόψει τη βοήθεια που έστελνε στη Σπάρτη, όπως είχε συμφωνηθεί μεταξύ Περσών και Σπαρτιατών.

Παρόλα αυτά οι Αθηναίοι τον ξανακάλεσαν και του ανάθεσαν το 411 την αρχηγία των ναυτικών τους δυνάμεων στη Σάμο. Ο Αλκιβιάδης κατόρθωσε να νικήσει τον πελοποννησιακό στόλο στην Άβυδο και στην Κύζικο και το 408 π.Χ. γύρισε θριαμβευτικά στην Αθήνα, όπου τον ανακήρυξαν "στρατηγό αυτοκράτορα" και του έδωσαν απεριόριστη εξουσία. Στις πρώτες επιχειρήσεις του, όμως, είχε αποτυχίες και οι σχέσεις του με την Αθήνα έφτασαν σε άσχημο σημείο, όταν ύστερα από δικό του κακό χειρισμό ο Λύσανδρος, ο ναύαρχος των Σπαρτιατών, νίκησε το 407 στα παράλια της Ιωνίας τον αθηναϊκό στόλο. Οι Αθηναίοι άρχισαν να τον υποπτεύονται και τον καθαίρεσαν από στρατηγό.

Μετά από αυτό, ο Αλκιβιάδης έμεινε στη Θράκη, σε κτήματά του, όπου έφτιαξε και οχυρό για την προσωπική του ασφάλεια.

Μετά την τραγική ήττα των Αθηναίων στους Αιγός Ποταμούς, επειδή δεν αισθανόταν ασφαλής, κατάφυγε στη Φρυγία, στον Πέρση σατράπη Φαρνάβαζο, με την πρόθεση να πάει στα Σούσα στο Μεγάλο Βασιλιά της Περσίας. Επειδή, όμως, θεωρήθηκε επικίνδυνος και ανεπιθύμητος από όλους, ο Φαρνάβαζος τον δολοφόνησε το 405 π.Χ. μετά, καθώς λέγεται, από συμβουλή του Λύσσανδρου.

Κόνων

Αθηναίος στρατηγός που έζησε τον 5ο και τις αρχές του 4ου αιώνα. Ήταν γιος του Τιμόθεου, πλούσιου Αθηναίου και πήρε την ηγεμονία του ναυτικού της Αθήνας το 406, μετά την ήττα στην αυλή του Κύπριου βασιλιά Ευαγόρα, όπου μελετούσε τον τρόπο που θα εκδικηθεί τους Σπαρτιάτες και θα βοηθήσει την πατρίδα του να γίνει πάλι δυνατή. Γι' αυτό έγινε ναύαρχος των Περσών και πολέμησε τους Σπαρτιάτες. Στην αρχή νικήθηκε, αλλά μετά συμμάχησε και με τους Ρόδιους και διέλυσε την κυριαρχία των Σπαρτιατών στη θάλασσα. Οι Αθηναίοι τον τίμησαν, αλλ’ αργότερα οι Σπαρτιάτες συμμάχησαν με τους Πέρσες κι οι τελευταίοι φυλάκισαν τον Κόνωνα που αργότερα πέθανε.

Θηραμένης

Πολιτικός και στρατηγός στην Αθήνα, στο τέλος του πελοποννησιακού πολέμου, ο Θηραμένης πήρε καλή μόρφωση κοντά στους διάσημους δασκάλους του Πρόδικο και Σωκράτη. Στα 411 π.Χ. πήρε μέρος στην ανατροπή του δημοκρατικού πολιτεύματος και την, εγκαθίδρυση της τυραννίας. Αν και στη ναυμαχία των Αργινουσών στα 406 π.Χ. ήταν τριήραρχος κι είχε τη μεγαλύτερη ευθύνη από όλους τους άλλους, που δε μάζεψαν τους ναυαγούς εξαιτίας της κακοκαιρίας, κατόρθωσε να γίνει κατήγορος στη δίκη των στρατηγών, αντί να τιμωρηθεί μαζί μ' αυτούς.

Όταν την Αθήνα την πολιορκούσε ο Λύσανδρος, ο Θηραμένης ήταν ανάμεσα σ' εκείνους που πήγαν στον πολιορκητή για διαπραγματεύσεις. Καθυστέρησε όμως προδοτικά, ώστε οι Αθηναίοι ν' αναγκαστούν, εξαιτίας της αρρώστιας που τους μάστιζε, να παραδοθούν και να συνθηκολογήσουν. Ο Λύσανδρος φρόντισε να τον εκλέξουν έναν από τους τριάντα τυράννους. Επειδή όμως ήρθε σ' αντίθεση με τον Κριτία, οδηγήθηκε στο δικαστήριο όπου και καταδικάστηκε να πιει το κώνειο. Λένε πως, αφού ήπιε το δηλητήριο, έχυσε τις τελευταίες σταγόνες στο πάτωμα και είπε: "Κριτία τω καλλίστω" (Για τον ομορφονιό Κριτία) και πέθανε.

Κριτίας

Ο Κριτίας ήταν Αθηναίος πολιτικός και κυβέρνησε την Αθήνα μαζί με τους υπόλοιπους 29 τύραννους μετά το τέλος του πελοποννησιακού πολέμου. Ήταν άνθρωπος αιμοβόρος και θύμα του υπήρξε ο Θηραμένης. Στην εξουσία ανέβηκε με τη βοήθεια του Λύσανδρου και, ενθαρρυνόμενος από την παρουσία Σπαρτιατικής φρουράς στην Ακρόπολη, πολιτεύτηκε τυραννικά έχοντας στήριγμα τη βουλή των 500 ολιγαρχικών. Ήταν μαθητής του κύκλου των σοφιστών είχε σχέσεις με το Σωκράτη κι έγινε φιλόσοφος και συγγραφέας. Σκοτώθηκε τελικά σε μια μάχη ενάντια στο Θρασύβουλο, που κατάλυσε το τυραννικό καθεστώς το 403 π.Χ.

Θρασύβουλος

Αρχαίος Αθηναίος πολιτικός που έζησε και απόκτησε μεγάλη φήμη στο τέλος του 5ου π.Χ. αιώνα. Εργάστηκε με φανατισμό για τη διατήρηση και την επικράτηση του δημοκρατικού πολιτεύματος και κατανίκησε τους στόλους των Πελοποννήσιων και των Συρακουσίων στην περίφημη ναυμαχία στην Άβυδο στα 411 π.Χ. και το στόλο των Πελοποννησίων στην Κύζικο.

Πήρε μέρος και σε πολλές άλλες θαλάσσιες επιχειρήσεις, στην προσπάθειά του ν' αποκαταστήσει το χαμένο γόητρο και τη δόξα των Αθηνών.

Όταν επικράτησαν οι ολιγαρχικοί στην Αθήνα εξορίστηκε και κατάφυγε στη Θήβα, όπου οργάνωσε εθελοντικό στρατό, κατέλαβε τον Πειραιά και μπήκε θριαμβευτικά στην Αθήνα.

Διακρίθηκε σε διάφορες εκστρατείες. Τον σκότωσαν τη νύχτα στη σκηνή του, όταν βρισκόταν στη χώρα των Ασπενδίων, στρατιώτες της χώρας αυτής, για να εκδικηθούν τους Αθηναίους για τις αρπαγές που έκαναν στην περιοχή τους.