|
|
|
|
| ||||||
|
ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΠΑΘΗΤΙΚΟ επιμέλεια: Σωτήρης Γκαρμπούνης
Το ενδιαφέρον, όμως, που είναι το ζητούμενο, δεν είναι δυνατόν να κινητοποιηθεί όταν καταδικάζουμε το παιδί σε παθητική δεκτικότητα, πράγμα που εξακολουθεί να συμβαίνει στα σχολεία μας. Ακίνητο το παιδί και συχνά με τα χέρια σταυρωμένα παρακολουθεί μόνο τυπικά, χωρίς να κάνει τίποτε το ίδιο, χωρίς να γεύεται τη χαρά της ανακάλυψης, χωρίς να χρησιμοποιεί καθόλου τα χέρια του, χωρίς να δραστηριοποιείται. Έτσι όμως η γνώση παίρνει μόνο θεωρητικό χαρακτήρα, η μάθηση βασίζεται σε απλή μετάδοση και είναι πάντοτε αφηρημένη και λογοκρατική, εξωτερική και ρητορική. Μπορούμε άραγε σε μια τέτοια περίπτωση να μιλάμε για μάθηση και για γνώση; Όλο το σχολικό σύστημα γίνεται με τον τρόπο αυτό ρητορικό και φλύαρο, μνημονικό και παθητικό. Αλλά το παθητικό σχολείο μόνο παθητικούς ανθρώπους μπορεί να παράγει και οι παθητικοί άνθρωποι δεν είναι αυτοί που θα προωθήσουν το δημοκρατικό αίτημα. Οι παραδοσιακές μέθοδοι είναι όλες λίγο πολύ διδακτικές, διαποτισμένες δηλαδή έντονα από το πνεύμα του διδακτισμού, όπου ο δάσκαλος παρουσιάζεται ως ο κάτοχος και άρα ο πομπός της γνώσης, ενώ ο μαθητής γίνεται αναγκαστικά ο δέκτης. Το λάθος της παραδοσιακής εκπαίδευσης έγκειται ακριβώς στο γεγονός ότι μεταχειρίστηκε το παιδί σαν μικρό ενήλικο σαν ον που αισθάνεται και σκέπτεται όπως οι μεγάλοι και που του λείπει μόνο η γνώση και η πείρα. Αυτή λοιπόν τη γνώση και την πείρα νόμισε η παραδοσιακή εκπαίδευση ότι πρέπει ο δάσκαλος να μεταδώσει. Η σκέψη όμως του παιδιού είναι ποιοτικά (όχι απλώς ποσοτικά) διαφορετική από τη σκέψη του ενηλίκου. Και ο J. Piaget, στον οποίο ανήκουν οι παραπάνω διαπιστώσεις, επισημαίνει ότι ο κύριος σκοπός της εκπαίδευσης είναι να "μορφώσει" τη λογική και την ηθική κρίση του παιδιού. Αφού όμως η διαμόρφωση αυτή δεν μπορεί να γίνει "έξωθεν", το ζήτημα είναι να βρεθεί το κατάλληλο περιβάλλον και οι κατάλληλες μέθοδοι που θα βοηθήσουν το παιδί να συγκροτήσει μόνο του τη λογική και την ηθική του κρίση, δηλαδή να φτάσει μόνο του (με εσωτερική διεργασία) στη συνάφεια και στην αντικειμενικότητα όσον αφορά το λογικό πεδίο, στην αμοιβαιότητα όσον αφορά το ηθικό πεδίο. Κ. Μπαλάσκας, Κοινωνική θεώρηση της Παιδείας
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ:
1. Να επιλέξεις τη σωστή απάντηση:
α. "…η μάθηση είναι πάντοτε λογοκρατική…" σημαίνει ότι είναι:
1. προερχόμενη από το κράτος 2. αυταρχική 3. λογική διαδικασία 4. κυριαρχούμενη από το λόγο
β. " Οι παραδοσιακές μέθοδοι […] είναι διαποτισμένες από το πνεύμα του διδακτισμού…" σημαίνει ότι:
1. είναι οι ενδεδειγμένες για τη διδασκαλία στο σχολείο 2. οι γνώσεις μεταδίδονται σαν διδάγματα με καθολική και αναμφισβήτητη αξία 3. οι γνώσεις διακρίνονται για το διδακτικό τους περιεχόμενο 4. είναι διαποτισμένες με ηθικά διδάγματα
γ. "…μέθοδοι που θα βοηθήσουν το παιδί να φτάσει μόνο του στη συνάφεια και την αντικειμενικότητα όσον αφορά το λογικό πεδίο…" δηλαδή:
1. το παιδί θα πάψει να σκέφτεται υποκειμενικά 2. το παιδί θα αναπτύξει τη λογική του κρίση ώστε να καταλήγει σε τεκμηριωμένα συμπεράσματα 3. το παιδί θα φτάσει στη σφαιρική γνώση των πραγμάτων 4. το παιδί θα γνωρίσει τη λογική σχέση των αντικειμένων γύρω του
2. Ποια είναι η κύρια διαπίστωση που κάνει ο συγγραφέας του κειμένου; Να τη διατυπώσετε με δικά σας λόγια όσο το δυνατόν πιο σύντομα σε μία περίοδο.
3. Ποιες συνέπειες έχει για την Πολιτεία η εφαρμογή ενός παραδοσιακού μοντέλου διδασκαλίας;
4. Πιστεύετε ότι χρειάζεται ο διάλογος στο σχολείο; Ποια πλεονεκτήματα θα είχε η διδασκαλία μ' αυτόν τον τρόπο; Ποιες προϋποθέσεις απαιτούνται ώστε αυτή η διαδικασία να είναι αποδοτική;
5. Επειδή θέλετε να προτείνετε το κείμενο σε συμμαθητές σας για να το διαβάσουν τους παρουσιάζετε σύντομα το περιεχόμενό του σε μια περίληψη 100 λέξεων περίπου.
6. Παρά το γεγονός ότι το μάθημα της Ιστορίας σας αρέσει ιδιαιτέρως, κάθε φορά που προσπαθείτε να ρωτήσετε ή να καταθέσετε περισσότερες πληροφορίες ο καθηγητής σας διακόπτει ισχυριζόμενος πως πρέπει να προχωρήσει παρακάτω γιατί πιέζει ο χρόνος. Από την άλλη μεριά δεν τα πήγατε και τόσο καλά στο διαγώνισμα, κυρίως γιατί δεν παπαγαλίσατε το λόγο του βιβλίου. Αποφασίζετε λοιπόν να γράψετε στη σχολική εφημερίδα ένα άρθρο 350 λέξεων περίπου, με σκοπό να εκθέσετε κάποιες σκέψεις σας για το πώς θα ήταν δυνατό να προσεγγίζετε τη γνώση μέσα από το διάλογο και την έρευνα, καθώς και τα πλεονεκτήματα μιας τέτοιας μεθόδου.
|
|
