[οι Άραβες καπνίζουν στα λεωφορεία]

«Γιατί τα λεωφορεία, καλύτερα να τα αποφεύγει κανείς. Εμένα, η κόρη μου μπαίνει στα λεωφορεία κάθε μέρα, επειδή πρέπει να πάει στη δουλειά της. Αλλά οι Άραβες καπνίζουν στα λεωφορεία. Ενοχλούν όλο τον κόσμο, και τα λεωφορεία είναι γεμάτα από Άραβες».

Ο Αλεσσάντρο, στριφογυρίζει στο κάθισμα του για να μου δείξει πως γίνεται το στρίμωγμα στο λεωφορείο. Το μουστάκι του, αν δεν ήταν τόσο κοντό, θα είχε πεταχτεί σαν κεντρί μέλισσας. Το αναγκαστικό στρίμωγμα στα λεωφορεία τον αηδιάζει. Και καταλήγει μιλώντας μόνος του: «Οι Άραβες είναι βάνδαλοι, είναι λεχρίτες, είναι ελεεινοί».

Τα λόγια τους αρχίζουν να με επηρεάζουν. Καμιά φορά πιάνω τον εαυτό μου, στο λεωφορείο, να κοιτάζει με τα δικά τους μάτια το χρώμα της επιδερμίδας των επιβατών. Μια μέρα ανέβηκε στο λεωφορείο ένας Άραβας, με ένα μπουκάλι ουίσκι κάτω από τη μασχάλη. Δείχνει γεμάτος αυτοπεποίθηση. Ο συνταξιούχος μπροστά μου γυρίζει το κεφάλι για να μην τον βλέπει. Το λεωφορείο συνεχίζει την πορεία του ξεφυσώντας πάνω σε πλακόστρωτους δρόμους, γεμάτους λακκούβες... Στα βόρεια δεν γίνεται καλή συντήρηση στους δρόμους. Καινούρια στάση. Ένα απότομο φρενάρισμα με πετάει από τη θέση μου. Καμιά εικοσαριά νέοι επιβάτες μπαίνουν μέσα στο λεωφορείο ορμητικά, κι ανάμεσα τους μερικοί Άραβες, που πιάνουν αμέσως την κουβέντα με το νεαρό με το ουίσκι. Πίσω τους, ένας ξανθούλης έφηβος, χτεσινό παιδί, στηρίζεται με το ένα χέρι και με το άλλο ανάβει ένα τσιγάρο. Έκπληξη: είναι ο ξανθός νεαρός που παραβιάζει την απαγόρευση του καπνίσματος. Πρώτη ρουφηξιά, κανείς δεν λέει κουβέντα, δεύτερη ρουφηξιά, ο καπνός από τα ρουθούνια του ξανθούλη περνάει εμπρός από τη μύτη του συνταξιούχου, που σίγουρα θα πει κάτι. Ξαφνικά, όλα εξελίσσονται εντελώς διαφορετικά από ό,τι θα περίμενε κανείς. Ο Άραβας με το ουίσκι γυρίζει στο νεαρό και με πατρικό ύφος του λέει ότι ενοχλεί όλο τον κόσμο, ενώ συνάμα κάνει κακό στην υγεία του. Ο πιτσιρίκος κοκκινίζει και στην επόμενη στάση κατεβαίνει τρέχοντας.

Τώρα ξέρω ότι αν ο Αλεσσάντρο ήταν μαζί μου στο λεωφορείο, δεν θα έβλεπε το επεισόδιο. Δεν είναι σε θέση να δει αυτό που έρχεται σε αντίθεση με τις πεποιθήσεις του. Κι αν του έλεγα αυτά που είδα, θα μου απαντούσε ότι οι εξαιρέσεις επιβεβαιώνουν τον κανόνα.

Άννα Τριστάν, Στο μέτωπο, Αθήνα, Στάχυ, 1989, σελ. 66-67

Α1. Το κείμενο είναι περίπου 350 λέξεις. Να το πυκνώσεις σε λιγότερες από 80.

μονάδες __

Α2. Απαντήστε σύντομα με μια φράση 10-15 λέξεων στις παρακάτω ερωτήσεις:

α) ποιο είναι το θέμα του κειμένου;

β) ποια είναι η άποψη του συγγραφέα;

γ) για ποιο λόγο γράφει το κείμενο; σε ποιους απευθύνεται;

δ) τι είδος κείμενο είναι;

μονάδες __

Α3. Ποιος είναι ο ρόλος της αφήγησης στην τρίτη παράγραφο; Τι σχέση έχει με όσα προηγούνται; («Τα λόγια τους… κατεβαίνει τρέχοντας»).

μονάδες __

Α4. Να αναπτύξετε σε μία παράγραφο με αιτιολόγηση τη φράση του κειμένου: «Δεν είναι σε θέση να δει αυτό που έρχεται σε αντίθεση με τις πεποιθήσεις του».

μονάδες __

Α5. Να αναπτύξετε σε μία παράγραφο με δικό σας παράδειγμα τη φράση του κειμένου: «Δεν είναι σε θέση να δει αυτό που έρχεται σε αντίθεση με τις πεποιθήσεις του».

μονάδες __

Α6. Να αναπτύξετε σε μία παράγραφο με αιτιολόγηση τη φράση του κειμένου: «Κι αν του έλεγα αυτά που είδα, θα μου απαντούσε ότι οι εξαιρέσεις επιβεβαιώνουν τον κανόνα».

μονάδες __

Β1. Στην πρώτη παράγραφο του κειμένου να εντοπίσετε ένα σχόλιο και να εξηγήσετε σε τι διαφέρει από την είδηση: «Γιατί τα λεωφορεία, καλύτερα να τα αποφεύγει κανείς. Εμένα, η κόρη μου μπαίνει στα λεωφορεία κάθε μέρα, επειδή πρέπει να πάει στη δουλειά της. Αλλά οι Άραβες καπνίζουν στα λεωφορεία. Ενοχλούν όλο τον κόσμο, και τα λεωφορεία είναι γεμάτα από Άραβες».

μονάδες __

Β2. Να τρέψετε την σύνταξη των παρακάτω προτάσεων σε παθητική

α) Τα λόγια τους αρχίζουν να με επηρεάζουν

β) Ο ξανθός νεαρός παραβιάζει την απαγόρευση του καπνίσματος

μονάδες __

Β3. λεωφορείο, συνταξιούχος, απαγόρευση, εξαίρεση, συντήρηση, απότομος.

α) Μπορείτε να βρείτε τα συνθετικά των παραπάνω λέξεων; β) Μπορείτε να τις χρησιμοποιήσετε σε δικές σας φράσεις με τρόπο ώστε να φαίνεται η σημασία τους; γ) Πώς εξηγείτε ότι μπορείτε να απαντήσετε τη β’  ερώτηση χωρίς να γνωρίζετε την ετυμολογία των λέξεων;

μονάδες __

Β4. «Καμιά φορά πιάνω τον εαυτό μου, στο λεωφορείο, να κοιτάζει με τα δικά τους μάτια».

α) Να εξηγήσετε τη μεταφορική σημασία της φράσης. β) Πώς εξηγείτε ότι η λέξη «καμιά» δεν έχει αρνητική σημασία;

μονάδες __

Β5. Να βρείτε δυο σημεία του κειμένου που υπάρχουν διαρθρωτικές λέξεις/ φράσεις και δείχνουν αιτιολόγηση και δυο σημεία που υπάρχουν διαρθρωτικές λέξεις/ φράσεις που δείχνουν υπόθεση.

μονάδες __

Γ1. Γράφετε ένα κείμενο 400 περίπου λέξεων για την σχολική εφημερίδα. Αναφέρετε και σχολιάζετε ένα περιστατικό που δείχνει ότι τα στερεότυπα που αφορούν ορισμένες μειονότητες είναι πολύ ισχυρά.

μονάδες __

Άσχετη ερώτηση: Ξέρετε σε ποια σημερινά κράτη ζουν κυρίως οι Άραβες;