Α.-Φ. ΧΡΙΣΤΙΔΗΣ (1946-2004)

από το http://www.greeklanguage.gr/christidis/cv.htm

Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1946, όπου και τελείωσε τις εγκύκλιες σπουδές του (απόφοιτος του Πειραματικού Σχολείου Θεσσαλονίκης). Το 1968 πήρε το πτυχίο του από το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ. και με υποτροφία του Βρετανικού Συμβουλίου έφυγε για μεταπτυχιακές σπουδές στο Cambridge, όπου παρακολούθησε το Τμήμα Κλασικών Γλωσσών. Απέκτησε το Β.Α. το 1970 με εξαιρετικές επιδόσεις επιτυγχάνοντας έτσι τη χορήγηση νέων υποτροφιών. Στο διάστημα 1970-1971 ασχολήθηκε με την έρευνα της γραμμικής Β υπό την εποπτεία του καθηγητή J. Chadwick. (…) Κατά τη διάρκεια των σπουδών του στο εξωτερικό δίδαξε κατά καιρούς γλωσσολογία και νέα ελληνικά στο Cambridge και το Birmingham.

Το 1976 έγινε βοηθός στο τότε Τμήμα Γλωσσολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ. και το 1978 επιμελητής. Το 1984 εκλέχτηκε επίκουρος καθηγητής (γνωστικό αντικείμενο: γενική γλωσσολογία με ειδίκευση στη θεωρία της σύνταξης) του μετέπειτα Τμήματος Φιλολογίας (Τομέας Γλωσσολογίας), το 1990 αναπληρωτής και το 1994 τακτικός καθηγητής. Υπήρξε από τους πρωτεργάτες των ετήσιων συναντήσεων του Τομέα Γλωσσολογίας, στον οποίο συνεισέφερε πολλαπλώς - εκτός των άλλων, με την οργάνωση της βιβλιοθήκης του Τομέα και με τη διοργάνωση συνεδρίων σε συνεργασία με άλλα πανεπιστημιακά τμήματα. Το εκπαιδευτικό του έργο υπήρξε ιδιαίτερα εμπνευσμένο, ενώ η συνεισφορά του στο πανεπιστημιακό πλαίσιο ήταν πολύπτυχη: από το 1995 μέλος του Δ.Σ. και από το 2000 γενικός γραμματέας του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Σπουδών [Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη], από το 1995 μέχρι το 2004 μέλος της Επιτροπής Εποπτείας του Σχολείου Ελληνικής Γλώσσας του Α.Π.Θ.

Η επιστημονική του παραγωγή χαρακτηρίζεται από ένα αξιοθαύμαστο εύρος: θεωρία της γλώσσας, ιστορική σημασιολογία, σύνταξη, περιγραφή της νέας ελληνικής, ιστορία της αρχαίας ελληνικής, αρχαίες ελληνικές διάλεκτοι, ζητήματα της σχέσης γλώσσας και κοινωνίας, γλωσσικές πολιτικές, αρχαιολογικές και φιλολογικές μελέτες, επιγραφικές-γλωσσολογικές μελέτες (κυπριακές συλλαβικές επιγραφές, καρικά, σημιτικές γλώσσες και σημιτική επιγραφική). Από το 1987 άρχισε να παρεμβαίνει δημόσια (τηλεόραση και Τύπο) στις συζητήσεις για το σύγχρονο «γλωσσικό ζήτημα», την εισαγωγή της διδασκαλίας των αρχαίων ελληνικών στο γυμνάσιο και γενικότερα για ζητήματα γλωσσικής ιδεολογίας και πολιτικής.

Από το 1976 ο Α.-Φ. Χριστίδης υπήρξε μέλος της ομάδας για τη μελέτη των χρηστηρίων ελασμάτων του Μαντείου της Δωδώνης (…). Πρόκειται για 1453 μολύβδινα πινάκια, στα οποία καταγράφονται, πολλές φορές επάλληλα, περί τις 4000 επιγραφές μέσα από τις οποίες αναδεικνύεται το διαλεκτικό και πολιτισμικό πανόραμα της αρχαιότητας. Για τον σκοπό αυτό, ο Α.-Φ. Χριστίδης έφυγε το 1982-1983 με υποτροφία του Βρετανικού Συμβουλίου στη Σχολή Κλασικών Σπουδών του Cambridge, ενώ η προσέγγιση και μελέτη του υλικού από μέρους του υπήρξε συστηματική και αδιάλειπτη για περισσότερο από 25 χρόνια. (…)

Ο Α.-Φ. Χριστίδης υπήρξε από τους πρωτεργάτες του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας. Από την εποχή της ίδρυσης του ΚΕΓ (1994) και μέχρι τον θάνατό του διετέλεσε διευθυντής του Τμήματος Γλωσσολογίας και μέλος του Δ.Σ. Η δράση του στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του περιέλαβε ερευνητικές δραστηριότητες και πρακτικές που αφορούν τη θέση της ελληνικής στην Ευρωπαϊκή Ένωση γενικότερα και στα Βαλκάνια ειδικότερα, ζητήματα γλωσσικής και εκπαιδευτικής πολιτικής καθώς και επιμόρφωσης, την προβολή της ιστορίας της ελληνικής γλώσσας, το ζήτημα των ελληνικών διαλέκτων, τη σύνταξη ειδικών λεξιλογίων και γλωσσαρίων. (…)

Α1. Να συντάξετε την περίληψη του κειμένου σε 100-120 λέξεις.

Απαντήστε σύντομα με μια φράση 10-15 λέξεων στις παρακάτω ερωτήσεις:

α) ποιο είναι το θέμα του κειμένου;

β) ποια είναι η άποψη του συγγραφέα;

γ) για ποιο λόγο γράφει το κείμενο; σε ποιους απευθύνεται;

δ) τι είδος κείμενο είναι;

μονάδες __

Α2. Ποια στοιχεία έχουμε για τις σπουδές του Α.-Φ. Χριστίδη

Α3. Ποια στοιχεία έχουμε για το εκπαιδευτικό και επιστημονικό/ ερευνητικό έργο του Α.-Φ. Χριστίδη

Α4. Ποια στοιχεία έχουμε για την ευρύτερη προσφορά του Α.-Φ. Χριστίδη στην επιστήμη και στα κοινωνικά θέματα.

Α5. Να δώσετε έναν τίτλο σε κάθε παράγραφο.

Α6. Ποιες είναι οι βασικές σπουδές του Α.-Φ. Χριστίδη; Πώς συνδυάζονται με την κατοπινή επιστημονική πορεία του;

Β1. Το βιογραφικό που διαβάσατε ακολουθεί την τυπική δομή; Αν ναι, εξηγήστε· αν όχι ξαναγράψτε το σύντομα με 100 λέξεις και ακολουθώντας την τυπική δομή που έχετε διδαχτεί.

Β2. Θα μπορούσαν να ενωθούν οι δύο πρώτες παράγραφοι σε μία; Αιτιολογήστε την απάντησή σας.

Β3. Στις τρεις πρώτες παραγράφους βρείτε τρία επίθετα (ένα σε κάθε παράγραφο) που αποτελούν σχόλιο. Εξηγήστε γιατί.

Β4. Να προσεγγίσετε το νόημα των παρακάτω λέξεων από τα συμφραζόμενά τους (ακόμα και αν γνωρίζετε τις λέξεις): υποτροφιών, εποπτεία, εύρος, πανόραμα, αρμοδιοτήτων. Να εξηγήσετε πώς σκεφτήκατε.

Β5. Να βρείτε αντώνυμα για κάθε μία από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου: καταγράφονται, προσέγγιση, αδιάλειπτη, δραστηριότητες, προβολή. Να χρησιμοποιήσετε τις λέξεις που βρήκατε σε φράσεις ώστε να φαίνεται η σημασία τους.

Β6. Να βρείτε συνώνυμες λέξεις που θα μπορούν να αντικαταστήσουν νοηματικά μέσα στο κείμενο τις παρακάτω λέξεις του κειμένου: πολύπτυχη, αναδεικνύεται, δράση, αφορούν. Να χρησιμοποιήσετε τις λέξεις που βρήκατε σε φράσεις ώστε να φαίνεται η σημασία τους.

Γ. Σύμφωνα με το κείμενο ο Α.-Φ. Χριστίδης παρεμβαίνει δημόσια για ζητήματα γλωσσικής ιδεολογίας και πολιτικής. Πώς κρίνετε αυτήν την πρακτική του; Είναι ζήτημα προσωπικού ενδιαφέροντος; Ζήτημα ευθύνης για την ευρύτερη διάσταση των επιστημονικών ενδιαφερόντων του; Ξεπερνά τα όρια της αρμοδιότητάς του και θα έπρεπε να περιορίζεται στο επιστημονικό έργο του; Γενικεύοντας, ποια στάση πρέπει να κρατά ο επιστήμονας απέναντι στα ζητήματα της εποχής του; Με ανάλογο τρόπο, νομίζεις ότι θα έπρεπε να δρουν και οι καθηγητές στη δευτεροβάθμια; Γράφεις έκθεση για το σχολείο.

Γ. Σύμφωνα με το κείμενο ο Α.-Φ. Χριστίδης χαρακτηρίζεται από ευρύτητα επιστημονικών και άλλων ενδιαφερόντων. Πόσο σημαντικό είναι για έναν άνθρωπο της επιστήμης να μην μένει αυστηρά περιορισμένος στον ειδικό χώρο της εξειδικευμένης γνώσης; Πόσο σημαντικό είναι να έχει δημόσια θέση για τα ζητήματα της εποχής του; Τα ίδια ισχύουν και για τους καθηγητές στη δευτεροβάθμια; Γράφεις έκθεση για το σχολείο.