|
|
|
|
| ||||||
|
πρώτο παράδειγμα
Όσοι δεν εργάζονται είναι τεμπέληδες. Ο γείτονάς μας δεν εργάζεται. Άρα: ο γείτονάς μας είναι τεμπέλης.
Με ποιο τρόπο αναπτύσσεται ο παραπάνω συλλογισμός; Απαντώ, εξηγώ, τεκμηριώνω.
Ο συλλογισμός είναι παραγωγικός/ επαγωγικός/ αναλογικός γιατί ξεκινά από κάτι γενικό/ ειδικό και καταλήγει σε γενικό/ ειδικό συμπέρασμα. Πιο συγκεκριμένα ξεκινά από τη γενική/ ειδική κρίση ότι .............................. και καταλήγει στο γενικό/ ειδικό συμπέρασμα ότι ...............................
ή εναλλακτικά, με άλλο τρόπο Απαντώ, εξηγώ, τεκμηριώνω.
Ο συλλογισμός ξεκινά από τη γενική/ ειδική κρίση ότι .............................. και καταλήγει στο γενικό/ ειδικό συμπέρασμα ότι ............................... Άρα, αφού ξεκινά από κάτι γενικό/ ειδικό και καταλήγει σε γενικό/ ειδικό συμπέρασμα. είναι παραγωγικός/ επαγωγικός/ αναλογικός
Τώρα δοκιμάστε να απαντήσετε με ποιο τρόπο αναπτύσσεται ο συλλογισμός στα δύο παρακάτω παραδείγματα: μην ξεχνάτε: Απαντώ, εξηγώ, τεκμηριώνω.
Τα φάρμακα που έχουν επικίνδυνες παρενέργειες πρέπει να αποσύρονται από την κυκλοφορία. Το χ φάρμακο αποδείχθηκε ότι έχει επικίνδυνες παρενέργειες. • Άρα: το χ φάρμακο πρέπει να αποσυρθεί από τη κυκλοφορία
πανελλήνιες 2004 Β3. Ποια είναι η συλλογιστική πορεία (παραγωγική –επαγωγική) του παρακάτω συλλογισμού; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας. - όπου απουσιάζει ο ανταγωνισμός, ο άνθρωπος δεν πλουτίζει τα εφόδιά του. - σε παλαιές εποχές απουσίαζε ο ανταγωνισμός. Άρα, ο άνθρωπος σε παλιές εποχές δεν πλούτιζε τα εφόδιά του. Να αξιολογήσετε τον παραπάνω συλλογισμό ως προς την αλήθεια, την εγκυρότητα και την ορθότητά του. (Να θεωρήσετε ότι οι προκείμενες ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα).
πρώτο παράδειγμα
Ο Γιάννης είναι αναξιόπιστος. Κλέβει στη μονόπολη.
ΠΡΟΣΕΞΕ ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΑ ΑΤΕΚΜΗΡΙΩΤΗΣ ΚΑΙ ΤΕΚΜΗΡΙΩΜΕΝΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΗΣ
Ατεκμηρίωτη α. Ο συλλογισμός είναι παραγωγικός. Από μια γενική κρίση βγάζουμε το συγκεκριμένο συμπέρασμα. Ατεκμηρίωτη β. Ο συλλογισμός είναι επαγωγικός. Από ένα συγκεκριμένο γεγονός οδηγούμαστε σε ένα γενικότερο συμπέρασμα.
Τεκμηριωμένη α. Ο συλλογισμός είναι παραγωγικός. Από μια γενική κρίση, που ήδη έχουμε, για το χαρακτήρα του Γιάννη, βγάζουμε το συγκεκριμένο συμπέρασμα ότι κλέβει στη μονόπολη. Δηλαδή ο χαρακτήρας του τον οδηγεί στην απάτη. Τεκμηριωμένη β. Ο συλλογισμός είναι επαγωγικός. Από ένα συγκεκριμένο γεγονός, ότι κλέβει στη μονόπολη, οδηγούμαστε σε ένα γενικότερο συμπέρασμα για το χαρακτήρα του Γιάννη. Δηλαδή η απάτη είναι ένα ειδικό στοιχείο που μας οδηγεί στο συμπέρασμα για το χαρακτήρα του. Το συμπέρασμα προτάσσεται εκφραστικά.
Παρατήρηση: δεν υπάρχει διαρθρωτική σύνδεση (γι’ αυτό, γιατί, επειδή, συνεπώς, άρα, κλπ. που να δείχνει σαφώς τη συλλογιστική πορεία)
δεύτερο παράδειγμα
Ο κόσμος έχει πάντα δίκιο. Ότι κάνει είναι δικαιολογημένο. Όταν το αποτέλεσμα είναι άσχημο αντιδρά.
Ατεκμηρίωτη α. Ο συλλογισμός είναι παραγωγικός. Από μια γενική κρίση βγάζουμε το συγκεκριμένο συμπέρασμα. Ατεκμηρίωτη β. Ο συλλογισμός είναι επαγωγικός. Από ένα συγκεκριμένο γεγονός οδηγούμαστε σε ένα γενικότερο συμπέρασμα.
Τεκμηριωμένη α. Ο συλλογισμός είναι παραγωγικός. Από μια γενική κρίση που χαρακτηρίζει τον κόσμο βγάζουμε το συγκεκριμένο συμπέρασμα για τις αντιδράσεις του όταν έχουμε άσχημα αποτελέσματα στους αγώνες. Τεκμηριωμένη β. Ο συλλογισμός είναι επαγωγικός. Από ένα συγκεκριμένο γεγονός, τις αντιδράσεις του κόσμου όταν έχουμε άσχημα αποτελέσματα στους αγώνες και τη δικαιολόγηση καθεμιάς αντίδρασής του οδηγούμαστε σε ένα γενικότερο συμπέρασμα, ότι ο κόσμος έχει πάντα δίκιο. Το συμπέρασμα προτάσσεται εκφραστικά αλλά αυτό δεν καθορίζει την πορεία ανάπτυξης του συλλογισμού.
Παρατήρηση: δεν υπάρχει διαρθρωτική σύνδεση (γι’ αυτό, γιατί, επειδή, συνεπώς, άρα, κλπ. που να δείχνει σαφώς τη συλλογιστική πορεία).
Μια άλλη απάντηση. Ο συλλογισμός αναπτύσσεται με επαγωγή. Δηλαδή ο συγγραφέας από μια ειδική κρίση καταλήγει σε μια γενική. Αυτό στο επιχείρημα φαίνεται στα εξής σημεία: «Ό,τι κάνει είναι...» είναι προκείμενη καθώς επίσης προκείμενη είναι και η πρόταση: «Όταν...» Το συμπέρασμα είναι γενικότερο: «Ο κόσμος έχει πάντα....» Οι προκείμενες συνδέονται με λογική αναγκαιότητα μεταξύ τους.
|
|
