η αντιγραφή στη δευτεροβάθμια

απόσπασμα από το «Εκπαίδευση: Ιστορίες εξοικείωσης στην αντιγραφή», του Γιώργου Μαυρογιώργου

  Εκτός  από το πανεπιστήμιο, η αντιγραφή ως οικειοποίηση της εργασίας, των απόψεων ή της κρίσης  άλλων, έχει ενδημικό χαρακτήρα και στις άλλες βαθμίδες της εκπαίδευσης (δημοτικό, γυμνάσιο, λύκειο). Η κυριαρχία της απομνημόνευσης τόσο στις λεγόμενες προφορικές εξετάσεις και στις καθημερινές ανταλλαγές  όσο και στις γραπτές εξετάσεις, είναι μια πολύ έγκυρη και αξιόπιστη ένδειξη για τη θεμελίωση του συγκεκριμένου ισχυρισμού.

Θα λέγαμε ότι η όλη τεχνολογία των επιτηρήσεων στις εξετάσεις καταλήγει να είναι επιτήρηση για επιβράβευση της μνημονικής αντιγραφής. Δεν έχω συναντήσει μαθητή ή φοιτητή που στις εξετάσεις να αναφέρει την πηγή από την οποία  αντιγράφει τους ισχυρισμούς του. Αμφιβάλλω εάν γνωρίζουν τα ονόματα των συγγραφέων των  βιβλίων που μελετούν. Τα βιβλία ταυτίζονται με τα γνωστικά αντικείμενα και ως τέτοια αναφέρονται. Τα βιβλία δεν έχουν συγγραφείς. Αλλά και οι ίδιοι οι συγγραφείς των σχολικών βιβλίων, όταν κάνουν παιδαγωγική «μεταποίηση» επιστημονικών γνώσεων σε σχολικές, προσφεύγουν σε διάφορες τεχνικές ανοικτές στο ενδεχόμενο αντιγραφής.

Όλοι μας έχουμε μικρή ή μεγάλη εμπειρία από τη σημασία που δίνει το σχολείο και το πανεπιστήμιο στην αντιμετώπιση  της αντιγραφής. Όλοι μας έχουμε μνήμες από απίθανες ιστορίες και επινοήσεις αντιγραφής στις σχολικές εργασίες και κυρίως στις εξετάσεις. Οι κυρώσεις που προβλέπονται είναι πολύ βαριές: μονογραφή του γραπτού και μηδενισμός, αποβολή από την εξέταση, χαρακτηρισμός της διαγωγής, κ. α.. Ωστόσο, με τις εξετάσεις και τη βαθμολόγηση των γραπτών, επιβραβεύεται με άριστα η μνημονική αντιγραφή συναφών αποσπασμάτων από τις σχετικές σελίδες του βιβλίου. Είναι ενδιαφέρον ότι  ακόμη και στις προφορικές εξετάσεις γίνεται, συνήθως, η υπενθύμιση «κλείσε το βιβλίο… όχι από μέσα» (: μπορείς να αντιγράψεις, αλλά απέξω).

Θα λέγαμε ότι έχουμε  να κάνουμε, σε τελευταία ανάλυση, με μια εκπαίδευση  παπαγάλων που απαγορεύει την αντιγραφή και τα «σκονάκια» αλλά την ίδια στιγμή με συστηματικό τρόπο επιβραβεύει τη μνημονική  αντιγραφή και  διδάσκει  μαθήματα  νόμιμης κλοπής  της πνευματικής ιδιοκτησίας άλλων. Έτσι, ετοιμάζει και  αντιγραφείς και πολίτες που επιβραβεύονται για την άκριτη αποδοχή απόψεων, χωρίς να χρειάζεται να σκέφτονται, να συνθέτουν και να δημιουργούν.

Α1. Να συντάξετε περίληψη του κειμένου σε 100-120 λέξεις.

Απαντήστε σύντομα με μια φράση 10-15 λέξεων στις παρακάτω ερωτήσεις:

α) ποιο είναι το θέμα του κειμένου;

β) ποια είναι η άποψη του συγγραφέα;

γ) για ποιο λόγο γράφει το κείμενο; σε ποιους απευθύνεται;

δ) τι είδος κείμενο είναι;

μονάδες __

Α2. Πόσο συνηθισμένο είναι το φαινόμενο που έχει θέμα το κείμενο;

μονάδες __

Α3. Αναπτύξτε σε μία παράγραφο με αιτιολόγηση την παρακάτω φράση του κειμένου: «Θα λέγαμε ότι η όλη τεχνολογία των επιτηρήσεων στις εξετάσεις καταλήγει να είναι επιτήρηση για επιβράβευση της μνημονικής αντιγραφής».

μονάδες __

Α4. Να εξηγήσετε την παρακάτω κρίση από το κείμενο και να αναφέρετε παραδείγματα: «Τα βιβλία ταυτίζονται με τα γνωστικά αντικείμενα και ως τέτοια αναφέρονται».

μονάδες __

Α5. Αναπτύξτε σε μία παράγραφο με παραδείγματα την παρακάτω φράση του κειμένου: «Όλοι μας έχουμε μνήμες από απίθανες ιστορίες και επινοήσεις αντιγραφής στις σχολικές εργασίες και κυρίως στις εξετάσεις».

μονάδες __

Α6. Η δεύτερη και η τρίτη παράγραφος αποτελούν την αιτιολόγηση της βασικής θέσης του κειμένου (που εμπεριέχεται στην πρώτη παράγραφο). Ποια είναι η βασική θέση; Εντοπίστε στις δύο παραγράφους τέσσερα συγκεκριμένα στοιχεία που υποστηρίζουν την βασική θέση.

μονάδες __

Β1. Ποια είναι η συλλογιστική πορεία του κειμένου; (Σκεφτείτε ότι το συμπέρασμα βρίσκεται στην τελευταία παράγραφο).

μονάδες __

Β2. Με ποιον τρόπο αναπτύσσεται η τρίτη παράγραφος του κειμένου; (σύγκριση – αντίθεση)

μονάδες __

Β3. Ποια είναι η νοηματική σχέση της δεύτερης και τρίτης παραγράφου με την πρώτη;

μονάδες __

Β4. Ποια είναι η νοηματική σχέση της δεύτερης και τρίτης παραγράφου με την τελευταία;

μονάδες __

Β5. Στις παρακάτω φράσεις να μετατρέψετε την σύνταξη από ενεργητική σε παθητική:

α) μια εκπαίδευση παπαγάλων που απαγορεύει την αντιγραφή

β) μια εκπαίδευση παπαγάλων που επιβραβεύει τη μνημονική  αντιγραφή και  διδάσκει μαθήματα νόμιμης κλοπής  της πνευματικής ιδιοκτησίας άλλων.

γ) μια εκπαίδευση παπαγάλων που ετοιμάζει αντιγραφείς και πολίτες που επιβραβεύονται για την άκριτη αποδοχή απόψεων.

μονάδες __

Β6. Να προσεγγίσετε το νόημα των παρακάτω λέξεων από τα συμφραζόμενά τους (ακόμα και αν γνωρίζετε τις λέξεις): οικειοποίηση, τεχνολογία, επινοήσεις. Να εξηγήσετε πώς σκεφτήκατε.

μονάδες __

Β7. Να χρησιμοποιήσετε τα παρακάτω επίθετα (που χρησιμοποιούνται στο κείμενο ως προσδιορισμοί) σε δικές σας φράσεις κάνοντας νέα δικά σας ονοματικά σύνολα: ενδημικό, απίθανες, βαριές, συναφών, προφορικές, συστηματικό, πνευματικής, άκριτη.

μονάδες __

Γ. Κατά πόσο ο συγκεκριμένος τρόπος γραπτής εξέτασης που κυριαρχεί στο σχολείο διαπιστώνει την μάθηση ή την γνώση; Θα μπορούσατε να προτείνετε άλλους τρόπους ελέγχου και αξιολόγησης της μάθησης και της γνώσης; Γράφεις κείμενο εκθεσιακού ύφους, επειδή «αυτό θέλουν», παρά τις εξαγγελίες για επικοινωνιακές περιστάσεις κλπ.

μονάδες __

Δείκτες Αναγνωσιμότητας των κειμένων, από το http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/foreign/tools/readability/index.html

Αριθμός προτάσεων 16

Αριθμός Λέξεων       319

Αριθμός συλλαβών   787

Λέξεις ανα πρόταση 19.94

Συλλαβές ανα λέξη   2.47

Δείκτης αναγνωσιμότητας Flesch              41.04 δύσκολο, ΤΕΙ-ΑΕΙ

Δείκτης αναγνωσιμότητας SMOG             15.08 επίπεδο ΤΕΙ - ΑΕΙ

Δείκτης αναγνωσιμότητας FOG 46.27 δύσκολο