έκθεση

Από το παλιό σχολικό βιβλίο της έκθεσης - έκφρασης το κείμενο 3, στις σελίδες 83 και 84. (Δ. Γληνού, Εκλεκτές σελίδες)

Μα θα μου πείτε:... Τι δουλειά έχει η μελέτη της επιστήμης μας με την πολιτική;

Αλήθεια υπάρχουν άνθρωποι, που θα σας μιλήσουνε με φρίκη και αηδία και με έσχατη περιφρόνηση για την «πολιτική» και θα σας ξορκίσουνε να μην έχετε καμιά σχέση μ' αυτή την κατάρα του καιρού μας, την «πολιτική», που χώνει σαν το Μεφιστοφελή την ουρά της στην «καθαρή φιλοσοφία», στην «καθαρή επιστήμη», στην «καθαρή τέχνη» και τα μολύνει όλα.

Εγώ πάλι από την άλλη μεριά πιστεύω, πως είναι των αδυνάτων αδύνατο να ξεχωρίσει κανείς οποιοδήποτε κλάδο της ανθρώπινης πνευματικής ενέργειας από την πολιτική. Γιατί ο άνθρωπος ούτε σαν άτομο (που ουσιαστικά δεν υπάρχει) ούτε σαν σύνολο, μπορεί να μεταβληθεί ποτέ σ' ένα απλό και μόνο θεωρητικό πλάσμα. Ζωή σημαίνει ενέργεια και τρόπος ενέργειας. Τρόπος ενέργειας σημαίνει πολιτική, είτε συνειδητή, είτε όχι. Γιατί δεν υπάρχει ενέργεια του ανθρώπου, που δεν είναι κοινωνικά καθορισμένη. Ο τρόπος λοιπόν, που πραγματώνεται η ομαδική βούληση, είτε μέσα στις ομαδικές, είτε μέσα στις ατομικές ενέργειες, είναι πολιτική, αφού στον έναν τρόπο μπορεί να αντιταχθεί ένας άλλος τρόπος.

Μα ας εξετάσουμε τα ζητήματα κάπως ειδικότερα με τη δική σας περίπτωση. Ας υποθέσουμε λοιπόν «έ ξ ω α π ό κ ά θ ε π ο λ ι τ ι κ ή », ότι ο δρόμος που ανοίγεται μπροστά σας και το μοναδικό χρέος που έχετε, είναι να γίνετε επιστήμονες. Τι είναι όμως επιστήμη; Θα μου απαντήσετε: «ένα συστηματοποιημένο σύνολο από γνώσες, που αναφέρονται σε μια περιοχή από φαινόμενα του φυσικού κόσμου ή της ανθρώπινης κοινωνίας». Ωραία. Ποιος είναι λοιπόν ο σκοπός σας, όταν λέτε πως πρέπει να γίνετε επιστήμονες; Θα μου απαντήσετε: «να οικειοποιηθούμε αυτό το συστηματοποιημένο σύνολο σε μια περιοχή του επιστητού και ν' αποχτήσουμε την ικανότητα από τη μια μεριά να το πλουτίζουμε με νέες έρευνες και από την άλλη να εφαρμόζουμε ένα μέρος από τις γνώσες αυτές για την ωφέλεια των συνανθρώπων μας». Έτσι λοιπόν αντιλαμβάνεστε την κάθε επιστήμη σαν ένα άθροισμα από μερικές θεωρητικές και πραχτικές ικανότητες, που θα σας προσπορίζουνε και τα μέσα της ζωής σας.

Ο επιστήμονας είναι ουσιαστικά για σας ένας δεξιοτέχνης γιατρός, δικηγόρος, δάσκαλος, θεολόγος κλπ.

Μα εδώ αμέσως γεννιέται μια σειρά από απορίες. Πώς δημιουργήθηκε αυτό το συστηματοποιημένο σύνολο από γνώσες, που το καλούμε επιστήμη; Γιατί έχει τούτη τη μορφή, που έχει σήμερα και τούτη τη θέση, που έχει σήμερα στη ζωή;

Και οι απορίες αυτές μας φέρνουν αμέσως έξω από το γυάλινο πύργο της «καθαρής επιστήμης» και μας οδηγούνε ν' αναζητήσουμε τα κοινωνικά αίτιά, που ευνοούνε τη γέννηση, την ανάπτυξη και τη θέση, που έχει σήμερα η κάθε επιστήμη στη ζωή.

«Ποιοι δρόμοι ανοίγονται μπροστά στους νέους".

1. α. Ποια συλλογιστική πορεία ακολουθεί ο συγγραφέας στη δεύτερη παράγραφο («Εγώ πάλι από ... ένας άλλος τρόπος») Δικαιολογήστε την απάντησή σας.

β. Με βάση τους γνωστούς τρόπους ανάπτυξης παραγράφου να διακρίνετε ένα συγκεκριμένο τρόπο ανάπτυξης της τρίτης παραγράφου («Μα ας εξετάσουμε ... τα μέσα της ζωής σας») Δικαιολογήστε την απάντησή σας.

2. α. Να εξηγηθεί η χρήση των εισαγωγικών στην πρώτη παράγραφο στη λέξη «πολιτική» και στη φράση «καθαρή επιστήμη», ομοίως στη δεύτερη παράγραφο «έξω από κάθε πολιτική» και «να οικειοποιηθούμε αυτό ... των συνανθρώπων μας».

β. Να ξαναδιατυπώσετε μετατρέποντας την ενεργητική σύνταξη σε παθητική την πρώτη περίοδο της δεύτερης παραγράφου: «Εγώ πάλι από την πολιτική.»

3. Στη δεύτερη παράγραφο ο συγγραφέας αναφέρει: «δεν υπάρχει ενέργεια του ανθρώπου που δεν είναι κοινωνικά καθορισμένη.»

Σε μια παράγραφο 100 - 120 λέξεων προσπαθήστε να εξηγήσετε τη φράση εκλαϊκεύοντας ώστε να γίνει αντιληπτή από ένα μέσο μαθητή τρίτης γυμνασίου.

1. α. Το δοκίμιο έχει αυστηρή λογική δομή. Με βάση αυτό και την επιμελημένη διατύπωση που το διακρίνει προσπαθήστε να υποθέσετε το περιεχόμενο που αποσιωπήθηκε στο δεύτερο σημείο:

(«...στην καθαρή τέχνη και τα μολύνει όλα.

..........................................................................................................................

Εγώ πάλι από την άλλη μεριά πιστεύω...»)

β. Ποια συλλογιστική πορεία ακολουθεί ο συγγραφέας στη δεύτερη παράγραφο («Εγώ πάλι από ... ένας άλλος τρόπος») Δικαιολογήστε την απάντησή σας

6/20.

2. Πραγματώνεται. Οικειοποίηση. Επιστητό. Δεξιοτέχνης.

Να κάνετε σύντομες φράσεις χρησιμοποιώντας τις παραπάνω λέξεις με τέτοιο τρόπο ώστε να φαίνεται η σημασία τους.

4/20

3. Πόσοι είναι, σύμφωνα με το κείμενο, οι σκοποί ενός νέου που θέλει να γίνει επιστήμονας;

Αναπτύξτε έναν από αυτούς σε μια παράγραφο περίπου 100 λέξεων.

10/20