Εμείς, οι αρχαίοι και η αμφιθυμία

διασκευασμένο άρθρο του Παντελη Μπουκαλα

«Εμείς και οι αρχαίοι». Εμείς και μια κληρονομιά που μας βαραίνει μέχρι συνθλίψεως και μας πείθει είτε πως δεν μπορούμε να πράξουμε τίποτε το καλό και το άξιο, αφού «αυτοί τα είπαν και τα έπραξαν όλα, κι όλα θαυμάσια», είτε πως δεν οφείλουμε να πράξουμε τίποτε, εφόσον έχουμε στη κατοχή μας μια προίκα αμύθητη για να συντηρεί τη μακαριότητά μας. «Εμείς και οι αρχαίοι»... Διχασμένο το βλέμμα μας, διχασμένα και τα αισθήματα, κι οι σκέψεις βραχυκυκλωμένες. Τους αγαπάμε αλλά η αγάπη μας όλο και πιο σπάνια ωριμάζει μέσα στη γνώση.

Κι αν μετρήσει κανείς πόσοι είναι οι ωμοί έμποροι αυτής της αγάπης, καθώς και οι παραχαράκτες της· αν μετρήσει πόσες φορές η «ευγενής καταγωγή» έγινε άθλιο ιδεολόγημα στο άναρθρο στόμα και στα βίαια χέρια αυταρχικότατων, αντιδημοκρατικών καθεστώτων· αν μετρήσει πόσα ανομήματα και υπερβολές αθωώνουμε με το άλλοθι των γονιδίων· αν μετρήσει πόσες εκδοχές του εθνικισμού στρέβλωσαν και στραγγάλισαν τον αρχαίο λόγο, φτάνει για να σκεφτεί και να πιστέψει ότι ο πλούτος που μας κληρώθηκε δεν είναι πάντοτε μόνο ευλογία αλλά και κατάρα.

Την αμφιθυμία αυτή τη μοιράζεται η κοινωνία και η πολιτεία. Κηρύσσουμε επί παραδείγματι ιερούς πολέμους για την επιστροφή των μαρμάρων που σύλησε ο Ελγιν, εμείς οι ίδιοι ωστόσο παρατάμε αφρούρητους και ακαλλώπιστους τους αρχαιολογικούς χώρους (ας μην το λησμονούμε, ακόμη και η Ακρόπολη απειλήθηκε από θερινή πυρκαγιά, ενώ στο Μιλένιουμ την καταντήσαμε θλιβερό φόντο των πυροτεχνημάτων). Μήπως δεν ανεβάσαμε και στην Πνύκα τόνους μηχανήματα για να δώσει η ματαιοδοξία τις συναυλίες της, παρότι θα μπορούσε να τις στήσει σε πενήντα άλλα μέρη της Αθήνας; Μήπως δεν ανεβαίνουμε με τις κουρσάρες μας σχεδόν ως πάνω την Ακρόπολη κι ως μέσα στο Ηρώδειο, μιας και η μεγαλειότητά μας δεν μπορεί να υπολείπεται σε καβαλαραίικη επιμονή από τους Κολοκοτρωναίους; Ή μήπως επιτρέπουμε στο Αρχαιολογικό Συμβούλιο να μοιράζει τις άδειες παραστάσεων στα αρχαία θέατρα με μοναδικό κριτήριο την πραγματική τους κατάσταση και όχι την παρεμβατική ικανότητα των «χορηγών»;

Με ιδεολογικοποιημένη μονοτονία, εξάγουμε το μεγαλείο της αρχαιότητας και στηρίζουμε στη φήμη της τα σχέδιά μας για να προσελκύσουμε τουρίστες, κι άλλους τουρίστες· θεωρούμε όμως αδιανόητο και απολίτιστο το δικαίωμα των ξένων να διαμαρτύρονται με επιστολές στις εφημερίδες της πατρίδας τους για την κατάντια της τουαλέτας στην Επίδαυρο ή στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας, γι' αυτό και ξεσπαθώνουμε ακόμη μια φορά εναντίον των ανθελλήνων που έχουν ψωμοτύρι τις εις βάρος μας συνωμοσίες.

Δεν θα μπορούσε βεβαίως να είναι άδολη και άμοιρη ιδεολογίας η σχέση μας με την αρχαιότητα. Τουλάχιστον όμως ας μην τεμαχίζουμε την αρχαιότητα έτσι ώστε να έρθει στα μέτρα μας και να υπηρετήσει τις μικρόνοες επιδιώξεις μας· ας μη μειώνουμε την τεράστια ποικιλία της, την πολυφωνία και την πολυτροπία της, ώστε να συμμορφωθεί στα ιδεολογήματά μας· ας μην παραγράφουμε με τη βία της αγνωσίας ή της μεροληπτικής ανάγνωσης εκείνο το σημαδιακό «Ελλην όφις ο ποικίλος» που είπε ο Θεμιστοκλής· ας μην τη σχηματίζουμε αναδρομικά έτσι όπως δεν υπήρξε ποτέ. Εν πάση περιπτώσει, ακόμη κι αν δηλώνουμε αποκλειστικοί ιδιοκτήτες της αρχαιότητας, η στοιχειώδης εντιμότητα επιβάλλει να μη λησμονούμε ότι τη μισή -τουλάχιστον- γνώση των αρχαίων την οφείλουμε σε μη Έλληνες, των οποίων το μόχθο καρπωνόμαστε, συχνά μάλιστα χωρίς την παραμικρή ευχαριστήρια αναφορά.

1.      Να συντάξετε περίληψη εκατό (100) περίπου λέξεων

μονάδες 25/100

2.      Η δεύτερη (2^η) παράγραφος («Κι αν μετρήσει κανείς ... αλλά και κατάρα».) αποτελεί ένα επιχείρημα. Ποιο είναι το είδος του α) ως προς τον τρόπο ανάπτυξης και β) ως προς το είδος των προτάσεων;

μονάδες 5/100

3.      Ποια είναι η δομή της τρίτης (3^ης) παραγράφου («Την αμφιθυμία αυτή ...  ικανότητα των «χορηγών»); Με ποιο τρόπο αναπτύσσεται;

μονάδες 5/100

4.      Να βρείτε ένα συνώνυμο για κάθε μία από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου: ανομήματα, ακαλλώπιστους, μοιράζει, άδολη, καρπωνόμαστε.

μονάδες 5/100

5.      Σε μια παράγραφο 80-100 λέξεων αναπτύξτε το νόημα της παρακάτω φράσης του κειμένου που αναφέρεται στους αρχαίους Έλληνες: «Τους αγαπάμε αλλά η αγάπη μας όλο και πιο σπάνια ωριμάζει μέσα στη γνώση»

μονάδες 10/100

Αποτελέσματα αξιολόγησης του κειμένου, από το http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/foreign/tools/readability/index.html

Δείκτες Αναγνωσιμότητας

Αριθμός προτάσεων 14
Αριθμός Λέξεων 519
Αριθμός συλλαβών 1181
Λέξεις ανα πρόταση 37.07
Συλλαβές ανα λέξη 2.28
Δείκτης αναγνωσιμότητας Flesch 34.95 πολύ δύσκολο, ΤΕΙ-ΑΕΙ
Δείκτης αναγνωσιμότητας SMOG 18.43 επίπεδο ΤΕΙ - ΑΕΙ
Δείκτης αναγνωσιμότητας FOG 48.15 δύσκολο