Χέγκελ, Παγκόσμια Ιστορία 

Η Παγκόσμια Ιστορία

§341. Το στοιχείο της παρουσίας του γενικού πνεύματος, που είναι στην τέχνη η θεωρία (σ.μ. το θεωρείν) και η εικόνα, στη θρησκεία το αίσθημα και η παράσταση, στη δε φιλοσοφία η καθαρή ελεύθερη σκέψη, αποτελεί στην παγκόσμια ιστορία την πνευματική πραγματικότητα στην πλήρη της έκταση εσωτερικότητας και εξωτερικότητας. Είναι μία δικαιϊκή κρίση, διότι στην καθαυτή και δι' εαυτή γενικότητα της, το μερικό, δηλαδή οι εφέστιοι θεοί, η αστική κοινωνία και τα πνεύματα των λαών στην πολύχρωμη πραγματικότητα τους είναι μόνον ιδεατά και η κίνηση του πνεύματος σ' αυτό το στοιχείο έγκειται στο να καταδείξει ακριβώς τούτο.

§342. Η παγκόσμια ιστορία δεν είναι απλώς η δικαιϊκή κρίση της δυνάμεώς της, δηλαδή η αφηρημένη και άλογη αναγκαιότητα ενός τυφλού πεπρωμένου, αλλά, δεδομένου ότι είναι καθαυτή και δι' εαυτή Λόγος και το εντελεχές «είναι» της είναι γνώση εν μέσω πνεύματος, είναι η εκ μόνης της εννοίας της ελευθερίας αναγκαία ανάπτυξη των στοιχείων του Λόγου και μαζί της αυτοσυνείδησης και της ελευθερίας του, η ερμηνεία και η πραγμάτωση του γενικού πνεύματος.

§343. Η ιστορία του πνεύματος είναι η δράση του, διότι τούτο είναι μόνο αυτό που πράττει, και η δραστηριότητα του είναι να καταστήσει τον εαυτό του ως πνεύμα αντικείμενο της συνείδησης του, να συλλάβει ερμηνευτικά τον εαυτό του για τον ίδιο τον εαυτό. Αυτή η σύλληψη είναι η αρχή και το «είναι» του και η ολοκλήρωση αυτής της νοητικής σύλληψης είναι ταυτόχρονα η απομάκρυνση από αυτό και η υπέρβαση του. Για να εκφραστούμε τυπικά, το εκ νέου αντιλαμβανόμενο αυτή τη σύλληψη ή, πράγμα που είναι το ίδιο, το μετά την παρέκβαση επιστρέφον στον εαυτό του πνεύμα είναι το πνεύμα της υψηλότερης βαθμίδας σε σχέση με τον εαυτό του, όπως αυτός διέκειτο στο επίπεδο της προηγούμενης κατανόησης.

Το ερώτημα για την τελειοποίηση και εκπαίδευση του ανθρωπίνου γένους εντάσσεται εδώ. Εκείνοι που διακηρύσσουν αυτή την ικανότητα τελειοποίησης κάτι έχουν καταλάβει από τη φύση του πνεύματος, η οποία έχει ως νόμο της ύπαρξης της το γνώθι σεαυτόν και, με το να αντιλαμβάνεται τί είναι, κατακτά μία υψηλότερη μορφή από εκείνη που συγκροτούσε ως τώρα το «είναι» της. Αντίθετα σ' εκείνους που απορρίπτουν αυτή τη σκέψη, το πνεύμα ήταν πάντα ένα κενό γράμμα και η ιστορία ένα επιφανειακό παιχνίδι μόνον ανθρώπινων παθών και προσπαθειών. Όταν αυτοί παράλληλα με εκφράσεις περί θείας πρόνοιας και προαιώνιου σχεδίου κηρύττουν την πίστη μίας ανώτερης (θεϊκής) διοίκησης, παραμένουν τούτα ανεκπλήρωτες παραστάσεις, διότι ταυτόχρονα σπεύδουν να διευκρινίσουν ότι το σχέδιο της θείας πρόνοιας είναι γι' αυτούς ανεξερεύνητο και ακατανόητο.

§344. Τα κράτη, οι λαοί και τα άτομα ανίστανται σ' αυτή την υπόθεση του παγκοσμίου πνεύματος εν μέσω της ιδιαίτερης καθορισμένης αρχής τους, που ευρίσκει την ερμηνεία και την πραγματικότητα στη συγκρότηση τους ως και το όλο φάσμα της κατάστασης τους, την οποία ενώ αντιλαμβάνονται και εμβαθύνουν στα συμφέροντα τους, ταυτόχρονα καθίστανται ασυναίσθητα εργαλεία και μέλη εκείνης της εσωτερικής υπόθεσης (σ.μ. του πνεύματος). Στην υπόθεση αυτή οι επιμέρους μορφές χάνονται, αλλά το πνεύμα καθαυτό και δι' εαυτό επεξεργάζεται και προετοιμάζει τη μετάβαση του στην επόμενη, υπέρτερη βαθμίδα.

§345. Δικαιοσύνη και αρετή, αδικία, βία και ελαττώματα, τα ταλέντα και τα έργα τους, τα μικρά και μεγάλα πάθη, η ενοχή και η αθωότητα, το μεγαλείο της ατομικής ζωής και της ζωής του λαού, η ανεξαρτησία, η ευτυχία και η δυστυχία των κρατών και των ατόμων σημασία και αξία τους, την ίδια την κρίση τους και τη δική τους - έστω και ατελή - δικαιοσύνη. Η παγκόσμια ιστορία εξέρχεται απ' αυτές τις παραμέτρους. Σ' αυτήν εκείνο το απαραίτητο στάδιο της παγκόσμιας ιδέας, που είναι προς το παρόν η εξελικτική του βαθμίδα, αποκτά το απόλυτο δικαίωμα του και ο λαός που ζει μέσα σ' αυτό, καθώς και οι πράξεις του, επιτυγχάνουν την εκπλήρωσή τους την ευτυχία και τη δόξα τους (υστεροφημία τους).

§346. Αφού η ιστορία είναι η διαμόρφωση του πνεύματος υπό τον τύπο του συμβάντος, της άμεσης φυσικής πραγματικότητας, οι βαθμίδες της εξέλιξης υφίστανται ως άμεσες φυσικές αρχές και τούτες, επειδή ακριβώς είναι φυσικές, παρουσιάζονται ως πολλαπλότητα διακεκριμένες αλλήλων, έτσι ώστε σε κάθε λαό να αντιστοιχεί μία, η γεωγραφική και ανθρωπολογική ύπαρξη του.

§347. Στο λαό στον οποίο στοιχεί ένα τέτοιο στάδιο ως φυσική αρχή, ανατίθεται η εκτέλεση (σ.μ. διεκπεραίωση) τούτου μέσα στην πορεία της αναπτυσσόμενης αυτοσυνείδησης του παγκοσμίου πνεύματος. Αυτός ο λαός είναι στην παγκόσμια ιστορία ο κυρίαρχος γι' αυτή την Εποχή και μπορεί να δημιουργήσει μόνο μία τέτοια Εποχή (§346). Έναντι αυτού του απόλυτου δικαιώματος του να είναι φορέας της παρούσης εξελικτικής βαθμίδας του πνεύματος, το πνεύμα των άλλων λαών είναι ανίσχυρο και όπως και εκείνα, των οποίων η Εποχή έχει παρέλθει, δεν μετρούν πλέον στην παγκόσμια ιστορία. 

Χέγκελ Γκ., 2004, Βασικές κατευθύνσεις της φιλοσοφίας του δικαίου, Αθήνα-Γιάννινα, Δωδώνη: 339-341