Φρίντριχ Νίτσε, Ο δάσκαλος είναι ένα αναγκαίο κακό

Όσο το δυνατόν λιγότερα πρόσωπα ανάμεσα στα παραγωγικά πνεύματα και στα πνεύματα που διψούν να λάβουν: Γιατί οι ενδιάμεσοι νοθεύουν σχεδόν ακούσια την τροφή που μεταδίδουν· επιπλέον, σε αντίτιμο της μεσολάβησής τους, ζητούν πολλά γι’ αυτούς: ενδιαφέρον, θαυμασμό, χρόνο, χρήμα και άλλα τα οποία στερούνται, συνεπώς, τα πρωτότυπα και παραγωγικά πνεύματα. Πρέπει λοιπόν πάντα να θεωρούμε τον δάσκαλο ένα αναγκαίο κακό, ακριβώς όπως κάνουμε με τον αρχάριο: ένα κακό που πρέπει να καταστήσουμε όσο το δυνατόν μικρότερο.

(…)

Όμοια, μπορούμε σίγουρα να αναζητήσουμε ένα από τους λόγους της αθλιότητας των πνευματικών ανθρώπων στον υπερβολικό αριθμό των καθηγητών: εξαιτίας αυτών μαθαίνουμε τόσο λίγα και τόσο άσχημα.

Φρίντριχ Νίτσε, ο ταξιδιώτης και η σκιά του, απόσπασμα 282