Νέα εθνολογική σύνθεση

Ύστερα ήλθε η Ελληνο-Τουρκική Σύμβαση για την υποχρεωτική ανταλλαγή των πληθυσμών που κλείνει τη σειρά των μεγάλων ομαδικών μεταναστεύσεων της εποχής 1912-1924. Η Σύμβαση αυτή είχε ως αποτέλεσμα ν' αλλάξει πέρα πέρα την εθνολογική σύνθεση όλων των χωρών που βρίσκονται τριγύρω από το Αιγαίο και τη Μαύρη Θάλασσα. Η Μακεδονία άδειασε πια οριστικά από Τούρκους και στη θέση τους μπήκε διπλάσιος αριθμός από Έλληνας της Θράκης και της Μικρός Ασίας. Οι Τούρκοι πήγαν και εγκατασταθήκαν στην Ιωνία, στον Πόντο, στα περίχωρα της Πόλης και σ' άλλα μέρη άλλοτε Ελληνικά.

Η περίοδος αυτή είναι απ' εκείνες που σημειώνουν το τέλος μιας πράξης στην ιστορία. Έπειτα απ' αυτήν, η σκηνή παρουσιάζεται εντελώς διαφορετική. Τελειώνει ένας κύκλος στην ιστορία των τριών αυτών λαών, του Ελληνικού, του Τουρκικού και του Βουλγαρικού. Για μας τους Έλληνας, ο κύκλος αυτός αρχίζει στο δέκατο αιώνα προ Χριστού, όταν οι πρώτοι Ίωνες άποικοι, ακολουθώντας τον Ανδροκλο τον Κοδρίδη, βγήκαν στη Μικρά Ασία, και τελειώνει, ύστερα από τριάντα αιώνες, την ημέρα -17 Δεκεμβρίου 1924 για την ακρίβεια- που έφυγε η τελευταία καραβιά ανταλλάξιμους, με το ατμόπλοιο «Αμπάζια», απ' τη Μερσίνα. Για τους Τούρκους ο κύκλος είναι συντομότερος. Αρχίζει στο 1371, οπότε οι πρώτοι Τούρκοι εγκαταστάθηκαν στη Μακεδονία, μετά την νίκη του Σουλτάν Μουράτ του Α' στο Κερμένι της Θράκης, και τελειώνει την 26 Δεκεμβρίου 1924 -ύστερα από 553 χρόνια- την ημέρα που αναχώρησαν από τη Θεσσαλονίκη, με το ατμόπλοιο «Τσαρ Φερδινάντ», οι  τελευταίοι ανταλλάξιμοι Μουσουλμάνοι της Μακεδονίας. Επίσης, η ιστορική πάλη μεταξύ Ελλήνων και Βουλγάρων για τη Μακεδονία που άρχισε στους Βυζαντινούς χρόνους, πλησιάζει προς το τέλος, χάρη στην ανταλλαγή των πληθυσμών.

Εάν σήμερα, μετά την καταστροφή του 1922, η Μικρά Ασία και η Ανατολική Θράκη έμειναν έρημες από Ελληνισμό, η μόνη μας παρηγοριά είναι το ότι τουλάχιστο η Μακεδονία έγινε πια καθαρά Ελληνική. Αρκεί να πω -και αυτό θα φανεί από τις στατιστικές που δημοσιεύω παρακάτω- ότι, ενώ, στο 1912, σαν πρωτοπήραμε τη Μακεδονία, η αναλογία μεταξύ Ελλήνων και αλλοφύλων ήτο 43% με 57% (μολονότι και τότε υπερτερούσαμε απέναντι κάθε άλλης εθνικότητας χωριστά), σήμερα έχομε 88% με 12%.

Είναι ανάγκη να τονισθεί η ριζική αυτή μεταβολή, ιδίως στο εξωτερικό, όπου πολλοί εξακολουθούν ακόμη να μιλούν για τη Μακεδονία ωσάν να επρόκειτο πάντοτε για την προ του 1912 κατάσταση.

Σήμερα καμιά άλλη χώρα δεν μπορεί να διεκδικήσει εθνικά δικαιώματα πάνω στη Μακεδονία βασιζόμενη στον πληθυσμό.

Αθήναι, 29 Μαρτίου 1925

Α.Α. ΠΑΛΛΗΣ

Μελετώντας το παραπάνω κείμενο που σας δίνεται και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις, να παρουσιάσετε τις συνέπειες (επιπτώσεις σύμφωνα με τον τίτλο του σχετικού κεφαλαίου του βιβλίου) που είχε η αύξηση των προσφύγων στον πληθυσμό και την εθνολογική σύσταση της Ελλάδας και ειδικότερα της Μακεδονίας.

σχολικό βιβλίο (έκδοση Η, 2006) σελ166-167

Σχολιάστε τις παρακάτω φωτογραφίες από το αρχείο της ΕΡΤ (για την αρχική στέγαση των προσφύγων στις πόλεις)