Ο θρύλος της Αγίας Λαύρας

"Για την έναρξη του Αγώνος είχε δημιουργηθεί πολύ νωρίς και είχε επικρατήσει ο θρύλος της 25ης Μαρτίου και της Αγίας Λαύρας. Σύμφωνα με αυτόν, στις 25 Μαρτίου ο Παλαιών Πατρών Γερμανός, αφού ύψωσε στην Αγία Λαύρα το λάβαρο της μονής που είχε χρυσοκεντημένη την εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, όρκισε σ' αυτό τα παλικάρια και τα οδήγησε στην επίθεση εναντίον των Τούρκων των Καλαβρύτων.

Η ιστορική όμως αλήθεια απέχει πολύ από τον θρύλο. Ούτε στις 25 Μαρτίου αλλά ούτε και στις 21 που έγινε η πρώτη πολεμική επιχείρηση βρισκόταν κανείς στην Αγία Λαύρα. Λίγες ημέρες μετά την άφιξή τους εκεί, στι 10 ή 13 Μαρτίου, όλοι οι αρχιερείς και οι πρόκριτοι διασκορπίσθηκαν στα ορεινά χωριά της Αχαΐας. Ειδικώτερα ο Παλαιών Πατρών Γερμανός έμεινε στα Νεζερά ως την ημέρα των τουρκικών προκλήσεων στην Πάτρα (23 Μαρτίου). Από τους Έλληνες απομνημονευματογράφους μόνο ο Κανέλλος Δεληγιάννης, που έγραψε πολύ αργότερα τα απομνημονεύματά του και θέλησε μάλιστα να συνδέση με την εξέγερση της ιδιαίτερης πατρίδος του τα γεγονότα της Αγίας Λαύρας, αναφέρει ότι από εκεί άρχισε ο αγώνας στις 23 Μαρτίου. Σ' εκείνος όμως που κατεξοχήν οφείλεται ο θρύλος της Αγίας Λαύρας είναι ο Γάλλος ιστορικός Πουκεβίλ, που έγραψε το 1824 την Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως. Εκεί περιγράφει με φανταστικές τελείως λεπτομέρειες τη δοξολογία που έγινε στην Αγία Λαύρα, τον λόγο που εκφώνησε ο Παλαιών Πατρών Γερμανός, την ορκωμοσία των παλικαριών κλπ.

Ο θρύλος της Αγίας Λαύρας διαδόθηκε ευρύτατα σε όλη την Ελλάδα και έγινε ιδιαίτερα αγαπητός στους Έλληνες. Με συγκίνηση δέχθηκαν τη σύνδεση των δύο μεγαλυτέρων και αλληλένδετων στη συνείδησή του ιδανικών, της ελευθερίας του έθνους και της ορθοδοξίας. Η αρχή της εθνεγερσίας, συνδεδεμένη με την ημέρα του Ευαγγελισμού και με πρωτοστάτη εκκλησιαστικό άνδρα που όρκιζε τους αγωνιστές στο λάβαρο με την εικόνα της Παναγίας, ήτνα φυσικό να συγκινήση κάθε ελληνική ψυχή.

Εκτός όμως από τον θρύλο της Αγίας Λαύρας, η 25η Μαρτίου είναι και για ιστορικούς λ΄γους στενά συνδεδεμένη με την ιστορία της ενάρξεως της Επαναστάσεως. Ήταν η ημέρα που είχε παραγγελθή ως ημέρα της εξεγέρσεως στου Πελοποννησίους στη Βοστίτσα και στη Μάνη, αλλά και στους Ρουμελιώτες στη Λευκάδα, από τους Φιλικούς απεσταλμένους του Υψηλάντη. Και ακόμη ήταν η ημέρα που γενικεύθηκε η Επανάσταση σε όλη την Πελοπόννησο.

Όπως όμως γράφει ο Ιωάν. Φιλήμων στα προλεγόμενα των απομνημονευμάτων του Παλαιών Πατρών Γερμανού: "Αληθές είναι ότι η Επανάσταση έλαβε χαρακτήρα γενικώτερο απ' τις 25, αλλά η πρώτη αρχή της υπάρχει κυρίως απ' τις 21, διότι αι σημαίαι ανυψώθηκαν, τα εθνόσημα διανεμήθησαν και οι Τούρκοι στα φρούρια κλείσθηκαν..."

Τόμος ΙΒ, σελ. 83,84 Από τα περιεχόμενα του τόμου, σελ. 640, φέρεται ως συγγραφέας του άρθρου η Έφη Αλλαμανή, ενώ στην εποπτική επιτροπή συμμετείχαν οι: Ιωάννης Ν. Θεοδωρακόπουλος, Κωνσταντίνος Δ. Τσάτσος, Γεώργιος Ε. Μυλωνάς, Ανδρέας Ξυγγόπουλος, Απόστολος Ε. Βακαλόπουλος, Κωστής Ι. Μπαστιάς.

Να σημειώσω ότι η Ιστορία του Ελληνικού Έθνους δεν είναι ούτε "αριστερίστικη" ούτε την έγραψαν "ευρωλιγούρηδες" και να επαναλάβω ότι βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών.

αναδημοσίευση από το ιστολόγιο του Γιάννη Παπαθανασίου http://glwssa.blogspot.com/2007/03/blog-post_23.html