Η Συνθήκη Ειρήνης του Βερολίνου (1878)

ΣΥΝΘΗΚΗ ΜΕΤΑΞΥ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΒΡΕΤΑΝΙΑΣ, ΤΗΣ ΑΥΣΤΡΟΟΥΓΓΑΡΙΑΣ, ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΑΣ, ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ, ΤΗΣ ΙΤΑΛΙΑΣ, ΤΗΣ ΡΩΣΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ.

Βερολίνο, 13η Ιουλίου του 1878

Άρθρο Ι. Η Βουλγαρία αποτελεί μια αυτόνομη και φόρου υποτελή ηγεμονία, υπό την επικυριαρχία της Αυτού Αυτοκρατορικής Μεγαλειότητος του Σουλτάνου. Θα έχει χριστιανική κυβέρνηση και θα διαθέτει εθνική πολιτοφυλακή. [...]

Άρθρο ΧΧΙΙΙ. Η Υψηλή Πύλη αναλαμβάνει να εφαρμόσει ευσυνείδητα στη Νήσο Κρήτη τον οργανικό Νόμο του 1868, μ’ εκείνες τις τροποποιήσεις που θα κριθούν αναγκαίες και δίκαιες. Παρόμοιοι νόμοι προσαρμοσμένοι στις τοπικές συνθήκες, με εξαίρεση τα ζητήματα τα σχετικά με τη φορολογική απαλλαγή η οποία παραχωρήθηκε στην Κρήτη, θα εισαχθούν και στα άλλα μέρη της Ευρωπαϊκής Τουρκίας για τα οποία δεν προβλέπεται ειδικός τρόπος οργάνωσης στην παρούσα συνθήκη. Η Υψηλή Πύλη θα αναθέσει σε ειδικές επιτροπές, στις οποίες το τοπικό στοιχείο θα αντιπροσωπεύεται εκτενώς, να επεξεργαστούν τις λεπτομέρειες των νέων νόμων σε κάθε επαρχία. Τα οργανωτικά σχήματα τα οποία θα προκύψουν από αυτές τις εργασίες θα υποβληθούν προς εξέταση στην Υψηλή Πύλη, η οποία, προτού εκδόσει τα σχετικά Διατάγματα και τα θέσει σε ισχύ, θα διαβουλευτεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η οποία έχει θεσπιστεί για την Ανατολική Ρωμυλία. [...]

Άρθρο XXV. Οι επαρχίες της Βοσνίας και της Ερζεγοβίνης θα τεθούν υπό την κατοχή και τη διοίκηση της Αυστροουγγαρίας. Καθώς η κυβέρνηση της Αυστροουγγαρίας δεν επιθυμεί να αναλάβει τη διοίκηση του σαντζακίου του Νόβι Παζάρ, το οποίο εκτείνεται μεταξύ της Σερβίας και του Μαυροβουνίου σε νοτιοανατολική κατεύθυνση στην άλλη πλευρά της Μητροβίτσας, η οθωμανική διοίκηση θα συνεχίσει να ασκεί τις λειτουργίες της σε αυτό. Μολαταύτα, και προκειμένου να διασφαλιστεί η διατήρηση της νέας πολιτικής κατάστασης πραγμάτων καθώς και η ελευθερία και η ασφάλεια των επικοινωνιών, η Αυστροουγγαρία διατηρεί το δικαίωμα να συντηρεί στρατιωτικές φρουρές καθώς και στρατιωτικούς και εμπορικούς δρόμους σε ολόκληρη την περιοχή του τέως βιλαετιού9 της Βοσνίας. Γι’ αυτόν το σκοπό οι κυβερνήσεις της Αυστροουγγαρίας και της Τουρκίας επιφυλάσσονται να έρθουν σε συνεννόηση όσον αφορά στις λεπτομέρειες του ίδιου ζητήματος.

Άρθρο XXVΙ. Η ανεξαρτησία του Μαυροβουνίου αναγνωρίζεται από την Υψηλή Πύλη και από όλα τα Υψηλά Συμβαλλόμενα Μέρη τα οποία δεν την είχαν μέχρι τούδε αναγνωρίσει. [...]

Άρθρο XXΧΙV. Τα Υψηλά Συμβαλλόμενα Μέρη αναγνωρίζουν την ανεξαρτησία της ηγεμονίας της Σερβίας υπό τους όρους και τις συνθήκες οι οποίες περιγράφονται στο επόμενο άρθρο.

Άρθρο XXΧV. Στη Σερβία, η διαφορά θρησκειών και θρησκευτικών δογμάτων δε θα πρέπει να προβάλεται εναντίον οποιουδήποτε προσώπου ως λόγος αποκλεισμού ή στέρησης ικανότητας σε ζητήματα τα οποία σχετίζονται με την απόλαυση των αστικών ή των πολιτικών δικαιωμάτων, την είσοδο σε κρατικές θέσεις, λειτουργίες και επίτιμα αξιώματα, ούτε εναντίον της άσκησης οποιουδήποτε επαγγέλματος ή τέχνης σε οποιονδήποτε τόπο. Η ελευθερία όλων των μορφών λατρείας και των εξωτερικών τους εκδηλώσεων θα εξασφαλιστεί σε όλα τα πρόσωπα τα οποία ανήκουν στη Σερβία καθώς και στους ξένους κατοίκους της και δε θα προβάλεται κανένα εμπόδιο είτε στην ιεραρχική οργάνωση των διάφορων θρησκευτικών κοινοτήτων είτε στις σχέσεις τους με τους πνευματικούς τους προκαθήμενους. [...]

Άρθρο XLIII. Τα Υψηλά Συμβαλλόμενα Μέρη αναγνωρίζουν την ανεξαρτησία της Ρουμανίας υπό τους όρους και τις συνθήκες οι οποίες περιγράφονται στα δυο επόμενα άρθρα.

Άρθρο XLIV. Στη Ρουμανία, η διαφορά θρησκειών και θρησκευτικών δογμάτων δε θα πρέπει να προβάλεται εναντίον οποιουδήποτε προσώπου ως λόγος αποκλεισμού ή στέρησης ικανότητας σε ζητήματα τα οποία σχετίζονται με την απόλαυση των αστικών ή των πολιτικών δικαιωμάτων, την είσοδο σε κρατικές θέσεις, λειτουργίες και επίτιμα αξιώματα, ούτε εναντίον της άσκησης οποιουδήποτε επαγγέλματος ή τέχνης σε οποιονδήποτε τόπο. Η ελευθερία όλων των μορφών λατρείας και των εξωτερικών τους εκδηλώσεων θα εξασφαλιστεί σε όλα τα πρόσωπα τα οποία ανήκουν στη Ρουμανία καθώς και στους ξένους κατοίκους της και δε θα προβάλεται κανένα εμπόδιο είτε στην ιεραρχική οργάνωση των διάφορων θρησκευτικών κοινοτήτων είτε στις σχέσεις τους με τους πνευματικούς τους προκαθημένους. Οι υπήκοοι και οι πολίτες όλων των Δυνάμεων, είτε αυτοί είναι έμποροι είτε άλλοι, θα αντιμετωπίζονται στη Ρουμανία χωρίς να υφίστανται οποιαδήποτε διάκριση με βάση την πίστη τους, αλλά επάνω στη βάση της πλήρους ισότητας.

Άρθρο XLV. Η Ηγεμονία της Ρουμανίας επιστρέφει στην Αυτού Μεγαλειότητα τον Αυτοκράτορα της Ρωσίας το τμήμα εκείνο της βεσσαραβικής επικράτειας το οποίο αποσπάστηκε από τη Ρωσία με τη Συνθήκη των Παρισίων του 1856 και το οποίο ορίζεται προς Δυσμάς από τον δίαυλο του ποταμού Προύθου και προς Νότο από τον δίαυλο του παραπόταμου Κίλια και τις εκβολές του Στάρι Σταμπούλ10.

[...]

Άρθρο LVIII. Η Υψηλή Πύλη παραχωρεί στη Ρωσική Αυτοκρατορία στην Ασία, τις περιοχές του Αρνταχάν, του Καρς και του Βατούμ, μαζί με το λιμάνι του τελευταίου11.

Άρθρο LIX. Η Αυτού Μεγαλειότης ο Αυτοκράτωρ της Ρωσίας δηλώνει ότι προτίθεται να μετατρέψει το Βατούμ σε ελεύθερο λιμάνι, κυρίως για εμπορικές δραστηριότητες.

Άρθρο LXII. Καθώς η Υψηλή Πύλη έχει εκφράσει την πρόθεσή της να σεβαστεί την αρχή της θρησκευτικής ελευθερίας και να της αναγνωρίσει την ευρύτερη δυνατή εμβέλεια, τα Υψηλά Συμβαλλόμενα Μέρη καταγράφουν αυτή την αυθόρμητη δήλωση. Σε κανένα τμήμα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας η διαφορά θρησκειών και θρησκευτικών δογμάτων δε θα πρέπει να προβάλεται εναντίον οποιουδήποτε προσώπου ως λόγος αποκλεισμού ή στέρησης ικανότητος σε ζητήματα τα οποία σχετίζονται με την απόλαυση των αστικών ή των πολιτικών δικαιωμάτων, την είσοδο σε κρατικές θέσεις, λειτουργίες και επίτιμα αξιώματα, ούτε στην άσκηση οποιουδήποτε επαγγέλματος ή τέχνης. Η ελευθερία όλων των μορφών λατρείας και των εξωτερικών τους εκδηλώσεων θα πρέπει να εξασφαλίζεται σε όλους και δε θα πρέπει να προβάλεται κανένα εμπόδιο είτε στην ιεραρχική οργάνωση των διάφορων θρησκευτικών κοινοτήτων είτε στις σχέσεις τους με τους πνευματικούς τους προκαθημένους. Οι κληρικοί, οι προσκυνητές και οι μοναχοί όλων των εθνικοτήτων οι οποίοι ταξιδεύουν στην Ευρωπαϊκή ή την Ασιατική Τουρκία θα πρέπει να απολαμβάνουν τα ίδια δικαιώματα, πλεονεκτήματα και προνόμια. Το δικαίωμα της επίσημης προστασίας από τους Διπλωματικούς και Προξενικούς Υπαλλήλους των Δυνάμεων στην Τουρκία αναγνωρίζεται τόσο όσον αφορά στα προαναφερθέντα πρόσωπα όσο και στα θρησκευτικά, ελεήμονα και άλλα ιδρύματά τους στους Αγίους Τόπους και αλλού. Τα δικαιώματα τα οποία κατέχει η Γαλλία παραμένουν ρητώς υπό επιφύλαξη και γίνεται απολύτως κατανοητό ότι καμια αλλαγή δεν πρόκειται να υπάρξει στην κατάσταση πραγμάτων των Αγίων Τόπων. Οι μοναχοί του Όρους Άθω, από οποιαδήποτε χώρα κι αν προέρχονται, θα διατηρήσουν τις παλαιότερες κτήσεις και τα πλεονεκτήματά τους και θα απολαμβάνουν όλοι ανεξαιρέτως πλήρη ισότητα δικαιωμάτων και προνομίων.

http:www.fordham. edu/halsall/mod/1878berlin.html

σελ. 46-48

ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ, ΒΙΒΛΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ  2, Έθνη και κράτη στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Επιμέλεια: ΜΙΡΕΛΑ-ΛΟΥΜΙΝΙΤΑ ΜΟΥΡΓΚΕΣΚΟΥ. Διεύθυνση Σειράς: ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΟΥΛΟΥΡΗ. Mετάφραση: ΣΠΥΡΟΣ ΜΑΡΚΕΤΟΣ. Θεσσαλονίκη 2006