«Συγκέντρωσις της εθνικής μάζης»

 «Η πρώτη συνέπεια (της εισροής των προσφυγών) - γράφει ο Βας. Κριμπάς, διευθυντής, κατά το 1924-28 της Αγροτικής Αποκαταστάσεως του τμήματος της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων - ΕΑΠ - και κατόπιν Καθηγητής της Γεωπονικής Σχολής, είναι η εν μια συνεχομένη και ανεξαρτήτω χώρα συγκέντρωσις της εθνικής μάζης και η ολοέν εδραιούμενη πεποίθησις τα εκ τοιαύτης συγκεντρώσεως μέλλοντα να πηγάσωσιν ωφελήματα θα ισοφαρίσωσιν εντός δεκάδων τίνων ετών (γράφθηκαν αυτά τα 1926) άπασας τας απώλειας, ας υπέστησαν οι δοκιμασθέντες πληθυσμοί. Ούτοι, καίτοι διετήρουν ακεραίαν την εθνικήν αυτών συνείδησιν, δεν ηδύναντο άτε ζώντες επί εδάφους ουχί ελευθέρου, να συντελέσωσιν εις την εθνικήν πρόοδον δια πασών των ηθικών και υλικών αυτών δυνάμεων. Δευτέρα συνέπεια είναι ο εντελής εξελληνισμός επαρχιών, ων η εθνική σύστασις ήτο αντικείμενον αμφισβητήσεων και η διεθνής αναγνωρισθείσα αρχή της ελλείψεως μειονοτήτων εν Ελλάδι...». (υπάρχουν και ως πηγές)

Απ αυτή την εθνολογική αλλαγή που επήλθε στη Μακεδονία και τη Δυτική Θράκη, η Ελλάδα είχε πια στα χέρια της ένα από τα πιο ισχυρά επιχειρήματα για να αντικρούσει, σε διεθνές επίπεδο και σε βαλκανικό, την αμφισβήτηση που εξέφραζαν και οι γείτονες της χώρας και ευρωπαϊκοί παράγοντες, ως προς τη σύνθεση του πληθυσμού των μερών αυτών. «Έκτοτε, θα γράψει ο Αιγίδης, η εθνολογική εμφάνισις των βορείων επαρχιών, το ασθενέστερον τούτο σημείον της ελληνικής εγκαταστάσεως εις τα εδάφη, τα προσκτηθέντα δια των Συνθηκών των Αθηνών και του Βουκουρεστίου, μετεβλήθη Και επαγιώθη το εθνολογικόν εκείνο καθεστώς, χάρις εις το οποίον, την επαύριον της καταστροφής το ελληνικόν κράτος απέφυγε μεν την επανασυζήτησιν του εδαφικού στάτους και των μακεδονικών αυτών επαρχιών, συνεκράτησε δε και την Δυτικήν Θράκη, το μόνον εναπομείναν υπό την κυριότητα αυτού εδαφικόν κέρδος εκ της εισόδου αυτού εις την παγκόσμιον αλληλοσφαγην του 1914-18... Δια να καταφανή εναργέστερον η σημασία της εθνολογικής ομοιομορφίας του πληθυσμού της Ελλάδος (με την εισροή των προσφύγων), δεν είναι ίσως άσκοπον να ανατρέξωμεν και εις το πρόσφατον παρελθόν, εις την περίοδον εκείνην του Παγκοσμίου πολέμου (του Α) κατά την οποίαν οι σύμμαχοι της Ανταντ (Γαλλία-Αγγλία), επιζητούντες να εξασφαλίσωσι την προσχώρησιν της Βουλγαρίας εις την ίδικην των παράταξιν, εξήσκησαν επί της Ελλάδος πίεσιν παντοειδή δια να δεχθή αύτη να παραχώρηση εις την Βουλγαρία ν την Ανατολικήν Μακεδονίαν ολόκληρον, με μόνον πρόσχημα και μόνην δικαιολογίαν την αριθμητικήν εν αυτή επικράτησιν του βουλγαρικού πληθυσμού...».

Ο Α. Πρωτονοτάριος, στο έργο του «Το προσφυγικόν πρόβλημα από ιστορικής, νομικής και κρατικής απόψεως» αναφερόμενος στο θέμα της εθνολογικής αλλαγής της χωράς, γράψει: «Σημαντικωτάτη επίσης υπήρξεν από εθνολογικής απόψεως η εν Ελλάδι αποκατάστασις των ομογενών προσφύγων. Ο κατά το 1912 Ελληνισμός της Μακεδονίας ανήρχετο εις 513.000 ψυχάς, αποτελών τα 42.6% του όλου πληθυσμού αυτής, μετά δε την ανταλλαγήν των πληθυσμών και την αποκατάστασιν των προσφυγών, ο Ελληνισμός της Μακεδονίας ανέρχεται σήμερα (1929) εις 1.341.000 ψυχάς, αποτελών το 88,8% του όλου πληθυσμού...».

Το γεγονός της χρησιμοποιήσεως αυτού του καταδιωκομένου, αιματωμένου ανθρώπινου υλικού για τη δημιουργία εθνικού ομοιογενούς κράτους, είναι άξιο ιδιαίτερης εξάρσεως, μια πράξη που μετρίασε την οδύνη και τη θλίψη του Ελληνισμού στις ζοφερές εκείνες μέρες.

Οι περιοχές που καταχτήθηκαν κατά τους θριαμβευτικούς πολέμους του 1912 και 1913 δεν είχαν ελληνική πλειοψηφία, δεν μπορούσαν, όπως ήταν, να ενσωματωθούν εύκολα στον υπόλοιπο κορμό του ελληνικού κράτους. Οι διάφορες επιδρομές των βορείων λαών, κατά τη μακρόχρονη ιστορία των Ελλήνων και οι αλλόφυλες καταχτήσεις, αλλοίωσαν την ελληνικότητα των μερών αυτών. Και έτσι, αποτελούσαν, στη νεώτερη ιστορία της χώρας μας, συνεχές πρόβλημα για την πολιτική και στρατιωτική ηγεσία, λόγω της συνθέσεως του πληθυσμού και της γειτνιάσεως των περιοχών αυτών με τους υποβλέποντες γείτονες. Οι φανερές και σκεπασμένες διεκδικήσεις των γειτόνων αυτών (Σέρβων, Βουλγάρων, ακόμα και Ρουμάνων) στηρίζονταν σε εθνικό-πληθυσμιακά δεδομένα. Πρόβαλαν πάντοτε τη σύνθεση των πληθυσμών των μερών αυτών.

Κατά το 1912, σύμφωνα με τις στατιστικές της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων - ΕΑΠ -, η εθνολογική σύνθεση της Μακεδονίας, που καταλήφθηκε από τον ελληνικό στρατό, σε σχέση με τη σύνθεση αυτή κατά το 1926, όταν εγκαταστάθηκαν πια οι πρόσφυγες στις περιοχές αυτές, ήταν η παρακάτω:

(υπάρχουν και ως πηγές)

Γεώργιος Λαμψίδης, Οι πρόσφυγες του 1922, εκδ. Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 1992, σ. 110-111