|
|
|
|
| ||||||
|
ο ελληνικός εμφύλιος πόλεμος, 1943-1949 [Δ]
Δ
Η ελληνική κυβέρνηση έφυγε από την Ιταλία με βρετανικό πολεμικό. Όμως, στον κόλπο του Σαρωνικού μπαίνει στο παλιό θωρηκτό «Αβέρωφ» απ' όπου και αποβιβάζεται. Σε όλο το μήκος της διαδρομής από την Ιερά Οδό Ελευσίνας-Αθηνών, η κυβέρνηση εθνικής ενότητας γίνεται με τη σειρά της δεκτή από τις αστείρευτες ζητωκραυγές της ελευθερωμένης Αθήνας. Η ελληνική κυβέρνηση συνεχίζει τη θριαμβευτική πορεία της, περνάει τα Προπύλαια και εισχωρεί στον περίβολο της Ακρόπολης. Αργότερα, γίνεται μια δοξολογία στη Μητρόπολη, όπου ο Παπανδρέου προσκυνά το αρχιεπισκοπικό δαχτυλίδι του Δαμασκηνού. Ο Γεώργιος Β' αρνήθηκε να επιστρέψει στην Ελλάδα πριν από τις εκλογές και πελώριος κάτω από το καλιμαύχι του, που τον κάνει ακόμη ψηλότερο, ο Αρχιεπίσκοπος, που ξέρει κιόλας πως θα γίνει αντιβασιλιάς της Ελλάδας, αρχίζει την ομιλία του.
«...Ευλογείτε, ω ίσκιοι των νεκρών ηρώων, ω λαέ των ζωντανών, ω μυριάδες θυμάτων, ω σειρές ατελείωτες τάφων, και σεις που πενθείτε μέσα στα δάκρυα και τη γαλήνη, τον Κύριο. Ευλογείτε, ω ήχοι των βουνών, ω δάφνες των πεδιάδων, ω αύρα της θάλασσας, ω ελεύθερη πνοή του ανέμου, τον Κύριο. Ευλογείτε, ω νικηφόρες φάλαγγες των ελευθερωτών, ω κλαγγές αρμάτων, ω σάλπιγγες δόξης, τον Κύριο. Ευλογείτε, ω γλυκόλαλες καμπάνες των εκκλησιών, ω ανεμίσματα των γαλανόλευκων, ω λαέ των αδούλωτων σκλάβων, με ύμνους και πράξεις χάριτος, τον Κύριο. Κύριε Θεέ, εξύψωσε το έθνος ημών, αντάλλαξε τα πικρά αγκάθια του μαρτυρίου σε δάφνες και στέφανα δόξης και τιμής των νικητών».
Μετά την έξοδο του από τη Μητρόπολη, ο Παπανδρέου κατευθύνεται προς την πλατεία Συντάγματος, όπου θα βγάλει λόγο. Η πλατεία και όλοι οι δρόμοι που οδηγούν σ' αυτήν είναι γεμάτοι. Στο κέντρο, το πλήθος είναι τόσο πυκνό που τα νεράτζια της πλατείας δεν βρίσκουν τόπο να κυλίσουν στη γη. Ο Παπανδρέου ανεβαίνει στο βήμα, απέναντι από το μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτου. - Πιστεύομεν... Η φωνή του σκεπάζεται από τη φωνή του πλήθους. - Λα-ο-κρατία, λα-ο-κρα-τία. Οι Έλληνες δεν συγχέουν τις λέξεις. Λαοκρατία σημαίνει οι εργαζόμενοι στην εξουσία. Το κύμα χαμηλώνει μια, δυο, τρεις φορές. Ο Παπανδρέου ξαναπιάνει το λάιτ μοτίβ του. - Πιστεύομεν... - Λα-ο-κρα-τία, λα-ο-κρα-τία!... Ο πρωθυπουργός υπερκεράζεται. - Σωπάστε. Θα σας μιλήσω και για τη λαοκρατία. Αλλά δεν μιλάει γι’ αυτή. Πλέκει το εγκώμιο της Αντίστασης και του ελληνικού στρατού της Μέσης Ανατολής. Ύστερα, συνεχίζει για τις εθνικές διεκδικήσεις της Ελλάδας: την εκκένωση της Θράκης και της Μακεδονίας από τους Βούλγαρους, την προσάρτηση της Βορείου Ηπείρου και της Δωδεκανήσου στην Ελλάδα. Η βρετανική σημαία κυματίζει στην Κύπρο και αποφεύγει προσεχτικά να θίξει το πρόβλημα. Τέλος, μιλά για το μελλοντικό κράτος και την ανόρθωση της οικονομίας. - Λα-ο-κρα-τία. Τα συνθήματα ξαναρχίζουν. Μια φοβερή απόσταση χωρίζει τον πρωθυπουργό από τούτο το πλήθος, που ήρθε να τον επευφημήσει και που άρχισε να τον σφυγμομετρά. Όμως, για την ώρα, κανείς δεν μπορεί και δεν θέλει να πιστέψει σε μια επιστροφή στα παλιά. 0 Γεώργιος Β' έμεινε στο Λονδίνο. Κατάληξε, με βαριά καρδιά, να υπακούσει στην προσταγή του Τσώρτσιλ που έφτασε στο σημείο ν' αντιτεθεί και στην επιστροφή του διαδόχου Παύλου στην πρωτεύουσα. Σε περίπτωση αιματηρών επιπλοκών με τον Ε.Λ.Α.Σ. ο Βρετανός πρωθυπουργός δεν θέλει ν' ανακατέψει τη μοναρχία στη σφαγή. Ο Παπανδρέου, για την ώρα, παίζει με όλες τις αποχρώσεις. Απέναντι του, ένας λαός με τον λαϊκό στρατό του, που δεν μπορεί συνέχεια να τρέφεται με αμφιβολίες. Όλη η πόλη ήρθε να τον ακούσει στην πλατεία. Στον δρόμο της επιστροφής, ένα συνεχόμενο ρεύμα κατεβαίνει την Πανεπιστημίου προς την Ομόνοια. Στο ύψος του ξενοδοχείου «Ερμής», μια περιδίνηση πισωγυρίζει το ρεύμα. Το ξενοδοχείο κατοικείται από συλληφθέντες συνεργάτες των Γερμανών. Σκυμμένοι στα παράθυρα, προκαλούν το πλήθος. Μέλη της οργάνωσης Χ του Γρίβα, εμφανίζονται δίπλα στους συνεργάτες και τους προδότες. Είναι οπλισμένοι. Πέφτει ένας πυροβολισμός στον αέρα. Το ανθρώπινο κύμα γυρνάει προς την πρόσοψη του ξενοδοχείου και ετοιμάζεται για έφοδο. Ένας Βρετανός αξιωματικός, συνοδευόμενος από ένα διερμηνέα, ξεπηδάει από το χωλ του ξενοδοχείου. - Ηρεμείστε, οι αιχμάλωτοι είναι κάτω από τη δική μας εποπτεία. Σας υποσχόμαστε πως θα ταχτοποιήσουμε αυτούς που πυροβολούν. Λίγο πολύ, παντού, στις επόμενες μέρες, οι Χίτες ενεργούν επιθέσεις και κάτω από τη μύτη των Άγγλων κρατάνε τα όπλα τους, για να επιβάλουν ένα είδος «τάξης που θυμίζει τα φαντάσματα της προηγουμένης. Οι συλλήψεις των συνεργατών των εγκληματιών πολέμου δεν γίνονται από τη συνηθισμένη αστυνομία, αλλά από την υπηρεσία επίβλεψης αλλοδαπών, και σε συνδυασμό με τις βρετανικές υπηρεσίες, με το πρόσχημα ότι οι πιο πολλοί από τους συλληφθέντες ενδιαφέρουν τις συμμαχικές υπηρεσίες πληροφοριών. Στην ουσία, δεν πρόκειται για συλλογή πληροφοριών αλλά για κάλυψη όσων πρόσφεραν αξιόλογες υπηρεσίες στον μυστικό πόλεμο κατά του μπολσεβικισμού. Τη μέρα της Απελευθέρωσης, ο αρχηγός της αστυνομίας της κυβέρνησης των Κουίσλινγκ, Έβερτ, εξαγνισμένος από τις φιλοσυμμαχικές υπηρεσίες του, έρχεται αυτοπροσώπως να συλλάβει τον πρωθυπουργό-συνεργάτη, Ράλλη. Μέσα σ' αυτή την ατμόσφαιρα όπου οι ομάδες της Ακρας Δεξιάς λυσσομανούν, οι ταχτοποιήσεις λογαριασμών προστίθενται στις ταχτοποιήσεις λογαριασμών. Η Ο.Π.Λ.Α. απαγάγει, κρίνει, καταδικάζει, η πολιτοφυλακή συλλαμβάνει διάφορα άτομα και τα παραδίνει από τη μία πόρτα στην αστυνομία που συχνά τ' αφήνει να βγούνε από την άλλη. Ο Έξαρχος, ένας από τους μασκοφόρους καταδότεςτης Αθήνας, που παραδόθηκε από την πολιτοφυλακή, κάνει τον περίπατο του στην περιοχή της Ομόνοιας την επομένη της σύλληψης του. Οι Βρετανοί τού έχουν χορηγήσει «άδεια». Οι συνεργάτες που κλείστηκαν στις φυλακές Αβέρωφ, ζούνε με σκανδαλώδεις ανέσεις, προστατευμένοι από τους τοίχους της φυλακής που τους κρύβουν από τη λαϊκή οργή.
Dominique Eudes, Οι καπετάνιοι, ο ελληνικός εμφύλιος πόλεμος, 1943-1949, Αθήνα 1975, Εξάντας, σ. 229-231
Η απόδραση των κρατουμένων δοσιλόγων από τις φυλακές Αβέρωφ και η κυβερνητική τρομοκρατία δίνουν το πρόσχημα στην Ο.Π.Λ.Α. για ν' αποθηριωθεί. Ο σταλινικός πυρήνας που διευθύνει την επαναστατική αστυνομία δρα πυρετωδώς. Δίνει ελεύθερη έκφραση στην αταβιστική δυσπιστία απέναντι στους «συμμάχους του σοσιαλισμού» και χτυπάει προς όλες τις πλευρές. Οι «κομμουνιστικές φρικαλεότητες» είναι επιμελώς ενορχηστρωμένες και σκηνοθετημένες από μια ομάδα ειδικών που βρίσκονται κάτω από τη διεύθυνση του Βρετανού Γουόλτερ Σιτρίν, που δεν διστάζει να βάλει σάλτσες για να πετύχει καλύτερο αποτέλεσμα. Μετά το συλλαλητήριο της 3ης του Δεκέμβρη, ο Ε.Λ.Α.Σ. έχει χάσει κιόλας 5.000 άντρες και κάθε μέρα τα αμέτρητα θύματα των αμάχων, των ακροβολιστών και των προσωπικών λογαριασμών θάβονται σε πρόχειρα νεκροταφεία που δημιουργούνται αυτοσχέδια σε όλα τα οικόπεδα της πόλης. Τα υπόλοιπα θύματα συγκεντρώνονται στους κήπους του Ζαππείου. Ιδού μια ιστορία ανάμεσα σε άλλες που αφηγείται ένας μάρτυρας: Κάποιο βράδυ ένας αστυφύλακας συναντάει ένα νεαρό που θέλει να ξεφορτωθεί μερικές παραβάσεις. - θα σου αναθέσω μια αποστολή. Αν την κρατήσεις μυστική δεν θα το ξεχάσουμε ποτέ. Εσύ κι η οικογένεια σου θα είσαστε πάντα υπό την προστασία μας. Αν μιλήσεις όμως, χάθηκες. Μόλις πέφτει η νύχτα, ο νεαρός συναντιέται μ' ένα κομάντος σ' ένα πυροσβεστικό κέντρο. Το συνεργείο ανεβαίνει σ' ένα φορτηγό και πάει να παραλάβει ένα φορτίο πτώματα από το Ζάππειο, για να τα οδηγήσει στον κήπο ενός σπιτιού. Εκεί, άλλα πρόσωπα βρίσκονται σε απασχόληση. Κατεργάζονται τους νεκρούς: τεμαχίζουν τα άψυχα σώματα και «στήνουν» τα θύματα των κόκκινων βασανιστών. Ένας κουβάς γεμάτος βγαλμένα μάτια βγαίνει από τούτο το εφιαλτικό εργαστήριο. Την επομένη, φωτογραφίζεται και σχολιάζεται άφθονα από τον διεθνή Τύπο. Όταν κάποιος χάνεται, ένας συγγενής, φίλος ή η γυναίκα του πάει για αναγνώριση στο Ζάππειο. Μια γυναίκα, όπως πολλές άλλες, ανακαλύπτει αυτό που φοβόταν περισσότερο: το σώμα του άντρα της ανάμεσα στ' αραδιασμένα πτώματα. Η τρύπα μιας σφαίρας σχηματίζει μια μαύρη κηλίδα στο μηλίγγι του. Η κατάσταση είναι τέτοια στην Αθήνα που της είναι αδύνατο να παραλάβει το πτώμα. Τη μεθεπομένη, η ίδια γυναίκα καλείται από την αστυνομία που την οδηγεί σ' ένα πρόχειρο νεκροτομείο όπου της ξεσκεπάζουν ένα πτώμα φριχτά ξεσκισμένο και κομματιασμένο. Αφού υποστεί αυτό το θέαμα, διαμαρτύρεται. Δηλώνει πως αναγνώρισε το πτώμα του άντρα της δύο μέρες νωρίτερα και πως ήταν ανέπαφο. Οι αντεροβγάλτες έχουν τόσο φόρτο εργασίας που δεν τους μένει καιρός να ξεχωρίζουν και να βάζουν στην μπάντα τ' αναγνωρισμένα πτώματα. Εννοείται, πολλές κατηγορίες κατά της Ο.Π.Λ.Α. είναι θεμελιωμένες και στα υπόγεια κάποιων σπιτιών στο Περιστέρι, τα ξεφτέρια της σταλινικής τάξης κάνουν εντατικά μαθήματα, που θα τους επιτρέψουν ένα χρόνο αργότερα, και με ανάλογο ζήλο, να εκκαθαρίζουν μέσα στις ίδιες τις γραμμές τους.
Από την πλευρά τους, οι μονάδες της εθνοφρουράς, που συγκροτήθηκαν βιαστικά από τους παλιούς συνεργάτες του καταχτητή, ακολουθούν τα ίχνη του Σκόμπυ και γεμίζουν το άλλο τάσι της ζυγαριάς. Σ' αυτή την κλιμάκωση του τρόμου, οι κυβερνητικές υπηρεσίες δεν φτάνουν ακόμη στο ζενίθ της απόδοσης τους. Σε λίγο καιρό θα δίνουν αμοιβές σε χρυσές λίρες, σε όποιον θα τους παρουσιάζει το κομμένο κεφάλι ενός αντάρτη. Η φωτογραφία ενός κυνηγού κεφαλών, που παρουσιάζεται στο ταμείο με πολλά κεφάλια γυναικών κρεμασμένα από τα μαλλιά στη σέλα του αλόγου του, θα δημοσιευτεί στον αγγλικό Τύπο και θα παγώσει από φρίκη την παγκόσμια κοινή γνώμη.
Dominique Eudes, Οι καπετάνιοι, ο ελληνικός εμφύλιος πόλεμος, 1943-1949, Αθήνα 1975, Εξάντας, σ. 284-286
Στις 5 του Φλεβάρη, ενώ η Συνδιάσκεψη της Βάρκιζας λιμνάζει, ανοίγει στη Γιάλτα το μεγαλύτερο παζάρι της Ιστορίας. Στη διάρκεια της συνεδρίασης της 8ης του μηνός, ο Στάλιν ανακοινώνει στους συνομιλητές του πως «θα επιθυμούσε να πληροφορηθεί τι συμβαίνει στην Ελλάδα», αλλά προσθέτει αμέσως «ότι δεν έχει την παραμικρή πρόθεση να κάνει κριτική των Βρετανών στην Ελλάδα, αλλά απλώς να ενημερωθεί». Ο Τσώρτσιλ του απαντάει πως οι διαπραγματεύσεις βρίσκονται σε καλό δρόμο κι επωφελείται για να ευχαριστήσει τον στρατάρχη Στάλιν, «διότι δεν έδειξε υπέρμετρον ενδιαφέρον διάτας ελληνικός υποθέσεις». Για να κλείσει αυτή η ανταλλαγή ακροτητών, ο Στάλιν επαναλαμβάνει πως δεν έχει καμιά κριτική διάθεση όσον αφορά τη βρετανική επέμβαση στην Ελλάδα, ούτε την πρόθεση να επέμβει στην υπόθεση. Παρ' όλα αυτά, την επομένη, ο Τσώρτσιλ καλεί τον Στάλιν να στείλει ένα παρατηρητή στην Ελλάδα, πράγμα που δεν θα είχε άλλο αποτέλεσμα από το να δώσει ένα καινούργιο χτύπημα στο ΕΑΜ. Ο Στάλιν απαντά μ' ένα βιασμένο χαμόγελο πως ένα τέτοιο εγχείρημα του φαίνεται επικίνδυνο, εφόσον οι Βρετανοί ποτέ δεν επέτρεψαν σε άλλες δυνάμεις, εκτός από τις δικές τους. να στην Ελλάδα. Βέβαια πρόκειται γι' αστείο και, στον επίσημο τόνο που ταιριάζει σ' αυτού του είδους τα θέματα, συμπεραίνει: «Έχω απόλυτη εμπιστοσύνη στη βρετανική πολιτική στην Ελλάδα».
Κάτω από τα πεύκα της Βάρκιζας, ο Σιάντος χάνει έδαφος. Το ζητούμενο αντάλλαγμα της νομιμότητας είναι υπερβολικό, αλλά δεν έχει πια καιρό ν' αλλάξει στάση. Είναι έτοιμος να πληρώσει μη γνωρίζοντας ούτε το τίμημα της απάτης ούτε τη δική του δύναμη. Οι Άγγλοι βιάζονται να καταλήξουν σε συμφωνία κι επεμβαίνουν για τη χορήγηση γενικής αμνηστίας. Οι υπουργοί όμως του Πλαστήρα ξέρουν πως η διαδικασία, έτσι όπως γίνεται, τους ευνοεί και πιέζουν για συνθηκολόγηση. Η αντιπροσωπεία του Ε.Α.Μ. υπερκερασμένη, παραιτείται από τη γενική αμνηστία, παραδίνει τους αγωνιστές της στην καταδίωξη ή τους καταδικάζει σε εξορία, αλλά πετυχαίνει μια μερική και κουτσουρεμένη αμνηστία, που αποκλείει ρητά τα εγκλήματα του κοινού ποινικού δικαίου, διευρύνοντας σε μεγάλο βαθμό τον ορισμό τους, έτσι που τελικά δεν προστατεύει παρά μονάχα τα σπουδαία στελέχη του Κόμματος. Ανίκανος να στηριχτεί στην πραγματικότητα, ο Σιάντος διασώζει προσωρινά τον γέρικο επαναστατικό μηχανισμό και δεν δημιουργεί κανένα διπλωματικό πρόβλημα στον Στάλιν. Το βράδυ της 11ης του Φλεβάρη, δίνει μια συνέντευξη στους αντιπροσώπους του διεθνούς Τύπου στο Υπουργείο Εξωτερικών. «Εφόσον οι Μεγάλοι Σύμμαχοι αποφάσισαν πως η παρουσία του βρετανικού στρατού στην Ελλάδα ήταν χρήσιμη, σημαίνει πως ήταν. Πιστεύουμε πως η σύγκρουση μεταξύ Ε.Λ.Α.Σ. και Βρετανών είναι αποτέλεσμα μιας θλιβερής παρεξήγησης, η οποία, ελπίζουμε, θα ξεχαστεί». Οι συμφωνίες της Γιάλτας θα τηρηθούν, αλλά εκείνες της Βάρκιζας θα παραδώσουν τον Ε.Λ.Α.Σ. στους αντιπάλους του, πρώτο ολοκαύτωμα για την εγκαθίδρυση του σοσιαλιστικού οχυρού του Στάλιν. Τη νύχτα της 11ης προς τη 12η, πριν βάλει την μονογραφή του κάτω από ένα κείμενο που αφοπλίζει τον Απελευθερωτικό Στρατό, κλείνει τις πόρτες όλων των υπουργείων στο Ε.A.M., αλλά διατηρεί την νομιμότητα του Κόμματος, ο Σιάντος καταδιώκεται από φαντάσματα. Δίνει στους συνομιλητές του την εντύπωση του χαμένου, πράγμα που εκφράζει με σαφήνεια την ατμόσφαιρα μέσα στην οποία συντελέστηκε η υποκλοπή μιας συμφωνίας που διέγραψε με λαθραίο τρόπο τέσσερα ολόκληρα χρόνια ενός αλύγιστου αγώνα.
Dominique Eudes, Οι καπετάνιοι, ο ελληνικός εμφύλιος πόλεμος, 1943-1949, Αθήνα 1975, Εξάντας, σ. 296-297
Δύο βοσκοί, πατέρας και γιος, κατηφορίζουν κατά μήκος του ποταμού. Συνάντησαν τη δεύτερη ομάδα να προχωρά βορεινά, λίγο πιο κάτω. Ο πατέρας προτείνει να πάει να βρει την ομάδα, ενώ ο γιος του θα οδηγήσει το απόσπασμα του Άρη. Ο νεαρός βοσκός δίνει μια εφημερίδα στον καπετάνιο. Είναι η Ελεύθερη Ελλάδα της 21ης του Ιούνη 1945.
«Ο αρχηγός του Κ.Κ.Ε. Νίκος Ζαχαριάδης ανακοίνωσε ότι η Κεντρική Επιτροπή του Κόμματος αποφάσισε να καταγγείλει τη δραστηριότητα του Άρη Βελουχιώτη σαν ύποπτη και τυχοδιωχτική. Η τωρινή δραστηριότητα του Άρη Βελουχιώτη παίζει το παιχνίδι της αντίδρασης, στην οποία προσφέρει επιχειρήματα κατά του Κ.Κ.Ε. και της παρέχει τη δυνατότητα να μιλάει για προδοσία των συμφωνιών της Βάρκιζας και εγκλήματα του Άρη ενάντια στο δημοκρατικό κόσμο...».
Ο Ζαχαριάδης, ο σωτήρας, είναι στην πραγματικότητα ο νέος ιεροεξεταστής της ορθοδοξίας. Καταδικάζει τον Άρη χωρίς δίκη. Ο Άρης κάθεται σε μια πέτρα. Δίνει διαταγή στη φάλαγγα να ξεκινήσει χωρίς να τον περιμένει και κρατάει κοντά του τον Τζαβέλα. Λίγα λεπτά αργότερα, ακούγεται η έκρηξη μιας χειροβομβίδας. Κανένας στρατιώτης του κυβερνητικού στρατού δεν βρίσκεται κοντά στο γεφύρι της Μεσούντας, απ' όπου έπρεπε κανονικά να περάσει η φάλαγγα, πράγμα που αποδείχνει πως η παγίδα ήταν στημένη. Ο Πελοπίδας ακούει καθαρά την έκρηξη της χειροβομβίδας, μετά από την οποία το τουφεκίδι ξαφνικά πέφτει, σάμπως οι κυβερνητικές δυνάμεις να ήξεραν πως πέτυχαν τον αντικειμενικό τους σκοπό. Δεν θα μάθει κανείς ποτέ αν ο Άρης και ο Τζαβέλας αυτοκτόνησαν ή αν ο Δράκος, επωφελούμενος από τη στιγμή που μείνανε μόνοι πίσω, τράβηξε τη χειροβομβίδα. Όμως, όλα συγκλίνουν για να κάνουν πιο σκληρό και πιο βρόμικο το τέλος του πρωτοκαπετάνιου του Ε.Λ.Α.Σ.: Η αποκήρυξη του Ζαχαριάδη που καταδικάζει έναν κυνηγημένο, τα χαμένα ντοκουμέντα, η θολή προσωπικότητα του Δράκου και ο μανιχαϊκός ζήλος του επίτροπου της Μεσούντας, που εδώ και λίγες μέρες γνωρίζει την απόφαση του Ζαχαριάδη. Ο ποταμός Αχελώος παρασέρνει τα κορμιά των ανταρτών που πέφτουν στο νερό κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης. Δεν είναι ακρωτηριασμένα. Γεγονός αφύσικο· οι υπηρεσίες του υπουργού Δικαιοσύνης Ρέντη δεν δίνουν χρηματικές αμοιβές παρά μονάχα επί τη προσκομίσει βασικών... εξαρτημάτων. Οι παλιοί αντάρτες του Ε.Λ.Α.Σ., που πέφτουν στα χέρια του Σούρλα και του Βοϊδερού, θάβονται πάντα χωρίς κεφάλι. Στις 18 όμως αυτού του Ιούνη, αυτό που κυνηγούν είναι το κεφάλι του Άρη. Κι αν το σκυλολόι παρατάει το ψιλό κυνήγι, είναι γιατί ξέρει πως κρατάει το κύριο λάφυρο. Ο Άρης είναι στα χέρια τους... Ο Πελοπίδας ακούει τη φωνή των σμπίρων του Βοϊδερού να 'ρχεται από το ποτάμι: «Πεταχτέ τα όπλα. Ο αρχηγός σας σκοτώθηκε». Όμως, οι άντρες του Άρη είναι κιόλας μακριά. Οι κυνηγοί κεφαλών δεν τους καταδιώκουν. Έχουν ολοκληρώσει την αποστολή τους. Αφού σκορπίσει τους άντρες του, ο Πελοπίδας γυρίζει στον χώρο της μάχης, βρίσκει την μεταλλική κάσα του Άρη και την θάβει επιτόπου. Δύο χρόνια αργότερα, θα γυρίσει να την πάρει και θα την παραδώσει στο Γούσια, τον αφοσιωμένο του Ζαχαριάδη, στη Ρούμελη. Θα σκοτωθεί μερικές εβδομάδες αργότερα και τα ντοκουμέντα του Άρη, σχισμένα ή πεταμένα στ' άχρηστα της ορθοδοξίας, δεν θα ξαναβρεθούν ποτέ. Προς το βράδυ, ο Πελοπίδας περνάει από τον μύλο, όπου ο μυλωνάς τον βεβαιώνει πως την παραμονή άκουσε τον Δράκο και τον επίτροπο να συνομιλούν μ' έναν αξιωματικό του κυβερνητικού στρατού.
Την ίδια ώρα, στην πλατεία των Τρικάλων, στο ίδιο σημείο όπου βρισκόταν η εξέδρα του Φλεβάρη κι όπου ανέβηκε ο Σιάντος για ν' αναγγείλει την συνθηκολόγηση του Ε.Λ.Α.Σ., είναι εκτεθειμένα, κρεμασμένα από μια διπλή διχάλα, τα κομμένα κεφάλια του Άρη και του Τζαβέλα. Στις 18 του Ιούνη 1945, η πρώτη και τελευταία αγωνιστική μορφή του Ε.Λ.Α.Σ., υπέκυψε στην αλλόκοτη συμμαχία της αντιδραστικής παράταξης και της αφηρημένης επαναστατικής τάξης.
Dominique Eudes, Οι καπετάνιοι, ο ελληνικός εμφύλιος πόλεμος, 1943-1949, Αθήνα 1975, Εξάντας, σ. 307-309
|
|
