|
|
|
|
| ||||||
|
Γ. Ράλλης, Ώρες Ευθύνης, Το Βήμα βιβλιοθήκη, 2010
[κινητοποιήσεις ΟΛΜΕ, καλοκαίρι 1980] [ρυθμίσεις πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, φθινόπωρο 1980] [τεχνική εκπαίδευση, φθινόπωρο 1980]
[κινητοποιήσεις ΟΛΜΕ, καλοκαίρι 1980]
ΠΑΣΟΚ και ΚΚ κινητοποίησαν τους συλλόγους γονέων να διαμαρτυρηθούν, γιατί δήθεν αποκλείστηκαν άδικα από τα πανεπιστήμια πολλοί ικανοί μαθητές. Τη διαμαρτυρία των συλλόγων ενίσχυσε και η ΟΛΜΕ, που ελέγχεται από την αριστερή αντιπολίτευση. Η αλήθεια είναι ότι φέτος για πρώτη φορά ίσχυσε το σύστημα εισαγωγής στα ΑΕΙ χωρίς εισαγωγικές εξετάσεις, αλλά με τη βαθμολογία της Β' και Γ' Λυκείου σε συνδυασμό με τα αποτελέσματα των γραπτών πανελληνίων. Επειδή, συγκριτικά με τον περασμένο χρόνο, αυξήσαμε τον αριθμό των εισαγομένων στα πανεπιστήμια, όχι μόνο δεν αποκλείστηκε κανείς αλλά, αντίθετα, φέτος εισάγονται στα ΑΕΙ περισσότεροι από κάθε προηγούμενη χρονιά απόφοιτοι Λυκείων και, το σπουδαιότερο, οι υποψήφιοι είχαν απαλλαγεί επιτέλους από το άγχος των εισιτηρίων. Με το νέο σύστημα περιορίζεται και ο συντελεστής τύχης, γιατί η βαθμολογία δεν είναι το αποτέλεσμα τεσσάρων μόνο ημερών, όπως άλλοτε, αλλά δύο ολόκληρων σχολικών ετών. Αυτό που αληθινά μού έκανε αλγεινή εντύπωση είναι ότι οι καθηγητές «καπελωμένοι» -κατά την έκφραση της μόδας- από το ΚΚ και το ΠΑΣΟΚ πλαστογραφούν την αλήθεια και εκμεταλλευόμενοι την αγωνία των γονέων που δεν πέτυχαν τα παιδιά τους, ενθαρρύνουν την αναταραχή. σ. 68 [πάνω]
[ρυθμίσεις πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, φθινόπωρο 1980]
Μετά από πολλές συσκέψεις με τους Ταλιαδούρο, Κοντογιαννό-πουλο και Καλτεζιώτη, σε μερικές από τις οποίες έλαβαν μέρος και οι υπηρεσιακοί παράγοντες του Υπουργείου Παιδείας, και αφού ζήτησα και τη γνώμη του Παπανούτσου και του Καρανικόλα, που είναι πάντα πρόθυμοι σύμβουλοι στα θέματα της παιδείας, συμφωνήσαμε και έτσι ανήγγειλαν χθες ο υπουργός και οι υφυπουργοί στους δημοσιογράφους τα νέα μέτρα που υιοθετήσαμε στη δημοτική και τη μέση εκπαίδευση. Τα μέτρα αποβλέπουν στη βελτίωση του διδακτικού και παιδαγωγικού έργου και είναι τα ακόλουθα: Στο δημοτικό θα μένουν στάσιμοι μόνο όσοι μαθητές δεν παρακολούθησαν τα μαθήματα επαρκώς και κρίνεται ότι οι απουσίες τους δεν τους επιτρέπουν να φοιτήσουν στην επόμενη τάξη. Οι αδύνατοι μαθητές θα υποβοηθούνται ιδιαίτερα από τους δασκάλους, ώστε να φτάσουν στο επίπεδο των άλλων παιδιών της τάξεως. Επειδή το σύστημα που είχα εφαρμόσει πειραματικά ως υπουργός Παιδείας το 1976, να καταργούνται δηλαδή τα δημοτικά σχολεία των απομακρυσμένων περιοχών που έχουν μαθητές σε όλες μαζί τις τάξεις κάτω από 15 και να μεταφέρονται τα παιδιά σε μεγαλύτερα σχολεία της περιοχής, μολονότι στην αρχή συνάντησε τεράστιες αντιρρήσεις από τους γονείς, έχει γίνει τώρα αποδεκτό από όλους, αποφασίσαμε το μέτρο σιγά σιγά να επεκταθεί σε ολόκληρη την ύπαιθρο. Θα δημιουργήσουμε, σε χωριά-κόμβους, σχολικά κέντρα που θα είναι πλήρως επανδρωμένα σε διδακτικό προσωπικό και θα έχουν τον αναγκαίο εξοπλισμό σε αίθουσες και όργανα, και εκεί θα μεταφέρονται τα παιδιά των καταργούμενων σχολείων με φροντίδα της πολιτείας. Απώτερος σκοπός μου είναι τα σχολικά αυτά κέντρα να αποκτήσουν και αθλητικά γήπεδα και αίθουσες γυμναστικής ώστε, όταν προσληφθούν και γυμναστές, που τώρα δεν προβλέπονται, να αρχίσει ο αθλητισμός από τα δημοτικά σχολεία. Στο γυμνάσιο καταργούνται οι γραπτές προαγωγικές εξετάσεις από τάξη σε τάξη, καθώς και οι απολυτήριες γραπτές της τρίτης γυμνασίου. 0 καθηγητής θα αξιολογεί τον μαθητή ανάλογα με την ενεργή συμμετοχή του και με προφορικές εξετάσεις ή σύντομες γραπτές εργασίες. Όταν ο μαθητής δεν προάγεται, θα εξετάζεται γραπτά τον Ιούνιο, λίγο χρόνο μετά τη λήξη του σχολικού έτους, ώστε να ελέγχεται από περισσότερους καθηγητές αν η απόρριψη του ήταν δίκαιη. Η εξεταστική περίοδος του Σεπτεμβρίου, ως άχρηστη πια, καταργείται. Τέλος, έγιναν ορισμένες τροποποιήσεις στη βαθμολογία για τις εισαγωγικές εξετάσεις στο λύκειο και επιτρέψαμε οι μαθητές που τελείωσαν την πρώτη τάξη ενός τύπου λυκείου να εγγράφονται, αν το επιθυμούν, στη Β' τάξη του άλλου τύπου, εφόσον κατά τις εισαγωγικές πέτυχαν και στους δύο τύπους λυκείων. Επίσης, μαθητές που τελειώνουν τη Β' τάξη ενός τύπου μπορούν, αν το επιθυμούν, να εγγραφούν στη Β' πάλι τάξη του άλλου τύπου, έστω και αν δεν είχαν πετύχει για τον τύπο αυτό στις εισαγωγικές. Με τα μέτρα αυτά, χωρίς βλάβη της μορφώσεως, διευκολύνονται οι μαθητές και συγχρόνως έμμεσα υποβοηθούνται όσοι δεν αισθάνονται τον εαυτό τους ικανό να εξελιχθεί προς πανεπιστημιακές σπουδές, να στραφούν προς το τεχνικό και επαγγελματικό λύκειο. Έτσι μόνο, και αφού το σύστημα εφαρμοστεί με συνέπεια από τρία ως πέντε περίπου χρόνια, πιστεύω ότι θα απαλλαγεί η νεολαία μας από την κατάρα των χιλιάδων ανέργων αποφοίτων του παλιού εξατάξιου γυμνασίου που δεν μπορούσαν να μπουν στα πανεπιστήμια και δεν είχαν αποκτήσει στο σχολείο τις απαραίτητες γνώσεις που θα τους επέτρεπαν να σταδιοδρομήσουν επαγγελματικά με αξιοπρέπεια. Προϋποθέτουν όλα αυτά, βέβαια, τις προσπάθειες αυτές να μην τις τορπιλίζει η αντιπολίτευση, όπως δυστυχώς συστηματικά κάνει εδώ και πέντε χρόνια τώρα. Προϋποθέτει ακόμα τη συμπαράσταση των δασκάλων και καθηγητών. Η ΔΟΕ και η ΟΛΜΕ όμως έχουν αλωθεί από το ΠΑΣΟΚ και το ΚΚΕ και όχι μόνο δεν μας βοηθούν, αλλά κατά σύστημα αντιδρούν στην εκπαιδευτική μας πολιτική για κομματικούς και μόνο λόγους. σ. 97-98 [πάνω]
[τεχνική εκπαίδευση, φθινόπωρο 1980]
Η προεργασία των τεσσάρων τελευταίων ετών, καθώς και οι εντολές που έδωσα στο Υπουργείο Παιδείας να μου ετοιμάσουν ένα πρόγραμμα ειδικό για την τεχνική εκπαίδευση, θα μας επιτρέψουν αύριο να αποφασίσουμε τα ακόλουθα: 1. Τη διάθεση, για την περίοδο 1981-85,14 δισεκατομμυρίων δραχμών από τις δημόσιες επενδύσεις, τη Διεθνή Τράπεζα και τα ταμεία της ΕΟΚ. Τα χρήματα αυτά θα δαπανηθούν για την εφαρμογή ενός πενταετούς προγράμματος αναπτύξεως της τεχνικής εκπαιδεύσεως. Με το πρόγραμμα θα μπορέσουν να λειτουργήσουν 16 νέα ΚΑΤΕΕ και 127 ΚΕΤΕ που θα είναι χωροταξικά κατανεμημένα και θα περιλαμβάνουν τεχνικό λύκειο, επαγγελματικό λύκειο και τεχνική σχολή. Όλες οι νέες σχολικές μονάδες θα διαθέτουν άρτιες κτιριακές εγκαταστάσεις και εξοπλισμό για όλες τις ειδικότητες, που έχουν προσδιορισθεί με βάση τις ανάγκες της κάθε περιοχής όπου θα ιδρυθούν τα νέα σχολεία. 2. Τη συνεχή επιμόρφωση του εκπαιδευτικού προσωπικού της τεχνικής εκπαιδεύσεως με τη δημιουργία κύκλων ταχύρρυθμης επιμορφώσεως για τους εκπαιδευτικούς όλων των κλάδων, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν πληρέστερα στις απαιτήσεις των νέων προγραμμάτων. Θα δώσουμε και υποτροφίες σε καθηγητές των ΚΑΤΕΕ που θα μετάσχουν σε προγράμματα τρίμηνης επιμορφώσεως στο εξωτερικό για να ενημερωθούν στις σύγχρονες τεχνολογικές και εκπαιδευτικές μεταβολές. Επίσης, θα μετεκπαιδευτούν οι εκπαιδευτικοί της μέσης και ανώτερης τεχνικής εκπαιδεύσεως σε χώρους εφαρμοσμένης βιομηχανικής και επαγγελματικής δραστηριότητας, για να ενημερωθούν στις νέες εξελίξεις και στα προβλήματα που εμφανίζονται στην παραγωγική διαδικασία. 3. Τον διορισμό 400 εκπαιδευτικών στα ΚΑΤΕΕ και 360 στα ΚΕΤΕ, ώστε να περιοριστεί στο ελάχιστο η απασχόληση του ωρομίσθιου προσωπικού που χρησιμοποιούμε σήμερα. 4. Την επίσπευση της εκδόσεως 35 νέων βιβλίων για τις μέσες σχολές. Στα τεχνικά λύκεια τα βιβλία που πρέπει να εκδοθούν είναι ελάχιστα, γιατί ήδη έχουν κυκλοφορήσει 120 νέα βιβλία που καλύπτουν πλήρως τις ανάγκες. Πέρα απ' αυτά, θα μελετηθεί και θα προωθηθεί στο γνωμοδοτικό συμβούλιο της τεχνικής εκπαιδεύσεως σχέδιο προεδρικού διατάγματος, για τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων της τεχνικής εκπαιδεύσεως στον ιδιωτικό τομέα, αφού στο Δημόσιο και στα Νομικά Πρόσωπα έχουν ήδη ρυθμιστεί τα θέματα αυτά με τον νόμο 434. Με το προεδρικό διάταγμα ή με διάταξη σε ένα νόμο της τεχνικής εκπαιδεύσεως θα καθιερωθεί η υποχρέωση του Δημοσίου, των ΝΠΔΔ, καθώς και των Τραπεζών, να προσλαμβάνουν κάθε χρόνο χωρίς διαγωνισμό τους αριστούχους της τεχνικής εκπαιδεύσεως και πιστεύω ότι το μέτρο αυτό θα αποτελέσει ισχυρό κίνητρο για όσους επιθυμούν να ακολουθήσουν την τεχνική εκπαίδευση. Τέλος, θα λειτουργήσουν τρία πειραματικά σχολεία για τη μέση εκπαίδευση. Σε αυτά οι μαθητές θα εκπαιδεύονται κατά εναλλασσόμενες περιόδους, θεωρητικά στο σχολείο και πρακτικά στους χώρους εργασίας, από όπου και θα αμείβονται. Το σύστημα αυτό εφαρμόζεται στη Γερμανία, έχει εκεί άριστα αποτελέσματα και πιστεύω ότι η εφαρμογή του και εδώ θα αποδειχτεί πολύ χρήσιμη για τον τόπο και για τους νέους. Πιστεύω ότι τα μέτρα θα κάνουν καλή εντύπωση στην κοινή γνώμη. Για τα κόμματα της αντιπολιτεύσεως δεν είμαι τόσο αισιόδοξος. Η πείρα μου των τελευταίων πέντε χρόνων σ’ αυτό τον τομέα με διδάσκει ότι δεν ενδιαφέρονται κατά βάση για την προκοπή της νεολαίας. Επικρίνουν κάθε μέτρο μας ως αντίθετο προς την ευτυχία των νέων και εξακολουθητικά διαβάλλουν την τεχνική εκπαίδευση με τον ισχυρισμό ότι καταστρέφει τους νέους και ωφελεί τα μονοπώλια. Δεν με λυπεί αυτή η πολεμική, επειδή μειώνει την κυβέρνηση· με θλίβει, γιατί ξέρω ότι ο μοναδικός τρόπος για να βελτιωθεί η μοίρα των νέων στο μέλλον είναι η καλή ανάπτυξη της τεχνικής εκπαιδεύσεως και όχι η υπόσχεση ότι όλοι θα γίνουν φοιτητές στα πανεπιστήμια, όπως τους υπόσχονται το ΚΚΕ και το ΠΑΣΟΚ. σ. 124-126
[πάνω]
Το Σάββατο στις 11.00' το πρωί άρχισε η συνεδρίαση της Βουλής προ της ημερησίας διατάξεως με θέμα την ανώτατη παιδεία. Από καιρό ζητούσα αφορμή να συζητηθεί η απαράδεκτη κατάσταση που είχε δημιουργηθεί στα πανεπιστήμια. Γνώριζα πως μια τέτοια συζήτηση θα φώτιζε όλες τις πτυχές του προβλήματος και αν μεταδιδόταν από την τηλεόραση θα ανάγκαζε τα κόμματα της αντιπολιτεύσεως να εγκαταλείψουν τις ακραίες θέσεις τους. Το ΠΑΣΟΚ και το ΚΚΕ ακολουθούσαν, ιδιαίτερα τους τελευταίους μήνες, μια πολιτική που ενθάρρυνε τους φοιτητές να πολλαπλασιάζουν τις παράλογες απαιτήσεις τους, ενώ παράλληλα κατάγγελλαν ως υπεύθυνους για την αφόρητη κατάσταση που είχε δημιουργηθεί στα πανεπιστήμια την κυβέρνηση και «το καθηγητικό κατεστημένο». Από την άλλη πλευρά, οι καθηγητές δεν τολμούσαν να πουν ξεκάθαρα ότι οι ματαιώσεις μαθημάτων και εξετάσεων καθώς και οι καταλήψεις των σχολών οφείλονταν αποκλειστικά στην κομματικοποίηση που είχε κατορθώσει να επιβάλει η ΕΦΕΕ. Απέδιδαν στην κυβέρνηση τη μεγάλη ευθύνη για ό,τι συμβαίνει, η οποία, όπως έλεγαν, δεν είχε διαθέσει τις αναγκαίες πιστώσεις για νέα κτίρια, για πλήρωση των κενών, για νέα εργαστήρια, νέα πανεπιστήμια κ.ο.κ. Τέλος, υπήρχαν και οι κύκλοι γύρω από τον Ελεύθερο Κόσμο και την Εστία, που υποστήριζαν πως όσα συνέβαιναν στα πανεπιστήμια ήταν αποτέλεσμα της κακής πολιτικής των μεταδικτατορικών κυβερνήσεων που δεν «έβαζαν τάξη». Αγνοούσαν οι κύριοι αυτοί ότι, αν προσπαθούσαμε να βάλουμε τάξη με την αστυνομία και τη χωροφυλακή, όπως ζητούσαν, υπήρχε μεγάλη πιθανότητα να αιματοκυλιστούν τα πανεπιστήμια και αυτό θα σήμαινε πως θα χάναμε οριστικά τη νεολαία. Την πολιτική άλλωστε αυτή την είχε ακολουθήσει η δικτατορία και τους πικρούς καρπούς της τους δοκιμάζουμε κάθε μέρα, εδώ και έξι χρόνια. Εγώ, αντίθετα, πίστευα πως η μόνη ελπίδα να διασώσουμε τους νέους από την καταστροφή ήταν η πειθώ. Αυτή την πολιτική είχα ακολουθήσει από τον Ιανουάριο του 1976, όταν ανέλαβα το Υπουργείο Παιδείας και με την επιμονή και την υπομονή μου η κατάσταση είχε κάπως βελτιωθεί. Η βελτίωση δεν ήταν θεαματική, ήταν όμως ορατή και είχα την ελπίδα ότι με την πάροδο του χρόνου, όπως είχε συμβεί και στις ΗΠΑ, τη Δανία, τη Γερμανία και εν μέρει στην Ιταλία, η πλειοψηφία της νεολαίας θα έπαυε να ρέπει προς τον αναρχισμό και θα γύριζε στις σπουδές της. Δεν αγνοούσα βέβαια ότι στις άλλες δημοκρατίες όλα τα κόμματα, ακόμα και το Κομμουνιστικό, δεν είχαν υιοθετήσει τις έξαλλες και παράλογες απαιτήσεις των φοιτητών, όπως είχε κάνει το ΠΑΣΟΚ και το ΚΚΕ, προσπαθούσα όμως να βρω έναν τρόπο επαφής με τους νέους και είχα την εντύπωση ότι ο πάγος που μας εμπόδιζε να τους πλησιάσουμε είχε αρχίσει σιγά σιγά να λιώνει. Ήταν εξαιρετικά δύσκολη η προσπάθεια να αποκτήσουμε επαφή με τους νέους για πολλούς λόγους. Και πρώτα πρώτα γιατί τα δύο κόμματα της αντιπολιτεύσεως τους είχαν υποσχεθεί τα πάντα, όπως π.χ. ότι όσοι τελειώνουν τα γυμνάσια θα μπαίνουν στα πανεπιστήμια, ότι θα καταργηθούν οι εξετάσεις, ότι νέα πανεπιστήμια, νέες αίθουσες, νέα εργαστήρια θα φυτρώσουν παντού μονομιάς όπως τα μανιτάρια και ότι όλοι οι καθηγητές ήταν αντιδραστικοί και ότι έπρεπε συνεπώς οι φοιτητές να διοικούν τα πανεπιστήμια και να έχουν βαρύνουσα γνώμη ακόμα και για τις λεπτομέρειες των σπουδών. Δεύτερο, γιατί, με την επάνοδο στα πανεπιστήμια, μετά τη λήξη της ποινής των καθηγητών εκείνων που είχαν τιμωρηθεί, επειδή είχαν συνεργαστεί με τη δικτατορία, η ΕΦΕΕ, με τη βοήθεια όσων φοιτητών προσπαθούσαν χωρίς κόπους να πάρουν πτυχίο, είχε επιβάλει ένα είδος εκβιασμού και γινόταν προσπάθεια η πολιτική του εκφοβισμού και της τρομοκρατίας να επεκταθεί και σε καθηγητές που είχαν κρατήσει κατά τη διάρκεια της δικτατορίας άψογη στάση. Τρίτο και τελευταίο, τα αντίπαλα μας κόμματα είχαν κατορθώσει να μας διαβάλουν σαν αντιδραστικούς και το είχαν πετύχει με τη συνεχή επανάληψη αυτής της διαβολής σε βάρος μας αλλά και επειδή ορισμένοι από τους βουλευτές μας και δύο-τρεις υπουργοί, υποστήριζαν, δυστυχώς, καθηγητές που εξαιτίας της διαγωγής τους κατά τη διάρκεια της δικτατορίας είχαν αποκτήσει κακό όνομα μεταξύ των νέων. Η βελτίωση της καταστάσεως στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα ήταν ιδιαίτερα αισθητή στο Πολυτεχνείο Αθηνών, όπου είχε τεθεί σε εφαρμογή ένα νέο σύστημα σπουδών, που με επιτυχία εφαρμοζόταν στα περισσότερα πανεπιστήμια του εξωτερικού. Με το σύστημα αυτό, το ακαδημαϊκό έτος χωρίζεται σε δύο εκπαιδευτικά εξάμηνα και η ολική διάρκεια των σπουδών είναι δέκα εξάμηνα, δηλαδή πέντε χρόνια. Το σύστημα έχει καταργήσει την έννοια απορρίψεως σπουδαστού σε έτος ή εξάμηνο και διατηρεί μόνο την έννοια απορρίψεως σπουδαστού σε μάθημα. Το πρόγραμμα σπουδών κάθε εξαμήνου περιλαμβάνει έξι ως οκτώ (6-8) το πολύ μαθήματα με διάρκεια διδασκαλίας 32-35 ώρες την εβδομάδα. Το κάθε εκπαιδευτικό εξάμηνο διαρκεί τουλάχιστο 13 εβδομάδες. Το σύστημα παρέχει στον σπουδαστή τη δυνατότητα να επιλέγει μόνος του τα μαθήματα που θέλει, καθορίζοντας έτσι τον φόρτο εργασίας που του ταιριάζει. Με τον τρόπο αυτό μπορεί να ρυθμίσει ο φοιτητής τη χρονική διάρκεια των σπουδών του σε περισσότερα αλλά και σε λιγότερα από 5 χρόνια. Φυσικά, το εκπαιδευτικό αυτό σύστημα έχει ορισμένους κανόνες που πρέπει ο σπουδαστής να ακολουθήσει. Είναι φανερό ότι για να πετύχει ο σπουδαστής σε ορισμένα μαθήματα, πρέπει να έχει παρακολουθήσει και πετύχει στα βασικά μαθήματα. Επίσης, υπάρχει μέγιστος επιτρεπτός φόρτος εργασίας που εκφράζεται σε ανώτατο όριο εβδομαδιαίων ωρών εγγραφής και παρακολουθήσεως. Με την έναρξη του ακαδημαϊκού έτους 1980-81 οι σπουδαστές του Πολυτεχνείου πραγματοποίησαν στις αρχές Οκτωβρίου κατάληψη του ιδρύματος και ζητούσαν την κατάργηση των διατάξεων σπουδών, ενώ με τη βία εμπόδιζαν τη διεξαγωγή των μαθημάτων και τη λειτουργία των εργαστηρίων καθώς και τις συνεδριάσεις της συγκλήτου. Απαγόρευαν με βίαιο τρόπο την είσοδο στο Πολυτεχνείο των καθηγητών και του εκπαιδευτικού προσωπικού που ήθελε να κάμει τη δουλειά του και προξενούσαν φθορές σε αίθουσες διδασκαλίας και όργανα. Η κατάργηση των διατάξεων για τις σπουδές δεν έγινε αποδεκτή από τη σύγκλητο, γιατί, όπως είπαν οι καθηγητές, αυτό θα σήμαινε «την κατάργηση του νέου συστήματος σπουδών και την εξάρθρωση του». Εξάλλου, η σύγκλητος επισήμανε ότι η περίοδος του εξεταστικού εξαμήνου βρισκόταν στο τέλος της και η κάλυψη ολόκληρης της ύλης ήταν αδύνατη, συνεπώς οι φοιτητές θα έχαναν το εξάμηνο. Από όλα αυτά ήταν φανερό, τουλάχιστον στην περίπτωση του Πολυτεχνείου, ότι η ΕΦΕΕ είχε υιοθετήσει μια δημαγωγική πολιτική, που αν γινόταν δεκτή, θα υποβάθμιζε ακόμα περισσότερο τις σπουδές. Για τον λόγο αυτό είχα αρνηθεί να αποδεχτώ τις συστάσεις του ΠΑΣΟΚ και του ΚΚΕ -αλλά και του Τεχνικού Επιμελητηρίου που συνέπλεε με τα κόμματα αυτά- να βρεθεί κάποια συμβιβαστική δήθεν λύση και επειδή οι πρυτάνεις είχαν προτείνει κατά τη συνάντηση που είχα μαζί τους να συζητηθεί το θέμα στη Βουλή, συνεννοήθηκε με εντολή μου ο Τσαλδάρης με τα κόμματα και συμφωνήθηκε να γίνει η χτεσινή συζήτηση προ της ημερησίας διατάξεως. Η συζήτηση άρχισε στις 11.00' το πρωί και κράτησε χωρίς διακοπή ως τις 5.00' το απόγευμα. Το βράδυ, μετά το δελτίο ειδήσεων, επί δυόμισι ώρες η τηλεόραση μετέδιδε ολόκληρη την ομιλία τη δική μου και ολόκληρη την ομιλία του Παπανδρέου, ενώ από τις ομιλίες των άλλων 8 που έλαβαν μέρος στη συζήτηση μεταδόθηκαν μόνο αποσπάσματα. Ακόμα και οι αντιπολιτευόμενες εφημερίδες -φαντάζομαι επειδή η ομιλία μεταδόθηκε ολόκληρη από την τηλεόραση- δεν τόλμησαν, κατά τη συνήθεια τους, να μιλήσουν για αποτυχία, ενώ η Καθημερινή, -που ταυτίζεται με τις γενικές αρχές της ιδεολογίας μας, είναι όμως ανεξάρτητη και αμερόληπτη- γράφει σήμερα ότι ο Παπανδρέου βρέθηκε στο μέσο των διασταυρούμενων πυρών του πρωθυπουργού και των αρχηγών των μικρότερων κομμάτων και αναγκάστηκε να δηλώσει ότι «το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να δεχτεί ορισμένες μεθόδους πάλης που αποκόπτουν τους φοιτητές από τον λαό». Οι μέθοδοι αυτές πάλης είναι, όπως γράφουν και οι σημερινές εφημερίδες, οι καταλήψεις, αλλά ο Παπανδρέου δεν είχε το θάρρος να τις πει με το όνομα τους γιατί, όπως πάντοτε συμβαίνει, δεν εννοεί να έρχεται σε αντίθεση με τους νέους, από φόβο μήπως τυχόν πάψουν να ακολουθούν το κόμμα του. Με την ομιλία μου έδωσα μια σαφή εικόνα του δράματος, που παίζεται αυτή τη στιγμή στα πανεπιστήμια εις βάρος της νεολαίας και του έθνους, και τόνισα: «Σε κανένα μάθημα οποιουδήποτε καθηγητή και του πιο νέου και του πιο δημοκρατικού δεν είναι η αίθουσα γεμάτη. Είναι ζήτημα αν προσέρχεται στα μαθήματα το 10% των φοιτητών. Οι αίθουσες γεμίζουν μόνο όταν τα κόμματα κάνουν σ' αυτές συγκέντρωση για την Καμπότζη ή για το Βιετνάμ ή δίνουν μουσικές και θεατρικές παραστάσεις. Αποδίδουν πολλοί από την αντιπολίτευση αυτή την κατάσταση στο καθηγητικό κατεστημένο και στους σκοταδιστές καθηγητές. Αλλά, οι περισσότεροι καθηγητές προέρχονται από οικογένειες που δεν είναι εύπορες. Έγιναν με πολλούς κόπους καθηγητές, σε νεαρή μάλιστα ηλικία οι περισσότεροι και, αφού διέπρεψαν σε χώρες του εξωτερικού, ήρθαν εδώ και υποβλήθηκαν σε σύγκριση και συναγωνισμό. Πώς είναι δυνατό, κύριοι του ΠΑΣΟΚ και του ΚΚΕ, να ισχυρίζεστε ότι αυτοί οι καθηγητές οφείλουν την εκλογή τους στην ευνοιοκρατία;. Αλλά δεν υπάρχει ανικανότητα και απροθυμία της ελληνικής νεολαίας να παρακολουθήσει σπουδές. Απόδειξη είναι ότι και στο Πολυτεχνείο Αθηνών και στη Φυσικομαθηματική Θεσσαλονίκης είχαν εγγραφεί στην αρχή του χρόνου για να παρακολουθήσουν το νέο σύστημα σπουδών το 85% των φοιτητών. Όταν όμως έληξαν οι εγγραφές, μια μικρή ομάδα φοιτητών που δεν μπορούσαν να παρακολουθήσουν τους άλλους και έχουν την απαίτηση να καθυστερούν την εξέλιξη της μεγάλης πλειοψηφίας των νέων, συμμάχησαν με μια κομματικοποιημένη ομάδα και κατέλαβαν το Πολυτεχνείο. Τους κάλεσε τότε ο υπουργός Παιδείας και τους κατέστησε προσωπικά υπεύθυνους, γιατί αυτή η κατάληψη σημαίνει ότι θα χαθεί χωρίς λόγο το εξάμηνο. Παρ' όλα αυτά αρνήθηκαν να συμμορφωθούν και το χειρότερο είναι ότι ούτε ένας από το ΠΑΣΟΚ ούτε ένας από το Κομμουνιστικό Κόμμα δεν ζήτησε με δημόσια δήλωση του να σταματήσει αυτή η παράνομη κατάληψη. Αντίθετα, όταν οι βουλευτές σας επισκέπτονται τον υπουργό Παιδείας ή όταν κάνουν δηλώσεις στις εφημερίδες, καταφέρονται εναντίον του καθηγητικού κατεστημένου, επισείουν τον κίνδυνο να χαθεί το εξάμηνο των σπουδών, απαιτούν να γίνουν ρυθμίσεις σε βάρος του επιπέδου της εκπαιδεύσεως, ποτέ όμως δεν καταδίκασαν τις απαράδεκτες αυτές ενέργειες των φοιτητών». Μίλησα έπειτα για τον τετραπλασιασμό των πιστώσεων για την ανώτατη παιδεία μεταξύ των ετών 1974 και 1981. Σ' αυτά τα επτά χρόνια ιδρύθηκαν 6 νέες σχολές, 11 τμήματα σχολών, 7 κέντρα μεταπτυχιακών σπουδών, ενώ βελτιώθηκε η αναλογία φοιτητών προς καθηγητές και βοηθούς, με αποτέλεσμα στο Πολυτεχνείο Αθηνών, όπου έχουν αρχίσει οι φοιτητικές διαμαρτυρίες, η σχέση φοιτητών προς διδάσκοντες να είναι έξι προς ένα. Όσον αφορά το πανεπιστημιακό άσυλο, για το οποίο κόπτονται οι κομματικοποιημένοι φοιτητές, είπα ότι το πανεπιστήμιο έχει καταντήσει άσυλο κάθε εξωπανεπιστημιακής ασχολίας, όπως είναι το μικρεμπόριο και οι συνεδριάσεις του Κομμουνιστικού Κόμματος και πάντως δεν είναι άσυλο -όπως θα έπρεπε να είναι- της ελεύθερης διακινήσεως των ιδεών, αφού οι παραδόσεις διακόπτονται με τη βία από τους κομματικοποιημένους φοιτητές, εμποδίζονται να προσέλθουν στις εξετάσεις όσοι το επιθυμούν και προπηλακίζονται οι καθηγητές, γιατί εννοούν να κάνουν το καθήκον τους και αρνούνται να μοιράζουν χαριστικούς βαθμούς στους αστοιχείωτους. Στο τέλος της ομιλίας μου αναφέρθηκα στην ανάγκη να ψηφιστεί σύντομα ο νόμος-πλαίσιο που θα ρυθμίζει τα θέματα στην Ανώτατη Εκπαίδευση και προειδοποίησα ότι αν δεν λήξουν μετά τις εορτές οι εντελώς αδικαιολόγητες καταλήψεις, θα αναγκαστεί η κυβέρνηση να φέρει προς ψήφιση νόμο που θα απαγορεύει την προσέλευση στις εξετάσεις, αν δεν έχει συμπληρωθεί ο ελάχιστος χρόνος εκπαιδεύσεως. Η ομιλία του Παπανδρέου είχε προαναγγελθεί από τις εφημερίδες του ως καταπέλτης και αποστομωτική. Και περίμενα ότι θα ήταν πολύ επιθετικός. Κατά περίεργο όμως τρόπο ήταν πολύ πιο συγκρατημένος από άλλες φορές, ίσως γιατί του είχαν πει πως πολλοί γονείς αλλά και αρκετοί νέοι έβλεπαν με δυσαρέσκεια την απαράδεκτη κομματικοποίηση που προσπαθούσαν ορισμένοι να επιβάλουν στα πανεπιστήμια. Καταφέρθηκε βέβαια εναντίον των κυβερνήσεων της Δεξιάς, που «τίποτε δεν είχαν κάνει για την παιδεία», αγνοώντας έτσι την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση των τελευταίων ετών, που εγκωμιαστικά αναφέρθηκε ακόμα και σε περιοδικά που ασχολούνται με την εκπαίδευση στη Γαλλία και στη Γερμανία. Επιτέθηκε εναντίον του «καθηγητικού κατεστημένου», γιατί έτσι ικανοποιούσε εκείνους που εννοούσαν να αποφοιτήσουν από τα πανεπιστήμια χωρίς να έχουν διαβάσει, χωρίς ποτέ να έχουν παρακολουθήσει μαθήματα ή εργαστήρια. Αναγκάστηκε όμως να καταδικάσει τις καταλήψεις και συμφώνησε στην ανάγκη να ψηφιστεί σύντομα ο νόμος-πλαίσιο. Εκείνο πάντως που μου έκαμε δυσάρεστη εντύπωση είναι ότι ο Παπανδρέου, ενώ γνωρίζει ότι πολλοί καθηγητές ανήκουν κομματικά στο ΠΑΣΟΚ και αριστερότερα και ότι εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις υπηρετούν με αφοσίωση την παιδεία, πήρε το μέρος των φοιτητών εναντίον του «καθηγητικού κατεστημένου». Βλέπω με θλίψη ότι ο Παπανδρέου ακολουθεί τα ίχνη όλων εκείνων που προσπάθησαν μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα να αποκτήσουν την πλειοψηφία, ερεθίζοντας τα ταπεινά ένστικτα του λαού και ενσταλάζοντας μίσος στις ψυχές των νέων. Και ενώ η χτεσινή συνεδρίαση ήταν μια μεγάλη κυβερνητική επιτυχία, αισθάνομαι δύσθυμος, γιατί σκέπτομαι ότι δεν έχω στη διάθεση μου αρκετό χρόνο για να αντιδράσω σ' αυτή την τακτική. Λέμε στους νέους ότι θα πρέπει να παρακολουθούν τα μαθήματα τους, γιατί μόνο έτσι θα σταδιοδρομήσουν με επιτυχία και θα προκόψουν. Τους λέμε ότι χωρίς κόπο τίποτε δεν μπορεί κανένας να αποκτήσει στη ζωή και από την άλλη πλευρά έχουμε τον Παπανδρέου και το ΚΚ που τους υπόσχονται τους εύκολους παραδείσους. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, η μάχη είναι πάρα πολύ δύσκολη. Ακόμα και τα όσα είπε ο πρόεδρος του ΚΟΔΗΣΟ, Πεσμαζόγλου και ο εκπρόσωπος του Κομμουνιστικού Κόμματος εσωτ., Κύρκος, αφήνουν αδιάφορους τους νέους. Ο Πεσμαζόγλου και ο Κύρκος τόνισαν ότι το ΚΚ και το ΠΑΣΟΚ τορπίλισαν την προσπάθεια να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο κοινής αποδοχής για μια προοδευτική μεταρρύθμιση στα πανεπιστήμια, ότι είναι απαράδεκτο να γίνονται τα πανεπιστήμια πεδίο ψηφοθηρικών αναμετρήσεων των κομμάτων και ότι η πολιτικοποίηση έχει δημιουργήσει ένα κλίμα που ενθαρρύνει αναρχικές και αποσυνθετικές τάσεις. Και βέβαια δεν συγκινούν τους νέους όσα υποστηρίζουν οι ακροδεξιοί που με τα γραφόμενά τους, αντίθετα, ερεθίζουν και εξάπτουν περισσότερο τη νεολαία. Όταν μίλησαν όλοι οι εγγεγραμμένοι, ζήτησα και πάλι τον λόγο. Ο Παπανδρέου που συνεχώς μιλάει για την υποβάθμιση της Βουλής εκ μέρους της Νέας Δημοκρατίας είχε εγκαταλείψει την αίθουσα, όπως άλλωστε έχει κάμει και άλλες φορές και όπως έκαμε και κατά τη συζήτηση επί των προγραμματικών δηλώσεων τον Μάιο. Κατά τη δευτερολογία μου συνόψισα τα συμπεράσματα από τη συζήτηση και διαπίστωσα ότι όλες οι πτέρυγες της Βουλής είναι σύμφωνες να αποκλειστεί η βία από τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και να σταματήσουν οι καταλήψεις των σχολών. Ότι τα περισσότερα κόμματα είναι σύμφωνα να φέρουμε στη Βουλή μετά τις γιορτές ένα νόμο-πλαίσιο που θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων και διάταξη για το άσυλο των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων. Η διάταξη θα πρέπει να κατοχυρώνει το ακαδημαϊκό άσυλο, δηλαδή την ελεύθερη διακίνηση των ιδεών. Θα είναι ελεύθεροι οι καθηγητές, το εκπαιδευτικό προσωπικό και οι φοιτητές να ασχολούνται με τα πανεπιστημιακά, αλλά το άσυλο δεν είναι δυνατό να καλύπτει εξωπανεπιστημιακά πρόσωπα. Θα τονιστεί στους φοιτητές ότι πρέπει στο εξής να παρακολουθούν τα μαθήματα τους, ενώ τα κόμματα θα πρέπει να δώσουν εντολή στις νεολαίες τους να αποφεύγονται οι διεργασίες που δεν έχουν καμιά σχέση με την εκπαίδευση. σ. 148-155 [πάνω]
Η πρόταση που έκαμα με τη δευτερολογία μου έγινε δεκτή από όλα τα κόμματα και ο Αλευράς, ως κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ, επειδή απουσίαζε ο Παπανδρέου, πρόσθεσε πως με παρακαλεί να δείξω κατανόηση στην αυριανή συνάντηση που θα έχω στο πολιτικό γραφείο με τους εκπροσώπους της ΟΛΜΕ και της ΔΟΕ. Δεν περιμένω πολλά από την αυριανή συνάντηση μου με τους συνδικαλιστές εκπαιδευτικούς. Οι απαιτήσεις τους είναι αδύνατο να ικανοποιηθούν, γιατί συνεπάγονται μια ετήσια δαπάνη που υπερβαίνει τα πέντε δισεκατομμύρια δραχμές και αν τους δώσουμε ό,τι ζητούν, είναι βέβαιο ότι ανάλογα θα ζητήσουν και οι υπόλοιποι δημόσιοι υπάλληλοι. Έτσι, όμως, θα φτάσουμε σε οικονομικό αδιέξοδο. Γι' αυτό έχω πει στον Ταλιαδούρο να προετοιμαστεί το Υπουργείο Παιδείας να καταθέσει στο Εφετείο αίτηση χαρακτηρισμού της απεργίας των δασκάλων και των καθηγητών ως παράνομης και καταχρηστικής. Αν δεν επανέλθουν στα σχολεία οι εκπαιδευτικοί μετά την 7η Ιανουαρίου, που αρχίζει και πάλι η λειτουργία τους, ο Ταλιαδούρος με εντολή μου θα καταθέσει την αίτηση στο Εφετείο. Είμαι βέβαιος ότι οι δικαστές θα δεχτούν την αίτηση μας, γιατί η απεργία είναι πραγματικά και παράνομη και καταχρηστική. σ. 156 [πάνω]
Τη Δευτέρα εκδόθηκε η απόφαση του Εφετείου για τις απεργίες των καθηγητών στα γυμνάσια και στα λύκεια. Η ΔΟΕ είχε λύσει την απεργία στα δημοτικά και έτσι εκεί τα μαθήματα άρχισαν αμέσως μετά τις γιορτές. Όπως περίμενα, το Εφετείο κήρυξε την απεργία παράνομη και καταχρηστική. Έτσι, την Τετάρτη λειτούργησαν και πάλι τα γυμνάσια και τα λύκεια. Και σ' αυτήν όμως την περίπτωση κατάλαβα πόσο ο δικός μας κόσμος δεν έχει διάθεση να αγωνιστεί. Κατά τη διάρκεια της απεργίας, πολλοί γονείς, οπαδοί της Νέας Δημοκρατίας, με ρώτησαν τι θα γίνει. Τους είπα ότι πρέπει να δραστηριοποιηθούν και να ασκήσουν πίεση στους καθηγητές να διακόψουν την αδικαιολόγητη απεργία τους. Η στερεότυπη απάντηση που έπαιρνα ήταν πως φοβούνται μήπως οι καθηγητές αντιδράσουν και αδικήσουν τα παιδιά τους στη βαθμολογία. Αυτή δυστυχώς είναι η νοοτροπία που επικρατεί στην παράταξη μας· θέλουν τα πάντα χωρίς να καταβάλλουν κόπο, χωρίς να διατρέξουν τον παραμικρό κίνδυνο και δεν αντιλαμβάνονται ότι μ' αυτή τη νοοτροπία το παιχνίδι είναι χαμένο πριν ακόμα αρχίσει. σ. 173 [πάνω]
Σε ένα τέτοιο ενδιάμεσο σταθμό -νομίζω πως ήταν στην Ελευσίνα- με περίμενε μια μικρή ομάδα που όταν με είδαν να κατεβαίνω, ξεδίπλωσαν ένα μεγάλο πανό που έγραφε: «ναι στον Κηλαηδόνη ». Στο λόγο μου για τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα τον Δεκέμβριο του περασμένου χρόνου είχα πει ότι οι φοιτητές δεν παρακολουθούν τα μαθήματα τους και έτσι οι αίθουσες κατά τη διάρκεια των παραδόσεων είναι εντελώς άδειες, γεμίζουν όμως ασφυκτικά όταν πρόκειται να συζητηθεί η Καμπότζη ή πρόκειται να δοθεί κάποια παράσταση με τραγούδια του Κηλαηδόνη. Ήταν συνεπώς το πανό ένας τρόπος αποδοκιμασίας μου, πολύ έξυπνος όμως, γι' αυτό και συγχάρηκα εκείνους που ήταν στην ομάδα για το χιούμορ τους. Πρόσθεσα, πως με την αναφορά μου στον συνθέτη δεν ήθελα καθόλου να τον μειώσω, αλλά να κακίσω τους φοιτητές που αντί να παρακολουθούν τις παραδόσεις, έχουν μεταβάλει το πανεπιστήμιο σε κέντρο διασκεδάσεως και κομματικής προπαγάνδας. σ. 177 [πάνω]
|
|
