Γ. Ράλλης, Ώρες Ευθύνης, Το Βήμα βιβλιοθήκη, 2010

5. Μακεδονία

[Βαλκάνια]

[Νέστος, Μάιος 1981]

[Μακεδονικό, Ιούλιος 1981]

[Δαμιανός, Σεπτέμβριος 1981]

[Βαλκάνια]

Ήταν μεγάλη η συγκίνησή μου για τη θερμή υποδοχή που μας επιφύλαξαν οι εκπρόσωποι των εννέα χωρών και η φωνή μου έτρεμε, όταν απάντησα στον πρωθυπουργό του Λουξεμβούργου, που ασκεί αυτό το εξάμηνο την προεδρία της ΕΟΚ, για να τον ευχαριστήσω για την προσφώνηση του. Όσο και αν ο Παπανδρέου, με τις ατυχείς δηλώσεις που έκαμε πριν από λίγες μέρες στο Λονδίνο και με την έναντι της ΕΟΚ πολιτική του το τελευταίο ιδιαίτερα 18μηνο, προσπαθεί να υποβαθμίσει το γεγονός, αισθανόμουν το πρωί της Δευτέρας 1ης Δεκεμβρίου ότι κάτι σημαντικό έγινε στον τόπο μας. Πάψαμε να είμαστε αγνοούμενοι «Βαλκάνιοι» και γίναμε ισότιμοι μεγάλων χωρών της Δύσεως. Αν έχουμε μυαλό και δεν κλοτσήσουμε την τύχη μας, όπως τόσες φορές σε ανάλογες περιστάσεις κάμαμε στο παρελθόν, η νέα μας θέση μάς επιτρέπει να αποβλέπουμε σε συνεχή βελτίωση και πρόοδο, ενώ παρουσιάζεται στον λαό μας, που τόσα έχει υποφέρει στο παρελθόν, η ευκαιρία μιας θεαματικής βελτιώσεως του επιπέδου ζωής του.

σ. 138-139

[Νέστος, Μάιος 1981]

Σε ερώτηση για τις συζητήσεις με τη Βουλγαρία, και ιδιαίτερα για το θέμα του Νέστου που επρόκειτο να συζητηθεί την περασμένη εβδομάδα στη Ρόδο, όταν ο Καραμανλής φιλοξένησε εκεί τον Πρόεδρο της Βουλγαρίας, Ζίβκωφ, είπα στους δημοσιογράφους, ότι οι τελευταίες συζητήσεις σε τεχνικό επίπεδο έχουν σημειώσει κάποια μικρή πρόοδο και μπορεί, αν υπάρξει κατανόηση από την άλλη πλευρά, να καταλήξουμε γρήγορα σε συμφωνία.

Στο μεταξύ η ΔΕΗ προχωρεί τις μελέτες για το υδροηλεκτρικό του «Θησαυρού», που θα λειτουργήσει με τα νερά του Νέστου, και πιστεύω ότι και οι Βούλγαροι θα αντιληφθούν πως οι τελευταίες ελληνικές προτάσεις δεν είναι δυνατό να βελτιωθούν περισσότερο. Για να καταλήξουμε σε συμφωνία, πρέπει οι Βούλγαροι να κάμουν χειρονομία ανάλογη με εκείνη της Ελλάδος.

σ. 254

[Μακεδονικό, Ιούλιος 1981]

Χθες το πρωί συναντήθηκα μόνος με τον πρωθυπουργό της Γιουγκοσλαβίας, Τζουράνοβιτς, ύστερα από παράκληση του. Οι σχέσεις μας με τη Γιουγκοσλαβία είναι παραδοσιακά καλές. Οι δεσμοί μεταξύ των δύο χωρών είναι παλαιοί και στενοί και τα κοινά συμφέροντα μας επιβάλλουν να διατηρούμε πάντα σε υψηλό επίπεδο τη φιλική μας συνεργασία. Γι' αυτό με λύπη μου άκουσα τον Τζουράνοβιτς να αναφέρεται, κατά τη συνάντηση μας αυτή, σε ένα θέμα που μόνο σκιές μπορεί να ρίξει στις άριστες σχέσεις που θέλουμε να έχουμε με τη γείτονα μας. Πρόκειται για το λεγόμενο «Μακεδόνικο». Ο συνομιλητής μου αναφέρθηκε με προσοχή στο θέμα αυτό και χωρίς να διατυπώσει καμιά άμεση απαίτηση. Του απάντησα ότι για μας η Μακεδονία είναι μια έννοια καθαρά γεωγραφική. Μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους, η Μακεδονία μοιράστηκε μεταξύ της Ελλάδος, της Γιουγκοσλαβίας και της Βουλγαρίας. Οι Έλληνες που κατοικούν στην ελληνική Μακεδονία λέγονται Μακεδόνες, όπως οι Έλληνες που κατοικούν στην Πελοπόννησο λέγονται Πελοποννήσιοι και οι Έλληνες που κατοικούν την Κρήτη λέγονται Κρήτες. Αυτή είναι η πραγματικότητα και αυτή η πραγματικότητα πρέπει να είναι σεβαστή από όσους πιστεύουν στην ανάγκη της διατηρήσεως των φιλικών σχέσεων μας.

σ. 296-297

[Δαμιανός, Σεπτέμβριος 1981]

Άκουγα τη γυναίκα μου και τους άλλους σαν σε όνειρο, γιατί με απασχολούσε το πρόβλημα της Δράμας, όπου θα πάω να μιλήσω σήμερα το βράδυ. Η κατάσταση εκεί δεν είναι ευχάριστη, γιατί δεν δέχτηκα να περιλάβω στον συνδυασμό τον πρώην βουλευτή της ΕΡΕ Κλεάνθη Δαμιανό -ήταν υφυπουργός στην κυβέρνηση της δικτατορίας- έχρισα όμως υποψήφιο μας τον γιο του Θεόδωρο, που είναι μόλις εικοσιέξι ετών και αγαπητός στην περιοχή, και δεν έχει εις βάρος του τη συνεργασία με τη δικτατορία που έχει ο πατέρας του. Η απόφαση μου αυτή έκαμε έξω φρενών τον προσωπικό μου φίλο και παλιό βουλευτή μας Δημήτριο Γρίβα, που δήλωσε πως δεν θα πολιτευτεί. Το γεγονός αυτό με στενοχωρεί, γιατί ο Γρίβας συνδέεται μαζί μου πολλά χρόνια, είναι ένας από τους πέντε αναδόχους μου όταν έθεσα υποψηφιότητα για την αρχηγία της Νέας Δημοκρατίας και θεωρώ αδικαιολόγητη την απόφαση του. Η οικογένεια Δαμιανού έχει μεγάλη εκτίμηση στον νομό Δράμας και άλλωστε ο αποκλεισμός του πατέρα είναι απόδειξη ότι το κόμμα αποδοκιμάζει όσους συνεργάστηκαν με το δικτατορικό καθεστώς, ενώ η προώθηση του γιου υπογραμμίζει πως δεν μπορούμε να θεωρήσουμε ότι «αμαρτίαι γονέων παιδεύουσι τέκνα».

σ. 237-238