Σερ Άρθουρ Κόναν Ντόιλ Το σήμα των τεσσάρων, (μτφρ Γιώργος Μπαρουξής) Το Ποντίκι 2013(;)

[η μέθοδος του Σέρλοκ Χολμς]

[η χαρά στον Σέρλοκ Χολμς]

[διακειμενικότητα στον Σέρλοκ Χολμς]

[Η μέθοδος του Σέρλοκ Χολμς]

Λαχταρώ τη νοητική έξαρση. Γι’ αυτό επέλεξα αυτό το συγκεκριμένο επάγγελμα - ή μάλλον το δημιούργησα - γιατί είμαι ο μόνος στον κόσμο».

«Ο μοναδικός ανεπίσημος αστυνομικός;» ρώτησα υψώνοντας τα φρύδια.

«Ο μοναδικός ανεπίσημος σύμβουλος αστυνομικός», μου απάντησε. «Είμαι το τελευταίο και ανώτατο δικαστήριο της αστυνομικής έρευνας. Όταν ο Γκρέγκσον ή ο Λεστράντ ή ο Άθελνεϊ Τζόουνς πέφτουν σε βαθιά νερά - κάτι, παρεμπιπτόντως, που είναι η φυσιολογική τους κατάσταση-φέρνουν το πρόβλημα σε μένα. Εξετάζω τα δεδομένα ως ειδικός και διατυπώνω μια γνώμη εμπειρογνώμονα. Σε τέτοιες περιπτώσεις δεν διεκδικώ εύσημα. Το όνομα μου δεν εμφανίζεται στις εφημερίδες. Η ίδια η δουλειά, η ευχαρίστηση να βρίσκω ένα πεδίο για να εφαρμόσω τις ιδιαίτερες ικανότητες μου, είναι η μεγαλύτερη ανταμοιβή μου. Όμως έχεις ήδη κάποια πείρα των μεθόδων μου από τη δουλειά στην υπόθεση του Τζέφερ-σον Χόουπ».

«Όντως», είπα εγκάρδια. «Δεν θυμάμαι να μου έχει ξανακάνει τόσο πολύ εντύπωση κάτι στη ζωή μου. Μάλιστα συμπεριέλαβα την υπόθεση σε ένα μικρό φυλλάδιο με τον κάπως εξεζητημένο τίτλο "Σπουδή σε Κόκκινο"».

Ο Χολμς κούνησε θλιμμένα το κεφάλι του. «Του έριξα μια ματιά», είπε. «Ειλικρινά, δεν μπορώ να σε συγχαρώ. Η διαλεύκανση εγκλημάτων είναι, ή θα έπρεπε να είναι, μια ακριβής επιστήμη, και επομένως πρέπει να παρουσιάζεται με τον ψυχρό και ασυγκίνητο τρόπο της επιστήμης. Εσύ προσπάθησες να χρωματίσεις την υπόθεση με ρομαντισμό, κάτι που είναι το ίδιο περίπου πράγμα σαν να συμπεριλαμβάνεις μια ερωτική ιστορία ή μια ερωτική απαγωγή στο πέμπτο αίτημα του Ευκλείδη».

«Μα η ερωτική ιστορία υπήρχε», διαμαρτυρήθηκα. «Δεν μπορούσα να παραποιήσω τα γεγονότα».

«Μερικά γεγονότα πρέπει να συγκαλύπτονται, ή τουλάχιστον να τηρείται μια δίκαιη αίσθηση αναλογίας κατά την παρουσίαση τους. Το μόνο σημείο της υπόθεσης που άξιζε μνείας ήταν η ιδιαίτερη αναλυτική λογική με την οποία κινήθηκα από τα αποτελέσματα στα αίτια, ώστε να τη διαλευκάνω».

Ενοχλήθηκα από αυτή την κριτική ενός έργου το οποίο είχα διαμορφώσει έτσι ώστε να τον ικανοποιήσω. Ομολογώ, επίσης, ότι εκνευρίστηκα από τον εγωισμό του, που έμοιαζε να απαιτεί να είναι αφιερωμένη κάθε αράδα του έργου μου στις δικές του πράξεις. Πολλές φορές στα χρόνια που είχα ζήσει μαζί του στην οδό Μπέικερ είχα παρατηρήσει ότι πίσω από τον ήρεμο και διδακτικό τρόπο του φίλου μου κρυβόταν μια μικρή ματαιοδοξία. Δεν το σχολίασα, όμως, αλλά έμεινα καθισμένος εκεί τρίβοντας το τραυματισμένο πόδι μου. Είχα δεχθεί μια σφαίρα από μουσκέτο εκεί στο παρελθόν, και παρόλο που δεν με εμπόδιζε στο περπάτημα, πονούσε ενοχλητικά σε κάθε αλλαγή του καιρού.

«Η δουλειά μου επεκτάθηκε πρόσφατα στην ηπειρωτική Ευρώπη», είπε ο Χολμς ύστερα από λίγο, γεμίζοντας την παλιά του πίπα. «Την περασμένη εβδομάδα επικοινώνησε μαζί μου ο Φρανσουά Λε Βιλάρ, ο οποίος, όπως ίσως γνωρίζεις ήδη, έχει διακριθεί τελευταία στη γαλλική αστυνομία. Έχει όλη την κελτική ικανότητα της άμεσης διαίσθησης, αλλά δεν διαθέτει την πλατιά ακριβή γνώση που είναι απαραίτητη για τις ανώτερες εφαρμογές της τέχνης του. Η υπόθεση αφορούσε μια διαθήκη και είχε κάποια ενδιαφέροντα στοιχεία. Μπόρεσα να τον παραπέμψω σε δύο παρόμοιες υποθέσεις, μία στη Ρίγα το 1857, και η άλλη στο Σαιντ Λιούις το 1871, οι οποίες του υπέδειξαν τη σωστή λύση. Αυτή είναι η επιστολή που έλαβα σήμερα το πρωί ως αναγνώριση της βοήθειας μου». Καθώς μιλούσε, μου πέταξε ένα τσαλακωμένο χαρτί. Του έριξα μια ματιά, προσέχοντας άφθονες εκδηλώσεις θαυμασμού και διάφορα «cmagnifiques», «coup-de-maitres» και «tours-de-force», που έδειχναν καθαρά τον ένθερμο θαυμασμό του Γάλλου αστυνομικού.

«Μιλά σαν μαθητής προς δάσκαλο», είπα.

«Α, όντως εκτιμά πολύ τη βοήθεια μου», είπε ανάλαφρα ο Σέρλοκ Χολμς. «Έχει σημαντικά χαρίσματα και ο ίδιος. Διαθέτει δύο από τις τρεις ιδιότητες που χρειάζονται σε έναν ιδανικό αστυνομικό. Έχει την ικανότητα της παρατήρησης και της εξαγωγής συμπερασμάτων. Του λείπει μόνο η γνώση, και αυτή μπορεί να την αποκτήσει με το πέρασμα του χρόνου. Τώρα μεταφράζει τα μικρά έργα μου στα γαλλικά».

«Τα έργα μου;»

«Α, δεν το ήξερες;» είπε γελώντας. «Ναι, έχω σε βάρος μου αρκετές μονογραφίες. Αφορούν όλες τεχνικά θέματα. Εδώ, για παράδειγμα, είναι μία "Περί της Διάκρισης της Στάχτης Διαφόρων Καπνών". Σε αυτή απαριθμώ εκατόν σαράντα μορφές καπνού από πούρα, τσιγάρα και πίπα, με έγχρωμες εικόνες που δείχνουν τη διαφορά στη στάχτη. Είναι ένα στοιχείο που εμφανίζεται συνεχώς σε ποινικές δίκες, και που μερικές φορές έχει εξαιρετική σημασία. Αν, για παράδειγμα, μπορείς να πεις με βεβαιότητα ότι ένας φόνος έγινε από κάποιον που κάπνιζε ένα ινδικό πουράκι, προφανώς αυτό περιορίζει το πεδίο της έρευνας. Για το εκπαιδευμένο μάτι υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα στη μαύρη στάχτη ενός πούρου Τριχινόπολης και τη λευκή χνουδάτη στάχτη του λεπτοκομμένου καπνού για πίπα, όση και ανάμεσα σε ένα λάχανο και μια πατάτα».

«Έχεις μια εξαιρετική ικανότητα να εντοπίζεις μικρολεπτομέρειες», παρατήρησα.

«Εκτιμώ τη σπουδαιότητα τους. Εδώ είναι η μονογραφία μου για τα αποτυπώματα των παπουτσιών, με μερικά σχόλια για τη χρήση γύψου για τη διατήρηση τους. Κι εδώ επίσης είναι ένα παράξενο μικρό έργο για την επιρροή του επαγγέλματος πάνω στη μορφή του χεριού, με λιθοτυπίες που δείχνουν χέρια ανθρώπων από διάφορα επαγγέλματα, όπως οι πλακάδες, οι ναυτικοί, οι κόπτες φελλού, οι στοιχειοθέτες, οι υφαντές και οι στιλβωτές διαμαντιών. Αυτό είναι θέμα μεγάλου πρακτικού ενδιαφέροντος για τον αστυνομικό που εργάζεται επιστημονικά - ιδιαίτερα σε υποθέσεις με πτώματα άγνωστων στοιχείων, ή για την ανακάλυψη του ιστορικού εγκληματιών. Όμως σε κουράζω με το χόμπι μου».

«Κάθε άλλο», απάντησα σοβαρός. «Το βρίσκω εξαιρετικά ενδιαφέρον, ιδιαίτερα αφού είχα την ευκαιρία να σε παρακολουθήσω να εφαρμόζεις πρακτικά αυτές τις γνώσεις. Όμως μόλις τώρα μίλησες για παρατήρηση και για εξαγωγή συμπερασμάτων. Θα έλεγα ότι το ένα σε κάποιον βαθμό συνεπάγεται το άλλο».

«Όχι βέβαια», απάντησε αυτός, γέρνοντας πίσω στην πολυθρόνα του και στέλνοντας ψηλά πυκνά γαλάζια σύννεφα καπνού από την πίπα του. «Για παράδειγμα, η παρατήρηση μού δείχνει ότι πήγες στο ταχυδρομείο της οδού Γουίγκμορ σήμερα το πρωί, αλλά η εξαγωγή συμπερασμάτων μού επιτρέπει να γνωρίζω ότι εκεί έστειλες ένα τηλεγράφημα».

«Σωστά!» είπα. «Σωστά και στα δύο σημεία! Ομολογώ όμως ότι δεν βλέπω πώς το κατάλαβες. Ήταν μια ξαφνική παρόρμηση από μέρους μου, και δεν το ανέφερα σε κανέναν».

«Είναι εντελώς απλό», απάντησε αυτός γελώντας με την έκπληξη μου. «Τόσο εξωφρενικά απλό, ώστε να περιττεύει μια εξήγηση. Από την άλλη μεριά, όμως, μια τέτοια εξήγηση θα όριζε τα όρια της παρατήρησης και της εξαγωγής συμπερασμάτων. Η παρατήρηση μού λέει ότι υπάρχει λίγο κοκκινωπό χώμα κολλημένο στο παπούτσι σου. Ακριβώς απέναντι από το ταχυδρομείο έχουν αφαιρέσει το πεζοδρόμιο και έχουν σκάψει το έδαφος από κάτω, και το χώμα είναι έτσι απλωμένο, ώστε είναι δύσκολο να μην το πατήσεις μπαίνοντας. Το χώμα έχει αυτή την παράξενη κοκκινωπή απόχρωση που, απ' όσο γνωρίζω, δεν υπάρχει πουθενά αλλού στη γειτονιά. Αυτά είναι παρατήρηση. Τα υπόλοιπα είναι εξαγωγή συμπερασμάτων».

«Πώς, λοιπόν, συμπέρανες το τηλεγράφημα;»

«Μα, φυσικά, ήξερα ότι δεν είχες γράψει γράμμα, αφού καθόμουν απέναντι σου όλο το πρωί. Βλέπω επίσης στο ανοιχτό γραφείο σου εκεί ότι έχεις ένα φύλλο γραμματόσημα και μια χοντρή δεσμίδα από καρτ ποστάλ. Επομένως, για ποιον άλλο λόγο θα πήγαινες στο ταχυδρομείο, αν όχι για να στείλεις ένα τηλεγράφημα; Αν αποκλείσεις όλους τους άλλους παράγοντες, αυτός που απομένει πρέπει να είναι η αλήθεια».

«Σε αυτή την περίπτωση σίγουρα είναι», απάντησα έπειτα από λίγη σκέψη. «Όμως, όπως είπες, αυτή η περίπτωση ήταν όντως πολύ απλή. Θα με θεωρούσες αυθάδη αν υπέβαλα τις θεωρίες σου σε μια πιο αυστηρή δοκιμή;»

«Το αντίθετο», μου απάντησε. «Αυτό θα με εμπόδιζε να πάρω μια δεύτερη δόση κοκαΐνη. Μετά χαράς να εξετάσω οποιοδήποτε πρόβλημα μπορεί να μου υποβάλεις».

«Σε έχω ακούσει να λες ότι είναι δύσκολο για κάποιον να έχει οποιοδήποτε αντικείμενο καθημερινής χρήσης χωρίς να αφήσει πάνω του το αποτύπωμα της προσωπικότητας του με τέτοιο τρόπο, ώστε ένας εκπαιδευμένος παρατηρητής να μην μπορεί να το διαβάσει. Λοιπόν, έχω εδώ ένα ρολόι που περιήλθε πρόσφατα στην κατοχή μου. Θα είχες την καλοσύνη να μου πεις μια γνώμη για τον χαρακτήρα ή τις συνήθειες του εκλιπόντος ιδιοκτήτη;»

Του έδωσα το ρολόι με μια κάπως εύθυμη διάθεση μέσα μου, γιατί πίστευα ότι το τεστ ήταν αδύνατο, και ήθελα έτσι να του δώσω ένα μάθημα για τον κάπως δογματικό τόνο που έπαιρνε μερικές φορές. Ο Χολμς κράτησε το ρολόι στο χέρι του, κοίταξε διαπεραστικά την πλάκα, άνοιξε το πίσω μέρος και εξέτασε το εσωτερικό, πρώτα με γυμνό μάτι και μετά με έναν ισχυρό μεγεθυντικό φακό. Δεν μπορούσα σχεδόν να συγκρατήσω το χαμόγελο μου όταν τελικά έκλεισε το σκέπασμα και μου το έδωσε πίσω.

«Δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου στοιχεία», είπε. «Το ρολόι έχει καθαριστεί πρόσφατα, και έτσι έχουν χαθεί τα πιο σημαντικά στοιχεία».

«Έχεις δίκιο», απάντησα. «Το καθάρισαν πριν μου το στείλουν». Μέσα μου κατέκρινα τον φίλο μου που πρόβαλε μια τόσο αστεία και αδύναμη δικαιολογία για να καλύψει την αποτυχία του. Τι στοιχεία περίμενε ότι θα έβρισκε αν το ρολόι δεν είχε καθαριστεί;

«Η έρευνα μου, αν και δεν ήταν ικανοποιητική, δεν ήταν εντελώς άκαρπη», είπε κοιτάζοντας στο ταβάνι με αφηρημένα, θολά μάτια. «Διόρθωσε με αν κάνω λάθος, αλλά πιστεύω ότι το ρολόι ανήκε στον μεγαλύτερο αδελφό σου, ο οποίος το κληρονόμησε από τον πατέρα σας».

«Αυτό το συμπεραίνεις, αναμφίβολα, από τα αρχικά Χ.Γ. στο πίσω μέρος;»

«Ακριβώς. Το Γ. παραπέμπει στο δικό σου όνομα. Η ημερομηνία του ρολογιού είναι σχεδόν πενήντα χρόνια στο παρελθόν, και τα αρχικά είναι εξίσου παλιά με το ρολόι: έτσι φτιάχτηκε για την προηγούμενη γενιά. Αντικείμενα αυτού του είδους συνήθως κληρονομούνται από τον μεγαλύτερο γιο, ο οποίος είναι πολύ πιθανό να έχει το ίδιο μικρό όνομα με τον πατέρα σου. Αν θυμάμαι καλά, ο πατέρας σου έχει πεθάνει εδώ και πολλά χρόνια. Επομένως, το ρολόι ήταν στα χέρια του μεγαλύτερου αδελφού σου».

«Σωστά μέχρι εδώ», είπα. «Τίποτε άλλο;»

«Ήταν άνθρωπος με άτακτες συνήθειες. Πολύ ακατάστατος και απρόσεκτος. Είχε καλές προοπτικές, αλλά σπατάλησε τις ευκαιρίες του, έζησε για ένα διάστημα φτωχός με μικρά περιστασιακά διαστήματα ευημερίας, και τελικά το έριξε στο ποτό και πέθανε. Αυτά είναι τα μόνα που μπορώ να συμπεράνω».

Πετάχτηκα από την καρέκλα μου και άρχισα να περπατώ κουτσαίνοντας πάνω κάτω στο δωμάτιο νιώθοντας μεγάλη πικρία.

«Αυτό που έκανες είναι ανάξιο της αξιοπρέπειας σου, Χολμς», είπα. «Δεν το περίμενα ότι θα έπεφτες τόσο χαμηλά. Ερεύνησες τη ζωή του δυστυχισμένου αδελφού μου, και τώρα προσποιείσαι ότι συμπέρανες όλα αυτά τα πράγματα με κάποιο περίπλοκο τρόπο. Περιμένεις να πιστέψω ότι τα διάβασες όλα αυτά πάνω στο παλιό ρολόι του; Αυτό που έκανες ήταν άσπλαχνο, και για να μιλήσω καθαρά, έχει και μια δόση τσαρλατανισμού».

«Αγαπητέ μου γιατρέ», μου είπε καλοσυνάτα, «σε παρακαλώ δέξου τη συγγνώμη μου. Βλέποντας το θέμα ως ένα αφηρημένο πρόβλημα, δεν σκέφτηκα πόσο προσωπικό και επώδυνο μπορεί να είναι για σένα. Σε διαβεβαιώνω, όμως, ότι δεν ήξερα καν ότι είχες αδελφό μέχρι που μου έδωσες το ρολόι».

«Τότε πώς στην ευχή κατέληξες σε όλα αυτά τα συμπεράσματα; Είναι απόλυτα σωστά σε όλες τους τις λεπτομέρειες».

«Α, αυτό ήταν απλώς καλή τύχη. Εγώ μπορούσα να δω απλώς το βάρος των πιθανοτήτων. Δεν περίμενα σε καμία περίπτωση να αποδειχθούν τόσο σωστά τα συμπεράσματα».

«Δηλαδή δεν ήταν απλώς εικασίες;»

«Όχι, όχι. Δεν κάνω ποτέ εικασίες. Είναι απαίσια συνήθεια, και καταστροφική νια την ικανότητα της λογικής. Αν σου φάνηκε παράξενο, είναι επειδή δεν παρακολουθείς τον ειρμό της σκέψης μου ή δεν παρατηρείς τα μικρά στοιχεία πάνω στα οποία στηρίζονται μεγάλα συμπεράσματα. Για παράδειγμα, άρχισα δηλώνοντας ότι ο αδελφός σου ήταν απρόσεκτος. Αν παρατηρήσεις το κάτω μέρος του ρολογιού θα δεις ότι όχι μόνο είναι χτυπημένο σε δύο σημεία, αλλά επιπλέον έχει τομές και σημάδια παντού, προφανώς επειδή συνήθιζε να βάζει στην ίδια τσέπη KCH άλλα σκληρά αντικείμενα, όπως κέρματα ή κλειδιά. Σίγουρα δεν είναι μεγάλο κατόρθωμα να συμπεράνεις ότι ένας άνθρωπος που μεταχειρίζεται τόσο αδιάφορα ένα ρολόι των πενήντα λιρών πρέπει να είναι απρόσεκτος. Ούτε είναι υπερβολικό το συμπέρασμα ότι ένας άνθρωπος που κληρονομεί ένα αντικείμενο τέτοιας αξίας θα είναι γενικότερα εύπορος».

Κατένευσα δείχνοντας ότι παρακολουθώ τους συλλογισμούς του.

«Οι ενεχυροδανειστές στην Αγγλία, όταν παίρνουν ένα ρολόι, συνηθίζουν να χαράζουν τον αριθμό της απόδειξης με μια καρφίτσα στο εσωτερικό του περιβλήματος. Αυτή η μέθοδος είναι καλύτερη από μια ετικέτα, αφού δεν υπάρχει κίνδυνος να χαθεί ο αριθμός ή να καταλήξει σε άλλο αντικείμενο. Με τον φακό μου είδα όχι λιγότερους από τέσσερις τέτοιους αριθμούς στο εσωτερικό αυτού του περιβλήματος. Συμπέρασμα: ότι ο αδελφός σου είχε συχνά οικονομικά προβλήματα. Δευτερεύον συμπέρασμα: ότι είχε κάποια ενδιάμεσα διαστήματα ευημερίας, αλλιώς δεν θα μπορούσε να είχε πάρει πίσω το ρολόι από το ενεχυροδανειστήριο. Τέλος, κοίτα στην εσωτερική πλάκα, όπου βρίσκεται η τρύπα για το κλειδί για το κούρδισμα. Κοίτα τις χιλιάδες γρατσουνιές γύρω από την τρύπα, σημάδι ότι το κλειδί γλίστρησε. Ποιος νηφάλιος άνθρωπος θα έκανε τόσα σημάδια; Δεν θα δεις όμως ποτέ ρολόι αλκοολικού χωρίς αυτές. Το κουρδίζει τη νύχτα, και αφήνει αυτά τα σημάδια επειδή δεν είναι σταθερό το χέρι του. Πού είναι το μυστήριο σε όλα αυτά;»

«Είναι ηλίου φαεινότερο», απάντησα. «Λυπάμαι που σε κατηγόρησα άδικα. Έπρεπε να είχα περισσότερη πίστη στην εκπληκτική ικανότητα σου. Μπορώ να ρωτήσω αν έχεις καμιά επαγγελματική έρευνα σε εξέλιξη αυτή τη στιγμή;»

Σερ Άρθουρ Κόναν Ντόιλ, Το σήμα των τεσσάρων, (μτφρ Γιώργος Μπαρουξής) Το Ποντίκι 2013(;), σ. 8-17

 [πάνω]

[η χαρά στον Σέρλοκ Χολμς]

ώστε δεν μπόρεσα να μη σκεφτώ πόσο τρομερός εγκληματίας θα γινόταν αν είχε στρέψει την ενέργεια και την ευφυΐα του ενάντια στον νόμο, αντί να τις χρησιμοποιεί προς υπεράσπιση του. Καθώς συνέχιζε την έρευνα του, εξακολουθούσε να μουρμουρίζει μόνος του, και τελικά άφησε μια δυνατή κραυγή χαράς.

Σερ Άρθουρ Κόναν Ντόιλ, Το σήμα των τεσσάρων, (μτφρ Γιώργος Μπαρουξής) Το Ποντίκι 2013(;), σ. 73

  [πάνω]

[διακειμενικότητα στον Σέρλοκ Χολμς]

Το χαρτί είναι ανοησίες, για να μας ρίξει στάχτη στα μάτια, κατά πάσα πιθανότητα. Το μόνο ερώτημα είναι πώς έφυγε; Α, φυσικά, εδώ έχουμε μια τρύπα στο ταβάνι». Με μεγάλη ευκινησία για τον όγκο του, ανέβηκε τη σκάλα και πέρασε μετά βίας από το άνοιγμα στη σοφίτα, και αμέσως μετά τον ακούσαμε να δηλώνει θριαμβευτικά ότι βρήκε την καταπακτή.

«Μπορεί να βρει κάτι», είπε ο Χολμς σηκώνοντας τους ώμους. «Έχει κάποιες σποραδικές αναλαμπές λογικής. Il n'y a pas des sots si incommodes que ceux qui ont de l'esprit» (δεν υπάρχουν τόσο ενοχλητικοί ανόητοι όσο εκείνοι που έχουν κάποια εξυπνάδα).

Σερ Άρθουρ Κόναν Ντόιλ, Το σήμα των τεσσάρων, (μτφρ Γιώργος Μπαρουξής) Το Ποντίκι 2013(;), σ. 77

«Κι εγώ», είπε ο Χολμς, «θα δω τι μπορώ να μάθω από την κυρία Μπέρνστοουν, και από τον Ινδό υπηρέτη, ο οποίος, όπως μου είπε ο κύριος Θάντιους, κοιμάται στη διπλανή σοφίτα. Μετά θα μελετήσω τις μεθόδους του μεγάλου Τζόουνς και θα ακούσω τους όχι και πολύ λεπτούς σαρκασμούς του. "Wir sind gewohnt das die Menschen verhoehnen was sie nicht verstehen" (Φυσικά γνωρίζουμε ότι οι άνθρωποι χλευάζουν αυτό που δεν καταλαβαίνουν). Ο Γκέτε είναι πάντα ουσιώδης».

Σερ Άρθουρ Κόναν Ντόιλ, Το σήμα των τεσσάρων, (μτφρ Γιώργος Μπαρουξής) Το Ποντίκι 2013(;), σ. 80

«Α, δεν υπάρχει κανένα μεγάλο μυστήριο γι’ αυτόν. Αλλά θα τα μάθεις όλα πολύ γρήγορα. Πόσο γλυκός είναι ο πρωινός αέρας! Βλέπεις εκείνο το μικρό σύννεφο, μοιάζει σαν ροζ φτερό από ένα γιγάντιο φλαμίνγκο. Και τώρα ο ήλιος ξεπροβάλλει πάνω από τα σύννεφα που σκεπάζουν το Λονδίνο. Φωτίζει πολλούς ανθρώπους, αλλά κανένας, θα τολμούσα να πω, δεν έχει πιο παράξενη αποστολή από τη δική μας. Πόσο μικροί νιώθουμε με τις ασήμαντες φιλοδοξίες και τις επιθυμίες μας όταν βρισκόμαστε μπροστά στις μεγάλες δυνάμεις της φύσης! Έχεις διαβάσει Ζαν Πολ;»

Σερ Άρθουρ Κόναν Ντόιλ, Το σήμα των τεσσάρων, (μτφρ Γιώργος Μπαρουξής) Το Ποντίκι 2013(;), σ. 95

«Βρόμικοι μασκαράδες όλοι τους, αλλά φαντάζομαι ότι ο καθένας τους έχει κάποια μικρή αθάνατη σπίθα κρυμμένη μέσα του. Δεν θα το φανταζόσουν από την εμφάνιση τους. Δεν υπάρχει a priori πιθανότητα για κάτι τέτοιο. Παράξενο αίνιγμα είναι ο άνθρωπος!»

«Μερικοί λένε ότι είναι μια ψυχή κρυμμένη μέσα σε ένα ζώο», είπα.

Σερ Άρθουρ Κόναν Ντόιλ, Το σήμα των τεσσάρων, (μτφρ Γιώργος Μπαρουξής) Το Ποντίκι 2013(;), σ. 136

 [πάνω]