Βασίλης Συμεωνίδης

τεχνική υποστήριξη

Σταυρούλα Φώλια

! Ασκήσεις για τη δομή και τους τρόπους ανάπτυξης παραγράφου

1. Είναι γνωστό ότι στη Γερμανία, ακόμα και σήμερα, το Ολοκαύτωμα παραμένει μάθημα το οποίο διδάσκεται υποχρεωτικά ως μεμονωμένο αντικείμενο. Ακόμη περισσότερο επικρατεί η άποψη ότι οι μεγαλύτεροι σε ηλικία Γερμανοί εξακολουθούν να είναι όμηροι της ιστορικής τους ενοχής για τα εγκλήματα των ΝΑΖΙ. Αντίθετα με τις γενιές αυτές που βίωσαν τον πόλεμο, πολύ λίγα παιδιά σήμερα έχουν τη δυνατότητα να ζητήσουν εξηγήσεις από τους παππούδες, αν βέβαια αυτοί είναι ακόμα ζωντανοί, σε σχέση με τη δική τους στάση την περίοδο που ο Χίτλερ κυβερνούσε την Γερμανία. Παραδόξως, με την πάροδο του χρόνου, οι νέες γενιές των Γερμανών απελευθερώνονται σταδιακά από τα ενοχικά συμπλέγματα, με αποτέλεσμα να μπορούν να συζητούν πιο άνετα και από διάφορες πλευρές το ακανθώδες ως τώρα ζήτημα των ΝΑΖΙ και του Ολοκαυτώματος.

(απόσπασμα από εφημερίδα)

2.  Πράγματι, η ιστορία του σχολείου είναι σε μεγάλο ποσοστό μυθολογία. Ο σημαντικότερος λόγος είναι ότι τα εγχειρίδια Ιστορίας αποσιωπούν τη σύγχρονη διάσταση της έννοιας έθνος και τη δημιουργία των εθνών, εμφανίζουν το ελληνικό έθνος σαν οντότητα περίπου αιώνια που την ενώνουν δεσμοί αίματος, σαν μια οικογένεια με απόλυτη ομοιογένεια, ανεπηρέαστη πολιτισμικά από τα κοινωνικά γενόμενα και την πορεία της ιστορίας στη μακριά διάρκεια. Η ιστορία του σχολείου χωρίζει τον κόσμο σε «εμάς» τους Έλληνες και τους «άλλους» λαούς.  Αποδίδει σε «εμάς» τους Έλληνες μόνο δίκαια, ενώ στους «άλλους» αποδίδει άλλοτε άδικα και άλλοτε συμφέροντα, αποδίδει όλα τα επιτεύγματα και τις πολεμικές νίκες στα χαρίσματα και στον ηρωισμό των Ελλήνων, ενώ όλα τα λάθη και τις πολεμικές ήττες στην αγριότητα των εχθρών και την αδιαφορία των συμμάχων, εμφανίζοντας έτσι την εκάστοτε ηγεσία του ελληνικού κράτους απολύτως ανεύθυνη για τις ήττες και τις καταστροφές. Η ιστορία του σχολείου ονομάζει απελευθερωτικούς συλλήβδην όλους τους πολέμους του ελληνικού κράτους και άρα εμφανίζει σαν αμυντική την επεκτατική πολιτική άλλων εποχών. Με το διαχωρισμό των λαών σε «εμάς» και τους «άλλους» η ιστορία του σχολείου, κατασκευάζει έμμεσα μια εικόνα «κακών» και «καλών» λαών και αυτή η ρατσιστική γενίκευση εμποδίζει επιπλέον τη δυνατότητα να σκεφθούν οι μαθητές οποιαδήποτε πιθανή συμμαχία και σύναψη σχέσεων με τους «κακούς» λαούς.

(απόσπασμα από επιφυλλίδα της Άννας  Φραγκουδάκη)

3. Οι διαμορφωθείσες νέες καταστάσεις οδηγούν την εκπαιδευτική πολιτική σε μια νέα πραγματικότητα, στην υιοθέτηση διαπολιτισμικής ή πολυπολιτισμικής πολιτικής. Η διαπολιτισμική εκπαίδευση αναφέρεται στην πραγματική αλληλεπίδραση μεταξύ μαθητών από διαφορετικές κουλτούρες, ενώ η πολυπολιτισμική εκπαίδευση αναφέρεται στην αντιπαράθεση των διαφορετικών ομάδων. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι δύο όροι έχουν ταυτόσημη σημασία. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο όρος διαπολιτισμικός αναφέρεται στην επίδραση που έχει η μια κουλτούρα πάνω στην άλλη αλλά και στην ανακάλυψη στοιχείων που είναι μέρος της κουλτούρας του κάθε μαθητή σε μία προσπάθεια να ανακαλύψει ο καθένας τη δική του κουλτούρα σε μεγαλύτερο βάθος. Από την άλλη μεριά, ο όρος πολυπολιτισμικός είναι ένας όρος που απλώς περιγράφει μια συγκεκριμένη κατάσταση. Είναι δηλαδή στατικός όρος.

(«Εκπαίδευση για πολιτισμική διαφορετικότητα» Αρετή Μαρία Σούγαρη)

4. Η πολιτισμική και γλωσσική διαφορετικότητα μπορεί να προσεγγισθεί αποτελεσματικά μέσα από την αγγλική γλώσσα. Αυτό συμβαίνει κυρίως γιατί η γλώσσα-στόχος είναι το συνδετικό στοιχείο μέσα στην τάξη που αποτελεί τον κοινό στόχο από όλους τους μαθητές. Ο ρόλος του δασκάλου της Αγγλικής τόσο στην Πρωτοβάθμια όσο και στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση, δεν είναι μόνο ο παραδοσιακός αλλά και διαμεσολαβητικός, αφού καλείται να μεταδώσει όχι μόνο τη γνώση της γλώσσας αλλά και την κουλτούρα όσων την μιλούν. Η εκμάθηση της γλώσσας μπορεί να ωθήσει τους μαθητές να χρησιμοποιήσουν την ξένη γλώσσα ως μέσο επικοινωνίας που θα τους βοηθήσει να προσεγγίσουν τους συμμαθητές τους αλλά και τους συνανθρώπους τους ευρύτερα. Η ξένη γλώσσα είναι αντικείμενο μελέτης για όλες τις ομάδες των μαθητών. Η ελληνική γλώσσα για τους αλλόφωνους μαθητές είναι η δεύτερη γλώσσα ενώ τα αγγλικά διδάσκονται και μαθαίνονται ως επιπλέον γλώσσα.

(«Εκπαίδευση για πολιτισμική διαφορετικότητα» Αρετή Μαρία Σούγαρη)

5.  Το Συμβούλιο της Ευρώπης αναγνώρισε στη συνθήκη-πλαίσιο του 2005 τη δυναμική της πολιτιστικής κληρονομιάς στην κοινωνική εξέλιξη. Η έννοια αυτή επιδέχεται τόσες ερμηνείες όσες και οι ανάγκες και οι ιδιαιτερότητες που έχει κάθε χώρα. Στην Ισπανία, η παρηκμασμένη πόλη του Μπιλμπάο ανέκαμψε οικονομικά και απέκτησε ξανά τη χαμένη συλλογική αυτοπεποίθηση χάρη στο λαμπερό μουσείο σύγχρονης τέχνης που σχεδίασε ο Φρανκ Γκέρι. Η Γερμανία χρησιμοποιεί τα μουσεία της ιστορίας και αυτά πους στήθηκαν σε πρώην στρατόπεδα συγκέντρωσης για να συμφιλιωθεί με το οδυνηρό παρελθόν της, υπό τύπον συλλογικής ψυχοθεραπείας. Η Βρετανία ζήτησε το 2000 από τα μουσεία της να γίνουν «κέντρα κοινωνικής αλλαγής», ώστε να συμβάλουν στη μείωση του κοινωνικού αποκλεισμού των ομάδων που βρίσκονται στο περιθώριο και να επιτύχουν τη συνοχή των διαφορετικών εθνοτήτων που αναζήτησαν σε αυτήν την τύχη τους. Η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι τα μουσεία μπορούν να ενταχθούν επιτυχώς σε μία στρατηγική ενίσχυσης της κοινωνίας των πολιτών, με στέρεο συνδετικό ιστό από ευρύτερα αποδεκτές αξίες.   

( απόσπασμα από άρθρο της Ε. Φιλιπποπούλου στην Καθημερινή)

6.  Tο ψηφιακό χάσμα

Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης), ο όρος «ψηφιακό χάσμα» δημιουργήθηκε για να περιγράψει την απόκλιση που παρατηρείται μεταξύ διαφορετικών γεωγραφικών περιοχών ή κοινωνικών ομάδων, όσον αφορά τη δυνατότητα και τις ευκαιρίες πρόσβασης των ατόμων σε πληροφορίες και επικοινωνιακές τεχνολογίες. Το ψηφιακό χάσμα έχει πολλά αίτια: έλλειψη υποδομών ή πρόσβασης, απουσία κινήτρων χρήσης ΤΠΕ, περιορισμένη γνώση των σύγχρονων εργαλείων πληροφορικής, καθώς και έλλειψη δεξιοτήτων που απαιτεί η ενεργός συμμετοχή στην κοινωνία των πληροφοριών και της γνώσης.

7.  Οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας στην εκπαίδευση.

Οι νέες τεχνολογίες στην εκπαίδευση, πολυμέσα, σχεδιαστικά εργαλεία, δίκτυα πληροφοριών, μικρόκοσμοι και προσομοιώσεις, αποτελούν σήμερα αναμφισβήτητη πραγματικότητα, από την οποία απορρέει πλήθος καινοτομιών, αλλά και προβληματισμών σε σχέση με τη διαχείρισή τους. Οι ΤΠΕ (είτε ως συγκεκριμένο γνωστικό αντικείμενο είτε ως γνωστικό εργαλείο) παρέχουν δυνατότητες ομαδικής συνεργασίας και δημιουργικής αλληλεπίδρασης. Το νέο εκπαιδευτικό περιβάλλον, πλούσιο σε ερεθίσματα, βοηθάει το μαθητή  να αναπτύξει αυτενέργεια και «να μαθαίνει πώς να μαθαίνει». Από την άλλη μεριά, η εισαγωγή των ΤΠΕ στην εκπαίδευση, σε πρώτο επίπεδο, αναδεικνύει και αναπαράγει την ανομοιογένεια των μαθητών ως προς το βαθμό εξοικείωσης τους με τον ηλεκτρονικό υπολογιστή. Κατά συνέπεια στο σύγχρονο σχολείο αναζητούνται εναλλακτικοί τρόποι αντιμετώπισης του ψηφιακού χάσματος και κάθε είδους ανισότητας που προκύπτει από αυτό.

8.  Τα βιβλία στο σπίτι μου προελαύνουν σιωπηλά, αθώα. Δε μπορώ να τα αναχαιτίσω. Στη ζωή μου έχω δει βιβλία προορισμένα να ισορροπούν το κοντό πόδι κάποιου τραπεζιού. Βιβλία στοιβαγμένα ώστε να σχηματίζουν πύργο και να γίνονται κομοδίνα με ένα πανί ριγμένο από πάνω. Πολλά λεξικά έχουν σιδερώσει και πατικώσει αντικείμενα περισσότερα κι από τις φορές που ανοίχτηκαν, ενώ ουκ ολίγα βιβλία κρυμμένα σε ράφια φυλάνε γράμματα, χρήματα και μυστικά. Και οι άνθρωποι όμως αλλάζουν το πεπρωμένο των βιβλίων. Τα βάζα σπάνε και οι καφετιέρες και οι τηλεοράσεις χαλάνε πιο γρήγορα από τα βιβλία. Τα βιβλία δεν καταστρέφονται παρά μόνο αν ο ιδιοκτήτης τους το θελήσει, αν σκίσει τις σελίδες, αν τους βάλει φωτιά. Στα χρόνια της τελευταίας αργεντίνικης δικτατορίας, πολύς κόσμος έκαψε τα βιβλία του σε τουαλέτες και μπανιέρες, έθαψε εκδοτικές σειρές στην πίσω αυλή του σπιτιού του. Είχαν γίνει ιδιαίτερα επικίνδυνα. Οι άνθρωποι έπρεπε να διαλέξουν ανάμεσα στην ίδια τους τη ζωή και στα βιβλία και γίνονταν οι δήμιοι τους.

Κάρλος Μαρία Ντομίνγκες, Το χάρτινο σπίτι

9.  "Τέχνη ονομάζεται το σύνολο της ανθρώπινης δημιουργίας με βάση την πνευματική κατανόηση, επεξεργασία και ανάπλαση, κοινών εμπειριών της καθημερινής ζωής σε σχέση με το κοινωνικό, πολιτισμικό, ιστορικό και γεωγραφικό πλαίσιο στο οποίο διέπονται. Aποτελεί μια ευρύτερης ερμηνείας ονομασία που χρησιμοποιείται για να περιγράψουμε τη διαδικασία, της οποίας προιόν είναι κάτι το μή φυσικό, το οποίο ακολουθεί τους κανόνες του δημιουργού. Κατά συνέπεια όροι με κοινή ρίζα όπως τεχνικό, τεχνίτης, καλλιτέχνης αποδίδονται σε ανθρώπινες δημιουργίες και δραστηριότητες αυθαίρετες με τη ροπή του φυσικού κόσμου. Στον Δυτικό κόσμο η τέχνη περιγράφεται ως art, από το Λατινικό ars που εν μέρει σημαίνει διακανονίζω, διευθετώ. Η τέχνη, με την ευρύτερη έννοια, είναι η έκφραση της ανθρώπινης δημιουργικότητας και φαντασίας."

 !Δώρα Ψωμά