| |
Στην πραγματικότητα, η μεγάλη αγροτική μεταρρύθμιση, που
εγκαινιάστηκε το 1917, υπήρξε μία από τις σημαντικότερες κοινωνικές αλλαγές στην
Ελλάδα, και η πραγματοποίηση της επηρέασε άμεσα τις εξελίξεις των πολιτικών και
ιδεολογικών ρευμάτων στον Μεσοπόλεμο- αξίζει να τη δούμε λίγο εκτενέστερα. Την
εποχή που εξετάζουμε η ελληνική κοινωνία παρέμενε μια κατά βάση αγροτική
κοινωνία, ενώ οι καλλιεργητές εξακολουθούσαν ν' αποτελούν την πλειονότητα του
πληθυσμού. Η αγροτική μεταρρύθμιση ήταν καρπός της ακατάπαυστης πίεσης των
φτωχών χωρικών για γη, παλαιότερης ακόμη και από την Ελληνική Επανάσταση και η
οποία είχε ήδη οδηγήσει σε άλλες, μικρότερης έκτασης, διανομές γης στην Παλαιά
Ελλά¬δα.98 Ήταν μια πολιτική επιλογή που έγινε επιτακτική την πολεμική δεκαετία,
εξαιτίας της άκαμπτης κοινωνικής πίεσης που ασκούσαν ήδη από την προπολεμική
περίοδο οι φτωχοί χωρικοί, οι οποίοι είχαν στο μεταξύ οπλιστεί και αποκτήσει
στρατιωτική εμπειρία και πολιτική πρωτοβουλία. Αν οι Λαϊκοί προσπάθησαν να
περιορίσουν την έκταση και τη ριζοσπαστικότητά της το 1921-1922, πάντως
υποχρεώθηκαν και αυτοί κατ’ αρχήν να την αποδεχτούν. Μετά το 1922 η διανομή της
γης διευκολύνθηκε από την ανάγκη του ελληνικού κράτους να εξασφαλίσει τη
νομιμοφροσύνη των παλαιών και νέων κατοίκων των βόρειων επαρχιών, κι επίσης από
το φόβο, που κυρίευσε τους αστούς σ' ολόκληρη την Ευρώπη, μιας ανατρεπτικής
συμμαχίας εργατών και αγροτών. Επιπλέον συνέβαλε στη διατήρηση του αγροτικού
χαρακτήρα της ελληνικής οικονομίας, η οποία αποτελούσε πολιτική επιλογή όχι
μόνον ενός μεγάλου μέρους της άρχουσας τάξης, αλλά και ισχυρών διεθνών
οργανισμών όπως ήταν η Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων.
Σπύρος Μαρκέτος, Πώς φίλησα το Μουσολίνι! τα πρώτα βήματα
του ελληνικού φασισμού, Αθήνα 2006, Βιβλιόραμα: 92-93
Αφού μελετήσετε το παράθεμα και λάβετε υπόψη τις σχετικές πληροφορίες του
βιβλίου σας, να παρουσιάσετε την αγροτική μεταρρύθμιση μετά το 1917.
[σχολικό βιβλίο, σελ. 43-45, «Το αποφασιστικό
βήμα... Βουλγαρία, Ρουμανία κ.λπ)».]
|